Zwangeren maken zelf 2.881 geslaagde thuis-echo's

Zwangeren in Nederland en België hebben gedurende de introductieperiode van de Babywatcher, 's werelds eerste thuis-echo-scanner, zelfstandig 2.881 echo's gemaakt.

Sinds mei van dit jaar maakt de Nederlandse Start-Up BabyWatcher het mogelijk om thuis zelf echo's te maken gedurende de zwangerschap. Met de Babywatcher, die voor één of twee weken kan worden gehuurd, kunnen per dag drie echo's van elk 10 minuten worden gemaakt. De Babywatcher heeft geen medisch doel en beschikt niet over meetfuncties. De scanner is alleen bestemd voor ultieme zwangerschapsbeleving. Bij 3% van de totale populatie had de hoogte van de BMI en de ligging van de placenta invloed op een vervaging van de beelden.

Naast de eerdere testresultaten van de Babywatcher, laten deze 2.881 echo's zien dat een zwangere eenvoudig een echo kan maken. Hierop aanvullend draagt een juiste voorlichting ertoe bij, dat een zwangere niet ongerust wordt op het moment dat zij iets niet herkent of iets niet volledig ziet. De zwangere doet geen beroep op een extra medisch consult bij een gynaecoloog of verloskundige tijdens of na het gebruik van de Babywatcher.

Virtueel voorbereid naar het ziekenhuis

Als eerste ziekenhuis ter wereld gaat Máxima Medisch Centrum patiënten met virtual reality voorbereiden op behandelingen waar ze tegenop zien. Voor aanstaande moeders is dat bijvoorbeeld een bevalling via de keizersnede, voor kinderen het verwijderen van gips. Met een virtuele bril kunnen ze voorlichtingsvideo's in 360 graden bekijken en ervaren ze precies wat er in het ziekenhuis gaat gebeuren. Deze realistische beleving geeft de patiënt meer controle en vertrouwen waardoor de angst vermindert.

Infor-Med, zo heet deze innovatie van arts-onderzoeker Stefan Van Rooijen en chirurg Gerrit Slooter van MMC. Uniek omdat het door zorgverleners zelf is ontwikkeld en volledig is geënt op de moderne informatiebehoefte van patiënten. Slooter: "Patiënten hebben aangegeven dat ze behoefte hebben aan een levensechte beleving om vooraf te weten wat ze in het ziekenhuis te wachten staat. Een standaard folder blijkt daarin niet afdoende." Met technische ondersteuning van de Health Innovation Campus, Brainport Development en Visyon360 werd onlangs de eerste virtual reality-video gelanceerd die kinderen in het Máxima voorbereidt op bloedprikken. Inmiddels zijn er meerdere video's gemaakt over behandelingen waar veel patiënten angstig voor zijn: een keizersnede of gips afzagen bij een kind. Ook zijn er video's ter voorlichting, zoals over abnormaal vaginaal bloedverlies bij vrouwen en over liesbreukoperaties waarvoor in MMC veel aandacht is.

De patiënt kan deze realistische virtuele ervaring overal, dus ook gewoon thuis beleven. "Het enige wat je nodig hebt is je eigen smartphone en een speciale bril (virtual reality viewer). Op de bril speel je de speciale Infor-Med app af die je in je App-store kunt downloaden. Door de bril op te zetten, beleef je de medische voorlichting in 360 graden virtual reality. Het voelt alsof je erbij bent, in de operatiekamer of de gipskamer", vertelt Stefan van Rooijen.

Gynaecoloog Martina Porath is bijzonder enthousiast over de virtual reality-video die vrouwen voorbereidt op een bevalling via de keizersnede. "In een folder of mondeling kun je vrouwen niet volledig voorbereiden op deze ingrijpende ervaring. Zolang je het niet zelf beleeft, blijft het abstract en onwerkelijk. Dat is precies de kracht en de meerwaarde van deze innovatie. Vrouwen krijgen een realistisch beeld van wat er gaat gebeuren. Vanaf de ontvangst op de afdeling tot het moment waarop ze met hun kindje op de borst op de kamer liggen; ze beleven elke stap, het voelt alsof ze er gewoon bij zijn. Ze kunnen alle hoeken van de kamer zien. Als ze naar links kijken, zien ze de baby. Kijken ze naar rechts, dan staat daar de anesthesist." Volgens de gynaecoloog past deze virtual reality-ervaring naadloos in het Family Centered Care concept van het Vrouw Moeder Kind-centrum, om angst zoveel mogelijk weg te nemen en vrouwen een actieve rol te geven rond hun keizersnede. "Alles draait om de zwangere vrouw en haar gezin. Daar sluit dit concept heel mooi op aan."

Ook voor kinderen met een gebroken arm of been is er een virtual reality-video gemaakt. Met de speciale bril op ervaren zij dat het doorzagen van het gips niet zo eng is als het lijkt. Kinderen zien vanaf de binnenkomst in het ziekenhuis stap voor stap wat er gebeurt, hoe de ruimte eruit ziet en wie er werken. "Het mooie aan deze innovatie is dat het direct winst oplevert voor de patiënt. De kracht zit 'm in de beleving. Als je het gevoel hebt dat je iets al een keer hebt ervaren, hoef je niet meer bang te zijn", vertelt MMC chirurg en mede-initiatiefnemer Gerrit Slooter, die in dit project de behoeften van artsen en patiënten met elkaar verbindt.

De innovatie Infor-Med is een zusje van VisitU, een eerdere technologische vinding van Stefan van Rooijen die MMC met succes op de kinderafdeling heeft doorgevoerd. Met een virtuele bril kunnen jonge patiëntjes via een livestreamverbinding contact leggen met hun familie en wanen ze zich even helemaal thuis. De nieuwe technologie maakt een ziekenhuisopname voor kinderen een stuk aangenamer en bevordert daarmee hun herstel.

Volgens chirurg Gerrit Slooter krijgt virtual reality de komende jaren binnen MMC een prominente plek in de voorlichting aan patiënten. "De toekomst is nu. Als arts zie ik het als mijn taak om technische innovaties te koppelen aan de dagelijkse zorg. Bij diverse onderzoeken en behandelingen kunnen belevingsvideo's de angst van patiënten verminderen. Denk aan een MRI- of CT-scan. Maar ook rond complexe aandoeningen zoals kanker. Door de spanning en emotie blijft veel informatie die patiënten op het spreekuur krijgen niet hangen. Een virtual reality-video kan dan in een later stadium duidelijkheid en vertrouwen bieden. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor zijn familie die dezelfde informatie en beleving hebben gehad. Dat komt het herstel alleen maar ten goede."

Agfa Healthcare zet Watson in voor cognitieve beeldvorming

Agfa Healthcare sluit zich aan bij het nieuwe Watson Health-programma van IBM. Door medische beelden sneller en beter ter interpreteren, hopen gezondheidsorganisaties gerichter om te kunnen gaan met ernstige aandoeningen. IBM lanceert het 'Watson Health medical imaging collaborative': een samenwerking tussen een vijftiental gezondheidsorganisaties, bedrijven die zich specialiseren in medische beeldvorming en universiteits- en radiologiecentra. Dankzij de samenwerking zullen dokters cognitieve medische beeldvorming kunnen toepassen in hun dagelijks werk. Ze zullen gerichter kunnen omgaan met borst-, long-, en andere kankers; diabetes, oog-, hart- en hersenaandoeningen.

MedApp geeft meer grip op je medicijngebruik

MedApp is ontwikkeld door Pit Janssen, apotheker bij PharmIT. Met zijn app wil hij patiënten en apothekers aan elkaar verbinden. Tijdens zijn stage kreeg hij van veel patiënten de vraag waarom er nog geen goede app was om de eigen medicatie in de gaten te houden. Janssen zag direct een gat in de markt en stapte met informaticus Edwin Herkens naar PharmIT in Eindhoven om zijn idee te realiseren.

AP: ziekenhuiswebsites volgen in strijd met wet bezoekers via cookies

Bij bijna de helft van de Nederlandse ziekenhuizen wordt informatie van bezoekers van de ziekenhuiswebsites doorgegeven aan derde partijen via tracking cookies. Dit gebeurt in strijd met de geldende privacywetgeving. Dat is de conclusie van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) na onderzoek. De AP heeft 39 ziekenhuizen en de brancheorganisaties van de ziekenhuizen NVZ en NFU inmiddels gewezen op de overtredingen. "Als iemand de webpagina over de afdeling cardiologie bezoekt, dan heeft hij het recht vervolgens niet her en der benaderd te worden als mogelijk hartpatiënt. Patiënten moeten erop kunnen vertrouwen dat informatie over hun bezoek van een ziekenhuiswebsite niet bij andere partijen terechtkomt. Dat is nou eenmaal vast onderdeel van goede zorg", aldus vice-voorzitter van de AP Wilbert Tomesen.

De AP heeft aangekondigd na 6 weken de websites van alle onderzochte ziekenhuizen opnieuw te controleren. Als de AP overtredingen constateert, zal het richting de individuele ziekenhuizen handhavende maatregelen nemen.

De AP heeft onderzocht in hoeverre bij bezoek aan websites van de Nederlandse ziekenhuizen zogeheten tracking cookies worden geplaatst op apparatuur van bezoekers van die websites. Hiervoor heeft de AP de websites van alle algemene en academische ziekenhuizen onderzocht. De toezichthouder constateert dat bij 39 van de 85 onderzochte ziekenhuizen commerciële derde partijen tracking cookies op de apparatuur van bezoekers van de ziekenhuiswebsites plaatsen. De cookies worden geplaatst op de apparatuur van de bezoekers van de website zonder dat zij daarvoor toestemming hebben gegeven. Dat is in strijd met de wet.

Bezoek aan de website van een ziekenhuis kan iets zeggen over de gezondheid van iemand. Bij de onderzochte ziekenhuiswebsites gaat het niet alleen om de homepage, maar ook om de achterliggende pagina's met informatie over specifieke aandoeningen of specialistische afdelingen. Bij het plaatsen van tracking cookies bij bezoek aan meer specifieke pagina's kan sprake zijn van verwerking van persoonsgegevens over de gezondheid. Deze mogen in beginsel niet verwerkt worden zonder uitdrukkelijke toestemming van de persoon om wie het gaat.

Als organisaties tracking cookies op apparatuur zoals een computer, laptop of smartphone plaatsen, kunnen zij bijhouden welke internetpagina's iemand bezoekt. Uit de informatie over deze websitebezoeken kunnen bedrijven afleiden wat iemands voorkeuren en interesses zijn. Op basis daarvan kunnen zij bijvoorbeeld persoonlijke aanbiedingen doen.

Iedereen heeft recht op een zorgvuldige omgang met zijn persoonsgegevens. Dit is een grondrecht. De Autoriteit Persoonsgegevens staat voor dit grondrecht, dat fundamenteel is voor de werking van de rechtsstaat. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt toezicht op de naleving van de wettelijke regels voor bescherming van persoonsgegevens en adviseert over nieuwe regelgeving. Per 1 januari 2016 is de naam van het College bescherming persoonsgegevens (CBP) veranderd in Autoriteit Persoonsgegevens.

Google: 1 procent zoekopdrachten betreft gezondheidsklachten

Eén procent van de zoekopdrachten die internetgebruikers bij Google plaatsen betreft gezondheidsklachten, waardoor het internetbedrijf niet alleen inzicht in de medische conditie van gebruikers krijgt, maar ook als vraagbaak voor allerlei symptomen fungeert.  Om ervoor te zorgen dat mensen de juiste informatie krijgen gaat Google voortaan meer informatie over gezondheidsklachten geven, zo heeft het bedrijf aangekondigd. Als gebruikers bijvoorbeeld op 'hoofdpijn aan één kant' zoeken, zal Google een lijst van gerelateerde klachten geven, zoals hoofdpijn, migraine en gewone verkoudheid.

Poliklinieken ziekenhuis Den Bosch dicht wegens EPD

In verband met de invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) zijn alle poliklinieken en buitenpoliklinieken van het Brabantse Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) anderhalve dag gesloten. De poliklinieken zijn donderdag 23 juni de hele dag en op 24 juni tot 13.00 uur gesloten. Patiënten van het JBZ kunnen vanaf vrijdagmiddag via een website in hun eigen Elektronisch Patiënten Dossier meekijken.

Nieuwe app voor mensen met epilepsie

In ons land hebben ongeveer 120.000 mensen epilepsie. Dankzij de nieuwe epilepsiemodule van MedApp is het voor hen nu mogelijk om op een smartphone of tablet hun epileptische aanvallen en medicijngebruik eenvoudig bij te houden. Ook kunnen ze op de hoogte gehouden worden wanneer ze hun medicijnen moeten innemen en kunnen ze hun dossier en aanvalsoverzicht delen met zorgverleners. De epilepsiemodule van MedApp is gratis verkrijgbaar via de App Store en via Google Play.

Mensen met epilepsie kunnen onverwachts een epileptische aanval krijgen door een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch evenwicht in de hersenen. Zeventig procent van de mensen met epilepsie heeft baat bij medicijnen, maar voordat de medicatie aanslaat en zij geen aanvallen meer hebben, gaat meestal een onzekere periode vooraf met onregelmatige aanvallen. Dertig procent van de mensen met epilepsie blijft last houden van aanvallen en wordt dus niet aanvalsvrij. Voor al deze mensen is het belangrijk om zicht te houden op de frequentie en het type aanvallen. Ook is het belangrijk om accuraat medicatie in te nemen voor een optimale werking ervan, want hierdoor wordt de kans op nieuwe aanvallen verlaagd. Bij mensen die al een tijdje aanvalsvrij zijn, kan het nemen van medicatie op een vast tijdstip (therapietrouw) een probleem zijn. MedApp is een handig hulpmiddel hierbij.

De epilepsiemodule heeft verschillende functionaliteiten. Zo kunnen gebruikers altijd en overal bijhouden wanneer ze een aanval hadden, wat voor soort aanval dit was en hoe zwaar deze aanval was. Daarnaast is het mogelijk om aan te geven welke zaken daar vermoedelijk een rol bij speelden, zoals vermoeidheid of stress. Ook kan een gebruiker zijn of haar medicatieschema invoeren en een melding krijgen als de medicijnen ingenomen moeten worden. Van mogelijke bijwerkingen kan een melding worden gemaakt. Het totale dagboek met aanvalsoverzicht en alle details van de aanvallen kan de gebruiker eenvoudig printen of delen met een zorgverlener.

De epilepsiemodule is mogelijk gemaakt door het Epilepsiefonds en is ontwikkeld als onderdeel van de medicijnapp MedApp door PharmIT. MedApp is verkrijgbaar in de App Store (iOS) en via Google Play (Android). In het najaar zal de module worden uitgebreid met o.a. een functie om omstanders te instrueren en bij een aanval familieleden te alarmeren.

Bioinformatici ontmaskeren windpokkenvirus

Virussen zijn vaak erg effectief in het ontwijken van ons afweersysteem. Wetenschappers van de Universiteit Antwerpen slaagden erin een mechanisme waardoor de veroorzaker van windpokken en gordelroos zich weet te ‘verbergen’, bloot te leggen.

Varicella zoster is de wetenschappelijke naam van het virus dat bij kinderen de windpokken en bij volwassenen gordelroos (zona) veroorzaakt. Net als vele andere virussen is dit exemplaar erg gespecialiseerd in het ontwijken van het menselijk afweersysteem.

Onderzoekers van UAntwerpen lieten innovatieve bioinformaticamodellen los op het virus. Ze ontdekten een mechanisme waardoor het virus zich kan verbergen voor ons immuunsysteem. “We ontdekten dat de samenstelling van de virale eiwitten niet op toeval berust”, zegt dr. Pieter Meysman. “De samenstelling evolueerde zodanig dat de virale eiwitten die een rol spelen tijdens het meest kwetsbare moment van de besmetting moeilijker herkend kunnen worden door ons immuunsysteem.”

Dit is wellicht het gevolg van de biologische ‘wapenwedloop’ die doorheen de evolutie tussen het virus en het menselijk organisme werd uitgevochten. Virussen staan immers onder een enorme evolutionaire druk om zo lang mogelijk te overleven in de mens.

Meysman: “Het gevonden ontwijkingsmechanisme was ongekend bij dit virus en heeft belangrijke gevolgen voor de ontwikkeling van vaccins voor dit en andere virussen. Aan de hand van deze kennis, kunnen we namelijk de meest effectieve doelwitten selecteren voor de aanmaak van nieuwe, betere vaccins.”

Deze studie maakt deel uit van een grootschalig project waarin immunologen en computerwetenschappers samenwerken om - aan de hand van nieuwe methoden uit de informatica - de interacties tussen ziektes en het menselijk immuunsysteem te doorgronden. Experimenteel is het erg moeilijk dergelijke interacties te bestuderen. In dit project maken onderzoekers echter gebruik van ‘machine learning’ technieken, die toelaten om computers zelf te laten leren van grootschalige data.

“Gelijkaardige technieken worden gebruikt door grote bedrijven als Google en Facebook om bijvoorbeeld inzichten te halen uit sociale netwerken”, stelt prof. dr. Kris Laukens.  “Dit onderzoek toont mooi aan hoe moderne dataminingtechnieken uit grootschalige moleculaire gegevens fundamenteel nieuwe biomedische inzichten kunnen opleveren.”

Martini Ziekenhuis stapt over op nieuw EPD

Het Martini Ziekenhuis in Groningen is op een nieuw Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) overgestapt waarbij de privacy van patiënten volgens het ziekenhuis voorop staat. Vorig jaar juni ging het Martini Ziekenhuis als eerste ziekenhuis in het Noorden volledig over op het werken met digitale dossiers. Nu heeft het met HiX van softwarebedrijf ChipSoft een nieuw EPD uitgerold. Volgens Harm Wesseling, stafdirecteur ICT & Medische Techniek, is het systeem moderner, overzichtelijk en uniformer ingericht dan de vorige versie.

'Gezondheidszorg loopt achter in adoptie cloud'

De Nederlandse gezondheidszorg loopt nog wat achter als het gaat om de adoptie van cloudgebaseerde telefonie-oplossingen. Dat stelt directeur Dick Dompeling van Zetacom in een interview met Telecompaper. Zetacom is als system integrator actief in de Nederlandse zorgsector, waar het zo'n 60 procent van zijn omzet uit haalt. Zetacom is naar eigen zeggen de primaire leverancier van Voice over WiFi-oplossingen in de zorg. 'Die koudwatervrees geldt minder aan de care-kant. Wij hebben al diverse zorginstellingen cloudgebaseerde telefonie- of communicatie-oplossingen geleverd of zijn hier mee bezig. Vooral aan de cure-kant, in ziekenhuizen, bestaat echter nog de vrees dat de beschikbaarheid van een cloud-platform minder goed is als van een fysieke oplossing.'

Kunstmatige intelligentie helpt dokters borstkanker herkennen

Een nieuw computersysteem is bijna even accuraat in het diagnosticeren van borstkanker als een menselijke patholoog en ondersteunt in het herkennen van kankercellen. Het wordt aannemelijker dat een vaak dodelijke ziekte als kanker binnen een jaar of twintig een chronische ziekte wordt waar je nog vele jaren mee kan leven. Medische technologie leidt sneller tot nieuwe inzichten, medicijnen en behandelmethodes.

RTL Ventures neemt minderheidsbelang in zorgplatformen van internetonderneming Heilzaam

RTL Ventures investeert in het Heilzaam platform. Heilzaam is in 2014 opgericht door Marijn Pijnenborg en Marque Joosten, oprichters van onder meer funda. Met meer dan 5,5 miljoen bezoekers per maand noemt Heilzaam zich marktleider in e-health-gezondheidsinformatie richting consumenten. Het platform omvat sites als Dokterdokter.nl, Gezondheidsplein.nl, Ziekenhuis.nl en solvo.nl gezondheidszorg in Nederland stapsgewijs transparanter en efficiënter te maken.

NEXUS Nederland en SLTN Inter Access werken samen

NEXUS Nederland en SLTN Inter Access gaan een strategische samenwerking aan. NEXUS Nederland is leverancier van het meest complete Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) voor algemene en academische ziekenhuizen, GGZ-instellingen en ketenpartners. SLTN Inter Access (SLTN) is leverancier van beproefde, veilige en innovatieve ICT-oplossingen.

Met deze strategische samenwerking wordt het NEXUS / EPD als private Cloud-dienst beschikbaar voor de markt. Tevens biedt de combinatie zorginstellingen de mogelijkheid voor verdere ontzorging door de naadloze integratie van het NEXUS / EPD met de ZorgCloud en ZorgWerkplek van SLTN.

Gebruik gezondheidsapps stijgt sterk

Het gebruik van gezondheidapps neemt sterk toe. Met name het aantal consumenten in Noorwegen dat gezondheidsapps gebruikt is gestegen van 30 procent in 2014 naar 33 procent vandaag, en het aantal consumenten dat wearables gebruikt is gestegen van 15 procent naar 19 procent in dezelfde periode. Deze bevindingen in Noorwegen maken deel uit van een enquête die is afgenomen in zeven landen onder ongeveer 8,000 consumenten —inclusief 800 in Noorwegen—waarbij specifieke bevindingen worden vergeleken met een vergelijkbaar onderzoek onder artsen.

Digitale hulpmiddelen, zoals wearables en mobiele apps, beginnen deel uit te maken van de wisselwerking tussen artsen en patiënten. Uit de meest recente enquête blijkt dat van ongeveer één op de vijf Noren die gevraagd werden door hun arts om wearables te gebruiken om hun gezondheid in de gaten te houden, de meerderheid (80%) deze aanbeveling opvolgt. Met de wearables worden bijvoorbeeld fitheid (20% van de gebruikers) of belangrijke vitale signalen (24% van de gebruikers) gemeten. De meerderheid van de consumenten (60%) en artsen (70%) zei dat het gebruik van deze apparaten patiënten helpt om betrokken te zijn bij hun gezondheid.

Bijna een derde (29%) van de gebruikers van gezondheidsapps hebben het afgelopen jaar gegevens van hun mobiele app besproken of gedeeld met hun dokter. Consumenten gebruiken hun mobiele apps het meest voor hun voeding/dieet (genoemd door 52%), fitheid (39%), herinneringen aan medicatie (19%) en het monitoren van gezondheid en conditie (18%).

Meer dan een derde (34%) van de consumenten in Noorwegen geeft voorkeur aan virtuele afspraken bij de dokter boven face-to-face doktersafspraken als dat betekent dat ze een arts sneller kunnen zien - hoewel twee derde (66%) nog steeds langer wilt wachten om hun arts in persoon te zien. In feite rekenen de consumenten in Noorwegen vooral op gezondheidszorg van professionals, niet op mobiele gezondheidsmiddelen, dit is meer dan consumenten in de overige onderzochte landen. In de meest recente enquête merkt slechts 11% van de Noorse consumenten op dat ze in de eerste plaats vertrouwen op mobiele gezondheidsmiddelen. 

Nederlander maakt met Apple ‘revolutionaire’ zorgapps

FocusCura, een zorginnovatiebedrijf opgericht door de Nederlander Daan Dohmen, werkt met Apple aan een aantal revolutionaire apps. Een jaar lang mocht hij er niets over zeggen, maar nu mag hij er eindelijk mee naar buiten komen. FocusCura heeft in totaal vijf diensten op de markt gebracht voor iOS. Zo is er een alarmdienst om zorgverleners te waarschuwen als er hulp nodig is, een app om de deur op afstand te openen, één voor ondersteuning bij medicatiegebruik en een programma om thuis bepaalde metingen te doen en op afstand met hulpverleners te communiceren.

Langer zelfstandig wonen dankzij eHealth binnen handbereik

Tijdens de eHealthweek presenteerde Vilans de resultaten over leefstijlmonitoring. Een eHealth toepassing die het leven van cliënt en mantelzorger verbetert. De resultaten liegen er niet om, toch gaat opschaling niet gemakkelijk. En dat terwijl de oplossing voor langer zelfstandig wonen voor handen is.

Mensen met dementie, in 2050 zijn er wereldwijd ongeveer 130 miljoen. Voor deze groep die afhankelijk wordt van ondersteuning van een familielid of professionele zorg wordt al een tijd gezocht naar oplossingen via technologie. Bijvoorbeeld om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Deze eHealth oplossing is er in de vorm van leefstijlmonitoring. Eenvoudige technologie die inzicht in langzame veranderingen in het dagelijks leefpatroon van alleenwonende mensen met dementie kan detecteren en terugkoppelen naar mantelzorgers en zorgprofessionals.

In Friesland is de inzet van leefstijlmonitoring uitgebreid getest en de voorlopige resultaten zijn positief. Henk Herman Nap, eHealth expert bij Vilans 'Familieleden zitten vaak met hele basale vragen over bijvoorbeeld hun vader in de maag. Eet hij wel goed? Gaat hij wel naar de wc? In plaats van hier continu naar te vragen, kan dit makkelijk gemonitord worden via eHealth. Bovendien weet je vader soms niet of en wat hij gegeten heeft. Door inzet van leefstijlmonitoring heb je meer zekerheid over de dagelijkse activiteiten'. Dit wordt ondersteund door de onderzoeksresultaten. Duidelijke stressreductie en meer kwaliteit van leven voor de mantelzorger.

Nu de resultaten positief zijn lijkt opschaling niet ver weg. Toch is investeren in deze technologie niet vanzelfsprekend 'Het lastige is dat kosten en baten op verschillende plekken liggen', aldus Nap. 'Het ontbreekt ook aan een consumentenmarkt, je kunt niet naar een winkel om je pakketje eHealth te halen of een eHealth abonnement nemen net zoals je muziek kunt luisteren via Spotify.' Toch is er wel een oplossing. In de loop van dit jaar en in 2017 gaat men in Friesland samen met Vilans verder aan de slag met leefstijlmonitoring en is opschaling nabij dankzij structurele financiering.

Het ministerie van VWS organiseerde van 6 tot 10 juni de eHealth week, waarin gebruikers (burgers, patiënten, zorgverleners en -instellingen), ondernemers, financiers en overheden hun wensen, ambities en oplossingen met elkaar delen. Deze themaweek is onderdeel van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. Naast internationale initiatieven is er ook veel aandacht voor Nederlandse initiatieven.
Vilans ziet technologie als geïntegreerd onderdeel van de zorg. En het betrekken van de cliënt cruciaal voor het succes van eHealth. Tijdens de eHealth week verzorgen onze experts verschillende sessies met als doel een brug te slaan tussen zorg en innovatie.

Amsterdam Science & Innovation award voor UT-promovendus Schermers

Veel tijd om rustig achterover te leunen om te genieten van zijn prijs heeft Bram Schermers niet. De UT-promovendus wacht een mooie en uitdagende klus om MaMaLoc, een magnetische marker voor het lokaliseren van borstkanker, een stap verder te brengen. Uit 65 inzendingen van de Amsterdamse kennisinstellingen en onderzoeksinstituten werd Schermers, die als technisch geneeskundige verbonden is aan het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, onlangs verkozen tot winnaar van de Amsterdam Science & Innovation Award 2016.

Om borstkanker dat zich nog in een vroeg stadium bevindt, voor de chirurg goed 'zichtbaar' te maken, wordt door de radioloog een staafje in de tumor gebracht dat tijdens de operatie gelokaliseerd kan worden door middel van een klinische metaaldetector. Deze nieuwe technologie, genaamd MaMaLoc is ontwikkeld door Schermers als onderdeel van zijn promotie aan het Antoni van Leeuwenhoek en de Universiteit Twente. De technologie is ontwikkeld in nauwe samenwerking met de borstradiologen en de borstchirurgen die uiteindelijk gebruik zullen maken van de technologie.

In het Antoni van Leeuwenhoek wordt deze techniek al op kleine schaal getest in samenwerking met de borstchirurgen en radiologen waarbij gekeken wordt hoe de techniek kan worden ingezet in de praktijk en mogelijk ook kan worden toegepast in andere ziekenhuizen in Nederland.

Bram Schermers ontving de prijs van € 10.000 euro uit handen van juryvoorzitter Alexander Rinnooy Kan. Hij overtuigde de jury door de passie waarmee hij zijn idee presenteerde, de geavanceerde technologie en dat het echt een verschil kan maken op het leven van mensen. De Amsterdam Science & Innovation Award wordt georganiseerd door de Innovation Exchange Amsterdam, het valorisatiecentrum van de UvA, VU, VUmc, HvA en het AMC.

In de afgelopen tijd heeft Schermers grote stappen gemaakt met MaMaLoc, waarbij het prototype zo ver ontwikkeld is dat bredere toepassing, in samenwerking met andere partijen de volgende stap is. In 2015 ontving het Antoni van Leeuwenhoek een STW Take-off Fase I subsidie, die bedoeld is om nieuwe bedrijvigheid mogelijk te maken en zodoende wetenschappelijke kennis commercieel toe te passen, alsook een subsidie van de Maurits & Anna de Kock stichting. Schermers werkt in het project nauw samen met prof. dr. Theo Ruers, hoogleraar Oncologie en Biomedische Beeldvorming aan de UT en chirurg bij het Antoni van Leeuwenhoek en dr. ir. Bennie ten Haken, universitair hoofddocent en vakgroephoofd Neuroimaging bij onderzoeksinstituut MIRA.

Samenwerkingsafspraken over telebegeleiding bij hartfalen

Cardiologen, verpleegkundigen, huisartsen, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars hebben in gezamenlijkheid samenwerkingsafspraken en kwaliteitscriteria opgesteld voor de invoering van telebegeleiding bij hartfalen. Doel van deze afspraken is om telebegeleiding op een veilige, maatschappelijk en wetenschappelijk verantwoorde manier breed in te voeren en op te schalen in de behandeling van patiënten met hartfalen in Nederland.

"De verwachting is dat het aantal patiënten met hartfalen in Nederland tot 2040 zal toenemen. Telebegeleiding, educatie en monitoring van patiënten op afstand, gaan een steeds belangrijkere rol spelen in de zorg en ondersteuning van patiënten met hartfalen", aldus Inge van den Broek, beleidsadviseur van De Hart&Vaatgroep. "We weten al dat patiënten deze vorm van zorg waarderen".

"Echter, in de richtlijnen staat dat er te weinig evidentie is voor een duidelijk advies over het gebruik van telebegeleiding", vervolgt cardioloog Folkert Asselbergs van het UMC Utrecht namens de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie. "Redenen hiervoor zijn de wisselende uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. Tevens is op dit moment de kosteneffectiviteit van telebegeleiding in Nederland nog onvoldoende bewezen". Dit beaamt Ellen Huijbers, kaderhuisarts hart- en vaatziekten en lid van de HartVaatHag. "De opinie bij de beroepsgroepen, patiëntenverenigingen en zorgverzekeraars is dat de inzet van telebegeleiding kan werken, maar dat het momenteel nog onduidelijke is welke patiëntgroep het meeste baat heeft bij welke vorm van telebegeleiding. Een belangrijke andere belemmering is de huidige beperkte structurele vergoeding welke voor telebegeleiding beschikbaar is."

In het consensusdocument worden kaders gesteld waar een telebegeleidingssysteem aan moet voldoen, welke plaats telebegeleiding krijgt in de gezondheidszorg en wie er in aanmerking komt voor telebegeleiding. "Op deze manier willen we in gezamenlijkheid richting geven aan het verantwoord inbedden van telebegeleiding in de hartfalenzorg", zegt Asselbergs. "We gaan starten met de implementatie, maar het is wel zaak landelijk eenduidig te registreren op dezelfde eindpunten en zo te onderzoeken voor welke groep patiënten telebegeleiding van toegevoegde waarde is en hoe we het kosteneffectief inzetten".

Naast patiënten en zorgverleners zijn zorgverzekeraars nauw betrokken bij de ontwikkeling van de afspraken. Jantien Nagtegaal, programmamanager Zorginnovatie bij CZ: "de implementatie van de Landelijke Transmurale Afspraak hartfalen in de regio's is ons inziens een uitgelezen kans om ook afspraken te maken over de inzet van telebegeleiding. We hebben er als zorgverzekeraars vertrouwen in dat met deze samenwerkingsafspraken de verdere opschaling van zorgpaden hartfalen met de inzet van telebegeleiding een stap dichterbij is".

Het consensusdocument is tot stand gekomen door een samenwerking van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie, De Hart&Vaatgroep, HartVaatHAG (huisarts expertgroep), Nederlandse Vereniging voor Hart en Vaat Verpleegkundigen en zorgverzekeraars Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis.

Maggie De Block trekt 3,25 miljoen euro uit voor proefprojecten met gezondheidsapps

Maggie De Block (Open Vld), de Belgische minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, wil volgend jaar een aantal gezondheidsapps testen. "Digitale toepassingen geven patiënten de mogelijkheid copiloot te worden van hun gezondheid. Via apps zullen patiënten bijvoorbeeld hun hartslag en bloeddruk kunnen opvolgen", zegt ze woensdag in een persbericht. De Block trekt voor de proefprojecten 3,25 miljoen euro uit.

Philips zint op grote overnames in medische apparatuur

Philips mikt na de succesvolle afsplitsing van zijn verlichtingsdivisie op grote overnames, met name op het gebied van zorginformatica. Dat zegt Philips-topman Frans van Houten in een woensdag gepubliceerd interview met persbureau Bloomberg. Philips bracht onlangs 25 procent van de aandelen Philips Lighting naar de beurs en richt zich nu voornamelijk op apparaten en diensten op het vlak van gezondheidszorg. Die activiteiten wil het bedrijf uitbreiden. Daarvoor wordt onder meer de opbrengst van de verkoop van de lichtdivisie gebruikt, die de komende jaren helemaal van de hand wordt gedaan.

Microsoft spoort alvleesklierkanker op via zoekopdrachten

Onderzoekers van Microsoft hebben aangetoond dat zij in sommige gevallen kunnen vaststellen dat een Bing-gebruiker alvleesklierkanker heeft. Dat gebeurt aan de hand van zoekopdrachten, voordat de gebruiker zelf weet dat hij de ziekte heeft. De onderzoekers denken dat ze in 5 tot 15 procent van alle gevallen op basis van zoekopdrachten al een diagnose kunnen stellen, terwijl de kans op een fout-positief resultaat slechts 1 op de 100.000 is.

Samenwerking Uzelf in regio Utrecht moet zorginnovatie realiseren

Kennisinstituten, gemeentes, zorgaanbieders en het bedrijfsleven in de Utrechtse regio bundelen de krachten in het programma Uzelf. Het doel: innovatie op het gebied van zelfmanagement realiseren. Bij zelfmanagement draait het om kennis en vaardigheden die mensen, ziek of gezond, gebruiken om actief bij te dragen aan hun eigen gezondheid. Hierbij wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van ondersteunende technologie, bijvoorbeeld in de vorm van apps die mensen in staat stellen hun gezondheid te monitoren.

Uzelf ondersteunt innovatie op het vlak van zelfmanagement door de noodzakelijke verbinding tussen de behoefte van de inwoners van Utrecht, de innovatie uit de markt en de competenties van zorgprofessionals te organiseren en te faciliteren. Alle betrokken partijen hebben maandag 6 juni hun handtekening gezet onder de samenwerkingsovereenkomst. De kwartiermakers van Uzelf zijn Hogeschool Utrecht (HU), Universiteit Utrecht, UMC Utrecht, EBU, U Create, gemeente Utrecht, Raedelijn, One Shoe en de Rabobank. Namens de HU zette Anton Franken, lid van het College van Bestuur, zijn handtekening.

In de Utrechtse regio is diepgaande en unieke kennis aanwezig op het gebied van zelfmanagement en eHealth (toepassing van ICT voor de gezondheidszorg). De regio kent vele partijen die op dit gebied oplossingen ontwikkelen, valideren en implementeren. Door een meer gestroomlijnde samenwerking tussen die partijen kunnen innovaties effectiever worden gemaakt en sneller naar de markt worden gebracht. Zo zet het programma Uzelf zich in voor het realiseren van twee gezonde, extra levensjaren voor iedere Utrechtse inwoner.

De gehele provincie Utrecht profiteert van dit initiatief voor een betere gezondheid en meer eigen regie voor haar inwoners. Daarnaast komt er een betere ondersteuning voor zorgverleners die mensen ondersteunen in het managen van hun gezondheid. En er zijn volop economische kansen: door ondersteuning van het bedrijfsleven bij het behalen van meer succes en impact, wordt werkgelegenheid gecreëerd, aldus een woordvoerder van Uzelf.

De provincie Utrecht is via de Economic Board Utrecht medefinancier van Uzelf. Daarnaast leveren de betrokken partijen een bijdrage in capaciteit en worden private partijen uitgenodigd in Uzelf te investeren. Ook gedeputeerde Pim van den Berg zette zijn handtekening. Volgens hem moet bij dit initiatief worden gedacht vanuit de cliënt en moeten de schotten tussen de instellingen in de zorg worden weggehaald. De regio Utrecht zit op goud, aldus Van den Berg, als het gaat om het bevorderen van de zelfredzaamheid van burgers, omdat tussen de twintig en vijfentwintig procent van de beroepsbevolking in deze regio in de zorg werkt: “Bij eHealth en andere ICT-toepassingen in de zorg gaat het om meer dan alleen een appje maken. Er moet gedegen worden gewerkt met beelden en data voor het realiseren van zelfhulp.”

Het programma Uzelf gaat samenwerken met andere regio’s in Nederland. Dit gebeurt met Medical Delta van de regio Zuid-Holland, die met een aantal activiteiten is gericht op zelfmanagement van werkenden: eHealth at work. Met die activiteiten willen ze gebruikmaken van Uzelf. Dit geldt ook voor het Care Innovation Center West-Brabant. De regio West-Brabant is sterk in samenwerking tussen ziekenhuizen, thuiszorg, welzijnsorganisaties, gemeenten en bedrijven om bepaalde activiteiten omtrent zelfmanagement op te zetten.

Van Rijn: 'E-health maakt leven van cliënten vandaag al beter'

Zorg- en innovatieregio’s door heel Nederland laten vandaag zien hoe zij met behulp van e-health de zorg beter maken voor mensen die zorg nodig hebben en hun zorgverleners. Vier regionale initiatieven ondertekenen daarover een concrete afspraak in het bijzijn van staatssecretaris Martin van Rijn (VWS). Tussen Brabant en Noord-Holland wordt bijvoorbeeld een samenwerking gestart om thuiswonende mensen met dementie en hun mantelzorgers beter te ondersteunen met behulp van e-healthtoepassingen. Dan gaat het bijvoorbeeld om een manier om makkelijk boodschappen te bestellen bij lokale winkels die op een vast tijdstip opgehaald kunnen worden. Zodat mensen elkaar tegenkomen, samen koffie kunnen drinken en een praatje kunnen maken.

Van Rijn: “De regionale initiatieven die hier vandaag afspraken maken, laten zien dat e-health geen abstracte toekomstmuziek is. E-health is al op allerlei manier voorhanden in de praktijk van alledag, het leven van cliënten wordt er vandaag al beter van.

Mooi dat innovatieve regio’s vandaag laten zien wat ze kunnen. En wat ze willen bereiken. Zij geven de ontwikkeling van zorginnovatie een enorme impuls. Zodat de zorg kan meeprofiteren van de modernste technologie. En mensen met een ziekte of beperking zo zelfstandig mogelijk kunnen meedoen in de samenleving.”

De regionale samenwerkingsorganisaties van zorgaanbieders (RSO's) hebben een samenwerking gestart die moet leiden tot betere medicatie-overzichten. Patiënt-platforms uit diverse regio’s hebben een deal gesloten om te gaan samenwerken rondom informatie-uitwisseling. Hierdoor zullen cliënten in de toekomst beter en gemakkelijker inzicht krijgen in hun medische gegevens.

Regio Utrecht, Medical Delta en Brabant gaan waardevolle werkwijzen met elkaar delen. De samenwerking zal er toe leiden dat cliënten zelf meer regie kunnen voeren over hun zorg. De deal tussen de regio’s Brabant en Noord-Holland heeft de inzet om mensen met e-healthtoepassingen beter te ondersteunen bij veilig en comfortabel thuis wonen.

Het ministerie van VWS organiseert van 6 tot 10 juni de e-health week, waarin gebruikers (burgers, patiënten, zorgverleners en -instellingen), ondernemers, financiers en overheden hun wensen, ambities en oplossingen met elkaar delen. Deze themaweek is onderdeel van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie. Naast internationale initiatieven is er ook veel aandacht voor Nederlandse initiatieven.

Apothekers kunnen niet goed bij patiëntgegevens

Apothekers hebben vaak te weinig informatie over patiënten, waardoor ze fouten kunnen maken bij het uitgeven van medicijnen. Uit onderzoek van expertisecentrum Nictiz blijkt dat apothekers nauwelijks toegang hebben tot informatie die voor hen relevant is. Dat komt doordat de meeste ziekenhuizen medicatieoverzichten faxen en niet digitaal uitwisselen, bijvoorbeeld via het Landelijk Schakelpunt (LSP).

Langer zelfstandig thuis wonen door Utrechts-Taiwanese samenwerking

Hogeschool Utrecht, Economic Board Utrecht, zorginnovator Vital Valley en de Gemeente Utrecht hebben op 27 mei een samenwerkingsovereenkomst getekend met het Taiwanese bedrijf SquareX. Deze ‘Memorandum of Understanding’ moet het mogelijk maken langer zelfstandig en comfortabel thuis te wonen. Vanuit Hogeschool Utrecht is het Lectoraat Vraaggestuurde Zorg van Helianthe Kort betrokken.

Helianthe KortDe deelnemende partijen ontwikkelen technologie en dienstverlening, om mensen met zorgbehoeften langer zelfstandig thuis te laten wonen. Bestaande en nieuwe innovaties worden in deze nieuwe aanpak gecombineerd. Mensen kunnen met deze oplossingen bijvoorbeeld diensten als boodschappen doen, ondersteuning in de huishouding en vervoer gemakkelijk opvragen, en video-verbindingen met familie, kennissen of professionals eenvoudig tot stand brengen. Ook beveiligingstechnologie kan in dezelfde aanpak worden toegepast.

Het Lectoraat Vraaggestuurde Zorg van Helianthe Kort stelt haar onderzoekskennis en het CareTech Lab beschikbaar aan het project. “Ik heb SquareX in maart al in het CareTech Lab mogen ontvangen, en ze waren onder de indruk van de mogelijkheden”, vertelt Helianthe Kort. “Zij hebben daar onder andere een presentatie gegeven van een ‘slimme’ wand die ze hebben ontwikkeld. In die wand is communicatietechnologie geïntegreerd waarmee je makkelijk van binnen naar buiten, en andersom kunt communiceren. Dit soort geïntegreerde toepassingen in huizen is waar we naartoe moeten de komende jaren.”

SquareX ontwikkelt nog meer soorten zorgproducten. Bijvoorbeeld oordopjes uit de 3D-printer, die beter op maat worden gemaakt voor de individuele oorschelp. “Wat kunnen al die verschillende producten betekenen om ouderen in Nederland langer thuis te laten wonen? SquareX kan bij de HU die ideeën gaan toetsen. Als er studenten beschikbaar zijn, worden zij ingezet om met de producten aan de slag te gaan. Uitwisseling van Nederlandse en Taiwanese studenten behoort ook tot de samenwerking”, zegt Kort.

De samenwerking met SquareX is een concrete stap voorwaarts in de realisatie van de regionale ambitie van overheden, zorginstellingen en leveranciers van zorg-ICT voor langer, vitaal en veilig zelfstandig thuis wonen. In de overeenkomst is namelijk als doel gesteld dat er 2000 woningen in de regio Utrecht worden gebouwd met geïntegreerde toepassingen om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Daarnaast is de samenwerking een resultaat van de ‘Soft Landing Bridge’: een intentieverklaring tussen de Gemeente Utrecht en het Southern Taiwan Regional Business Innovation Center en het Taiwan Globalization Network. Hiermee kunnen Taiwanese bedrijven gemakkelijker via Utrecht de Nederlandse en Europese markt bereiken.

Philips-onderzoek toont aan dat medicatietrouw door connected technologie drastisch verbetert

Philips heeft vandaag nieuwe onderzoeksresultaten bekendgemaakt waaruit blijkt dat een zogenoemde connected medicijndispenser patiënten met chronische aandoeningen kan helpen hun langdurige behandelingen beter na te leven.

Voor het onderzoek werden gedurende een jaar gebruikersgegevens van 1.300 Nederlandse patiënten geanalyseerd. Uit de analyses bleek dat 96 procent van de patiënten die gebruikmaakten van de Philips Medido, een medicijndispenser, zich hield aan het medicatieschema.

Ook laten de onderzoeksgegevens zien dat de Medido-gebruikers zich ook op termijn aan de therapie-eisen hielden, waarbij er weinig verschillen in naleving waren tussen de eerste en elfde gebruiksmaand.

Voor een optimaal behandelingsresultaat moeten patiënten hun volgens recept verplichte medicijnen consequent innemen. Uit onderzoek blijkt echter dat circa 50 procent van de chronisch zieken zich niet houdt aan de aanbevelingen van hun arts.

Patiënten missen bijvoorbeeld een dosis, gebruiken een onjuiste hoeveelheid of nemen hun medicijn in op het verkeerde tijdstip.

De Philips Medido is een innovatieve medicijndispenser voor thuisgebruik die chronisch zieken en zorgverleners ondersteunt. Wanneer een patiënt een dosis moet innemen, zorgt de dispenser automatisch voor een herinnering.

Philips wil mobiele echografieapparaat Lumify ook in Nederland lanceren

Philips wil de Lumify, een draagbaar echoapparaat dat aan de smartphone kan worden gekoppeld, ook in Nederland lanceren. Over een maand eindigt een proef bij huisartsen die inzicht moet geven in de behoefte van zorgverleners. In Noord-Amerika is de Lumify in november 2015 gelanceerd.

Jawbone stopt niet met fitnesstracker

Jawbone ontkent dat het zou stoppen met het maken van fitnesstrackers voor consumenten. Dat meldt het het bedrijf in een verklaring aan Engadget. Eind vorige week ging het gerucht dat Jawbone zijn speakerdivisie te koop zou hebben gezet, en het zou stoppen met het produceren van fitnesstrackers zoals de Jawbone UP. Het bedrijf zou zich volgens die geruchten gaan richten op medische wearables.