Cardiogram-app gaat spannendste momenten van WWDC-keynote meten

Over welke aankondigingen tijdens de keynote maandag van WWDC 2019 zijn ontwikkelaars het meest enthousiast? De hartslag-app Cardiogram gaat het meten via de Apple Watch. Gebruikers kunnen op vrijwillige basis meedoen aan de metingen van Cardiogram. Op basis van stijgende hartslagmetingen gaan de makers van de app kijken welke aankondiging de meeste opwinding veroorzaakt.

Minister Bruins: €75 miljoen voor digitale gegevensuitwisseling huisartsen en patiënten

Per 1 juli 2020 is het voor alle zorgverleners van Nederland wettelijk verplicht om patiënten elektronische inzage te bieden in hun medische gegevens. Zo kunnen patiënten hun eigen medische gegevens veilig digitaal inzien en beheren. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft een subsidie van 75 miljoen euro beschikbaar gesteld om huisartsen ondersteuning te bieden om dit mogelijk te maken.

Minister Bruno Bruins: “Mijn wens is dat patiënten zelf hun medische gegevens kunnen inzien ook elektronisch. En natuurlijk is daarbij het veilig uitwisselen met het oog op de privacy van groot belang. Het doel hiervan is natuurlijk dat de huisarts meer tijd over heeft voor de patiënt’’.

Omdat 1 juli 2020 dichtbij komt, is een belangrijke stap gezet om de verplichte digitale gegevensuitwisseling tussen huisartsen en hun patiënten mogelijk te maken. De subsidie ondersteunt huisartsen in Nederland om online inzage van medische gegevens op een veilige en inzichtelijke manier in hun praktijk in werking te stellen. Huisartsen met ervaring met elektronische inzage geven aan dit een fijne verdieping te vinden van het contact tussen hen en de patiënten. Het voordeel is bovendien dat vragenlijsten al vooraf ingevuld kunnen worden, patiënten aan zelfmetingen kunnen doen en het gesprek in de spreekkamer meteen de diepte in kan gaan.

Als je aan een chronische ziekte lijdt kan elektronische inzage uitkomst bieden. Zo weet je precies wat je zelf kan doen en waarbij je juist hulp nodig hebt. Dankzij de subsidie kunnen de ICT-systemen geschikt worden gemaakt, huisartsen opgeleid en patiënten voorgelicht. OPEN (het programma dat huisartsen ondersteunt) werkt samen met expertisecentrum Pharos, zodat alle inzichtelijke medische informatie toegankelijk is voor laaggeletterden en mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.
LHV-bestuurder Carin Littooij: “Met OPEN willen NHG, InEen en LHV zorgen dat alle huisartsen kunnen voldoen aan de wettelijke verplichting en dat patiënten elektronische inzage kunnen krijgen in hun eigen gezondheidsgegevens. De subsidie vanuit VWS geeft ons de kans om huisartsen zo goed mogelijk te ondersteunen bij de implementatie in de praktijk en om de technische randvoorwaarden die nodig zijn voor hen te regelen.”

OPEN maakt onderdeel uit van de Versnellingsprogramma’s Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP). Deze landelijke programma’s hebben een belangrijke plek gekregen in de hoofdlijnenakkoorden en helpen om klaar te zijn voor digitale gegevensuitwisseling van medische gegevens.

Atos zet drones in voor logistieke bevoorrading Ziekenhuis van Toekomst

Het bedrijf Atos heeft een partnership gesloten met het ziekenhuis van Parijs, Hôpitaux de Paris, en het academische ziekenhuis in Nantes voor de inzet van drones voor het Ziekenhuis van de Toekomst.

Atos gaat een softwareplatform ontwikkelen om de levering van medische producten tussen en op verschillende locaties te optimaliseren en automatiseren.

Gebruikers kunnen een keuze maken voor de meest efficiënte transportmodaliteit (zoals een drone, geautomatiseerd vervoer over water of via het wegennetwerk).

Er wordt technologie gebruikt van Zzur Drones. Dit Franse bedrijf heeft een autonome surveillance-drone ontwikkeld die in staat is 24/7 zonder besturing op afstand te opereren, aangestuurd door zijn docking station. Deze SKEYETECH-drone is op dit moment de enige geautomatiseerde drone die is goedgekeurd door de Toezichthouder op de Civiele Luchtvaart in Frankrijk.

Vidi-beurzen voor patiënt-specifieke nanodeeltjes en 3D-echografie

NWO heeft de jaarlijkse toekenningen van de Vidi-subsidies van 800.000 euro bekend gemaakt. Twee TU/e-ers krijgen de subsidie, beide van de faculteit Biomedische Technologie: Lorenzo Albertazzi en Richard Lopata. Albertazzi wil kankercellen aanvallen met patiënt-specifieke nanodeeltjes en Lopata ontwikkelt een 3D-echografietechniek voor patiënten die risico lopen op een scheuring van de aorta.

Lorenzo Albertazzi is universitair hoofddocent bij de faculteit Biomedische Technologie. Met behulp van de Vidi-subsidie wil Albertazzi kankercellen aanvallen met nanodeeltjes die gepersonaliseerd zijn voor de specifieke patiënt. Dit kan door de unieke patiënt-specifieke kenmerken van de kankercellen te bepalen en nanodeeltjes te creëren die daarop zijn afgestemd. Voor een precieze en effectieve therapie kun je deze deeltjes vervolgens ‘laden’ met medicijnen om ze zo naar de juiste plaats te sturen.

Dat is niet zo makkelijk, aangezien kankercellen erg lijken op gezonde cellen. Albertazzi focust op de zogeheten receptoren, eiwitten aan de buitenkant van de cel waarmee deze herkenbaar is voor de buitenwereld. Een gezonde cel die is getransformeerd in een kankercel zal het type en het aantal receptoren veranderen. Dit proces kan worden gebruikt om de tumorcellen te herkennen en om medicijnen specifiek aan de zieke cellen af te geven, terwijl de gezonde cellen minder door de medicijnen worden beïnvloed.

Het enige probleem is dat elke patiënt anders is en een andere verhouding heeft aan receptoren tussen gezonde cellen en kankercellen. Dat maakt het lastig om de nanodeeltjes goed te sturen. Het is daarom noodzakelijk om de receptordichtheid voor elke patiënt precies te bepalen. Albertazzi gaat dat doen met behulp van een nieuwe microscopietechniek: superresolutiemicroscopie. Daarmee wil hij het oppervlak van kankercellen visualiseren en op maat gemaakte nanodeeltjes ontwerpen. Uiteindelijk zal hij de werking van de nanodeeltjes testen in verschillende borstkankermodellen.

Richard Lopata, universitair hoofddocent bij de faculteit Biomedische Technologie, wil vroegtijdige ruptuur en onnodige operaties voorkomen bij mensen met aneurysmata – verwijde vaten – in de buikslagader. Een gescheurde aorta kan namelijk dodelijk zijn. De huidige behandeling kijkt naar de diameter van het bloedvat: is deze meer dan 5,5 cm, of groeit hij snel, dan wordt er normaliter geopereerd. Maar bij sommige patiënten scheurt het aneurysma bij een smallere diameter, terwijl andere aneurysmata stabiel blijven bij een veel grotere diameter. Daarom willen artsen kunnen voorspellen wie kans loopt dat de verwijding scheurt, en aan de andere kant welke patiënt voorlopig veilig is ondanks de verwijde aorta.

Tergooi-ziekenhuis lekt e-mailadressen 140 patiënten

Het Tergooi-ziekenhuis, met vestigingen in Hilversum, Blaricum en Weesp, heeft per abuis de e-mailadressen van 140 patiënten gelekt. Dat bevestigt het ziekenhuis na berichtgeving door het regionale dagblad De Gooi- en Eemlander. De slachtoffers van het datalek ontvingen een e-mail van het ziekenhuis die in totaal naar 141 personen was gestuurd. Daarin waren de e-mailadressen van alle ontvangers zichtbaar, waarmee mogelijk de identiteit van deze patiënten kan worden achterhaald.

Apple’s nieuwste overname: een astma-app voor kinderen

Apple heeft Tueo Health overgenomen, een startup die een astma-oplossing voor kinderen maakte. Tueo's mobiele app werkt samen met bestaande apparaten voor astma-aanvallen en kan kinderen in de gaten houden tijdens de slaap. De exacte datum van de overname is onbekend. Tueo’s CEO Bronwyn Harris en COO Anura Patil wijzigden beide op LinkedIn de naam van hun werkgever naar ‘Apple’, zo ontdekte CNBC. Apple heeft nog geen reactie gegeven. Het is bovendien onduidelijk wat Apple met de overname wil doen.

Trauma’s bestrijden met MDMA en virtual reality

Veteranen die door een missie posttraumatische klachten oplopen, hebben vaak veel last van complexe en chronische klachten. Bijzonder hoogleraar Eric Vermetten zoekt naar nieuwe manieren om die hardnekkige klachten te helpen verwerken. Eén van de mogelijke medicijnen: de partydrug MDMA.

Eric Vermetten herinnert het zich nog goed, het verhaal van die ene veteraan die halverwege de jaren negentig zijn praktijk binnenliep. Hij had last van angstklachten en was altijd alert, achterdochtig en erg vermoeid. Keer op keer dacht hij terug aan Srebrenica: aan de vernederingen, de angst, en de kleine kinderen aan de poort die hij op den duur bij naam kende. Hadden zij de val van de enclave en de daarop volgende slachtpartij door de Serviërs overleefd?

‘Het zijn typische PTSS-klachten,’ zegt Vermetten. Hij is psychiater bij de militaire GGZ en bijzonder hoogleraar Psychotrauma’s aan het LUMC. In die functies werkt hij al geruime tijd met getraumatiseerde militairen. ‘Bij sommige mensen gaat zo’n traumatische gebeurtenis onder de huid zitten. Ze kunnen worden geconfronteerd met schuldgevoelens en nachtmerries die zich alleen met heel veel energie laten wegstoppen, maar dan ineens en onverwacht weer de kop opsteken. En patiënten hebben vaak het gevoel dat de beangstigende situatie weer kan terugkeren, alsof het nooit echt is afgelopen.’

De herbeleving komt terug in verschillende andere therapieën die Vermetten ontwikkelt. Zo doet hij onder meer onderzoek naar het gebruik van virtual reality. Ook dit is een vorm van een ‘immersieve therapie’: met behulp van een VR-bril met eigen foto’s kunnen veteranen teruggebracht worden naar de oude situatie, naar de locatie waar de traumatiserende aanslag of gevechtssituatie zich heeft voorgedaan. Ook wordt in internationaal verband een therapie ontwikkeld waarbij de patiënt letterlijk via een loopband zijn eigen foto binnenloopt. Tot slot onderzoekt Vermetten met verschillende collega’s het nut van zogeheten terugkeerreizen, waarbij de militair echt terugkeert naar de plek waar hij was uitgezonden.

Nori Health voltooit succesvolle trial met AI-gestuurde digitale coach voor mensen met de ziekte van Crohn en colitis

De Nederlandse start-up Nori Health heeft de eerste trial voor zijn AI-gestuurde digitale coach voor mensen met IDB (Inflammatory Bowel Disease) succesvol afgerond.

De AI-gestuurde digitale coach van Nori Health is een chatbot-programma dat erop gericht is de kwaliteit van leven voor mensen met IBD te verbeteren. In Europa zijn er circa 3,4 miljoen mensen die aan een vorm van IBD (waaronder de ziekte van Crohn en colitis) lijden. In Nederland zijn dat er circa 100.000. Nori Health werd in 2017 opgericht met een investering van het Europese Horizon 2020-fonds en heeft na de trial nog eens 600.000 euro aan investeringen opgehaald.   

De trial, uitgevoerd in samenwerking met de Crohn en Colitis Ulcerosa Verening Nederland (CCUVN), laat veelbelovende cijfers zien. Zo was de beoordeling van het dagelijkse management van de ziekte – onder andere het volgen van een dieet, zorgen voor voldoende hydratatie en het correct gebruiken van medicatie – aan het einde van de zes weken durende trial gemiddeld 28 procent hoger. Bovendien ervaarde 56 procent van de deelnemers een verbetering in het sociale leven. Zij gaven aan geen sociale activiteiten meer te hebben gemist vanwege hun aandoening. 

De Nori Health-chatbot biedt een onbeperkt aantal conversaties gedurende een periode van zes weken. Daarmee onderscheidt de app zich van veel andere healthcare-apps die wel constant het gedrag van patiënten monitoren, maar de levensstijlkeuzes aan het individu overlaten. Met Nori neemt de digitale coach de leiding. Deze brengt de patronen van de levensstijl in kaart en suggereert actief op maat gemaakte veranderingen. Die keuzes baseert de coach in eerste instantie op wetenschappelijk geverifieerde data, maar dankzij AI-technologie leert de app elke dag opnieuw belangrijke informatie van de gebruikersgemeenschap.

Eerste oogoperatie met robot ooit uitgevoerd in Oogziekenhuis Rotterdam

In Het Oogziekenhuis Rotterdam is voor het eerst succesvol een oogoperatie met behulp van een robot uitgevoerd.  De operatierobot hielp de oogarts op 9 mei bij het volledig uitvoeren van een netvliesoperatie. De robot fungeerde daarbij als een soort derde hand van de chirurg. Dankzij het hulpmiddel kunnen oogoperaties nog preciezer uitgevoerd worden, aldus het ziekenhuis.

Netvliesoperaties zijn heel ingewikkeld en vereisen zeer veel precisie. Ze worden daarom maar door een kleine groep gespecialiseerde oogartsen uitgevoerd. Om de operaties nog nauwkeuriger en veiliger te kunnen uitvoeren, ontwikkelde Preceyes in samenwerking met artsen, waaronder netvlieschirurg Koorosh Faridpooya van Het Oogziekenhuis Rotterdam een robot die de oogarts ondersteunt tijdens deze oogoperaties.

De oogartsen zijn erg blij met de robot: “Dit is een belangrijke stap binnen de oogheelkunde. Het oog is een complex orgaan. Tijdens een oogoperatie opereren we binnen een heel klein gebied. De oogarts moet daarom heel precies te werk gaan. De operatierobot helpt de oogarts als een soort derde hand om de operaties nauwkeuriger uit te voeren. We verwachten dat we hierdoor complicaties kunnen verminderen en het resultaat voor de patiënt kunnen verbeteren.”, aldus Koorosh Faridpooya.

Imec ontwikkelt compacte radar die ademhaling en hartslag kan detecteren

Het Leuvense onderzoekscentrum Imec heeft een prototype ontwikkeld van een 140GHz-radar die zeer fijne bewegingen, zoals microbewegingen van de huid, kan detecteren en op die manier vitale functies zoals hartslag of ademhaling kan monitoren. De radar, die objecten tot een afstand van 10 meter kan waarnemen, kan ook gebruikt worden als ondersteuning van mens-machine-interacties. Het monitoren van de vitale functies is bijvoorbeeld interessant voor het detecteren van slaperigheid van bestuurders in de auto, hoge stress, een epilepsieaanval of een hartinfarct.

Agfa zet deel van HealthCare-divisie te koop

De Mortselse beeldvormingsgroep Agfa-Gevaert onderzoekt de verkoop van een deel van de activiteiten van Agfa HealthCare. Het bedrijf verwacht dat het proces in de tweede helft van het jaar opgestart zal worden. Dat meldt het dinsdag bij de publicatie van de kwartaalresultaten. Agfa kondigde vorige maand nog aan JPMorgan aan te stellen als financieel adviseur met het oog op de verdere uitbreiding van de onafhankelijkheid van Agfa HealthCare. De HealtCare IT-activiteiten, die vooral instaan voor softwareoplossingen voor ziekenhuizen, werden in 2018 afgesplitst van de rest van de groep.

Helft geeft toestemming delen medische gegevens

Bijna de helft van de Nederlandse volwassenen heeft volgens CBS toestemming gegeven om hun medische gegevens via het Landelijk Schakelpunt uit te wisselen, slechts 5 procent weigerde.

Het Landelijk Schakelpunt (LSP) is een online netwerk waar zorgverleners zoals huisartsen en specialisten medische gegevens uit elektronische patiëntendossiers kunnen uitwisselen. Dat gebeurt alleen na toestemming van een patiënt. Het LSP bestaat sinds 2012.

Zo’n 80 procent van de volwassenen kent het LSP, vrouwen vaker dan mannen en ouderen vaker dan jongeren. Ook hoogopgeleiden en mensen met een Nederlandse achtergrond kennen het LSP vaker dan laagopgeleiden en mensen met een niet-Nederlandse achtergrond.

Van de 80 procent die bekend is met het LSP, zegt de meerderheid (6 op de 10) ook toestemming te hebben verleend voor het delen van medische gegevens via dit netwerk. 14 procent zegt geen toestemming te hebben verleend voor het delen van medische gegevens via het LSP, en een kwart weet het niet of wil het niet zeggen. Vrouwen (64 procent) stemden vaker in met het delen van gegevens dan mannen (55 procent), en ouderen vaker dan jongeren.

Van de volwassenen die toestemming hebben gegeven voor het delen van hun medische gegevens, of zeggen hier geen bezwaar tegen te hebben, maakt 70 procent zich wel (grote) zorgen dat onbevoegden inzage krijgen in hun medisch dossier via het LSP. Het gaat daarbij om zorgverzekeraars, aanbieders van levensverzekeringen, hypotheekverstrekkers en werkgevers.

Apple-patent op slim hoofdkussen dat je slaap meet

Apple heeft een patent toegewezen gekregen op een slim kussen dat de slaapkwaliteit van de gebruiker meet. Het patent is toegekend door het Europees Octrooibureau, ontdekte Patently Apple. Apple omschrijft in het patent een methode om iemands chronische medische gesteldheid op een niet-opdringerige manier te meten, met bijvoorbeeld een sensor in het kussen of onder het matras.

Hartritmevariabiliteit meten met de Apple Watch en apps

Sinds de Apple Watch verkrijgbaar is leren mensen hun lichaam steeds beter kennen. De gezondheidsfuncties zorgen ervoor dat je bij het trainen meteen kunt zien of je in de juiste hartslagzone zit en een lagere rusthartslag maakt duidelijk dat je fitter bent geworden. De hartslag- of hartritmevariabiliteit (HRV) is veel minder bekend, maar het kan een interessante waarde zijn om eens nader te bekijken. Het vertelt je namelijk veel over de stressfactoren in je leven en hoe je lichaam daarmee omgaat. Het meten van HRV is heel gemakkelijk met de Apple Watch. Er zijn ook gespecialiseerde HRV-apps voor de iPhone.

3D printed baby dummy voor betere reanimatietraining

Twee miljoen: dat is wereldwijd het aantal baby's dat jaarlijks tijdens de geboorte verstikt raakt. Een reanimatieprocedure is soms de oplossing om onherstelbare schade voor de baby te voorkomen. En voor een succesvol resultaat is een snel handen en voorbereiden van vitaal belang.

TU/e-onderzoeker Mark Thielen (Industrial Design) ontwikkelde een 3D-geprinte baby dummy, gebaseerd op een MRI-scan van een echte, pasgeboren baby. De pop is gemaakt van 3D-geprinte organen en borstbeenderen, en een nagemaakte bloedsomloop. Voor de neonatologen van het Maxima MC in Veldhoven biedt de oefenpop een veel realistischer gevoel tijdens de training van de reanimatieprocedure dan de tot dan toe gebruikte pop, en als toegevoegde waarde is er de actuele signalering van vitale functies zoals bloeddruk en hartslag tijdens reanimatie.

Elk jaar sterven wereldwijd ongeveer een miljoen baby's tijdens de bevalling als gevolg van een zuurstoftekort tijdens de geboorte. Daarnaast hebben een miljoen baby's last van de gevolgen. Die variëren, afhankelijk van de duur van het zuurstoftekort, van kleine neurologische afwijkingen tot onherstelbare hersenbeschadiging. Directe reanimatie - het openen van de luchtweg, het ventileren van de longen en het uitvoeren van borstcompressies - kan de gevolgen van verstikking bij de geboorte tot een minimum beperken.

Neonatologen, gynaecologen en vroedvrouwen trainen deze vaardigheden momenteel op het gebied van reanimatiepoppen. Hoewel de huidige oefenpoppen vervangers voor het echte kind zouden moeten zijn, is er aan de binnenkant weinig gelijkenis. 'Ze hebben een puur mechanisch ontwerp, dat geoptimaliseerd is massaproductie: goedkoop en onverwoestbaar', legt Thielen uit. En een mechanische inwendige constructie, met piepende springveren en plastic platen, is zeker niet de manier waarop mensen biologisch zijn samengesteld. 'Als artsen oefenen met het gebruik van deze oefenpoppen,' vraagt hij zich af, 'leren ze eigenlijk wel het juiste gevoel? 'En, zonder het meten van de bloed- en luchtstroom, kunnen we de kwaliteit van de training vaststellen zonder het meten van de bloed- en luchtstroom?

Voor zijn promotieproject ontwierp en bouwde Thielen een nieuwe reanimatiepop, gebaseerd op een MRI-scan van een voldragen baby. Met behulp van een 3D-printer maakte hij replica's van de botstructuur - bestaande uit sterke, flexibele kunststoffen - en vormen van het hart, de longen, de spieren, het vet en het huidweefsel, in verschillende zachte siliconensoorten. De hele pop werd tot in het kleinste detail afgedrukt.

Medisch scanbedrijf schikt datalek voor 3 miljoen dollar

Een Amerikaans bedrijf dat medische scanapparatuur levert heeft een datalek waarbij de gegevens van meer dan 300.000 patiënten via een ftp-server lekten voor een bedrag van 3 miljoen dollar geschikt. Touchstone Medical Imaging werd in mei 2014 door de FBI geïnformeerd dat een ftp-server met patiëntgegevens voor iedereen toegankelijk was en dat zoekmachines de patiëntgegevens hadden geïndexeerd.

Drone levert voor het eerst nier af voor transplantatie

Voor het eerst is er een drone ingezet om een nier af te leveren voor een transplantatie. De speciaal ontworpen drone zorgde er onder meer voor dat de nier de juiste temperatuur behield. De dronebezorging was een experiment van de University of Maryland. Onderzoekers vlogen 4,5 kilometer met de drone en leverden de nier af bij het medisch centrum van de universiteit. Daar werd de nier op 19 april met succes getransplanteerd bij een 44-jarige patiënte uit Baltimore.