Hoe AI kan helpen om blinde mensen weer te laten zien

Meer dan 40 miljoen mensen op de wereld zijn blind. Wetenschappers zijn bezig met het ontwikkelen van implantaten in de hersenen waarmee blinde mensen weer een beetje kunnen zien, bijvoorbeeld een patroon van een tram of een fietser. Het promotieonderzoek van Jaap de Ruyter de Steveninck van het Donders Instituut aan de Radboud Universiteit helpt bij deze ontwikkeling door gebruik te maken van AI en deep learning.

‘Visuele neuroprotheses zijn een veelbelovende ontwikkeling’, legt de neurowetenschapper uit. ‘Met elektrische stimulatie in de visuele hersengebieden kan een hele basale vorm van zicht bij personen met blindheid hersteld worden.’ In de praktijk komt dat neer op een camera op het lijf van de blinde persoon die de omgeving registreert. Intelligente software versimpelt de omgeving met AI, waarna de hersenen van de blinde persoon zodanig gestimuleerd worden dat er lichtpuntjes ‘te zien zijn’. Op dit moment zijn dat nog maar enkele lichtpuntjes, maar in de toekomst zijn het er misschien genoeg om bijvoorbeeld te omtrek van objecten te tonen: hopelijk een tram, of een fietser, oftewel de meest relevante zaken die je bijvoorbeeld op straat tegenkomt.  

De Ruyter de Steveninck bekeek in zijn onderzoek met VR-simulaties en deep learning wat de bruikbaarheid kan zijn van dit basale zicht: hebben mensen die niks zien daar echt wat aan? Ook bekeek hij hoe de simulaties geoptimaliseerd konden worden. ‘We keken wat er gebeurde met veel lichtpuntjes – waar je dan ook weer veel elektroden in de hersenen voor nodig hebt – en met minder puntjes. Ook gaven we ziende personen een VR-bril met zo’n lichtpuntjessimulatie en gaven we ze de opdracht om door een ruimte met obstakels te lopen.’ De onderzoeker keek welke algoritmes het beste werkten om de omgevingsweergave zo goed mogelijk te krijgen. Ook bekeek hij of het testen met proefpersonen geautomatiseerd kon worden door AI te gebruiken. Dat bleek zo te zijn. ‘AI kan gebruikt worden om deze simulaties te testen en biedt daarmee mogelijkheden om sneller te optimaliseren. Echte proefpersonen blijven belangrijk, maar hierdoor kan het proces om de beste simulatie te creëren in de toekomst een stuk eenvoudiger en sneller.’

Met de resultaten van zijn onderzoek heeft De Ruyter de Steveninck digitale simulaties en software ontwikkeld waarmee de ontwikkeling van intelligente neuroprotheses een stukje verder kan. ‘Een heel klein beetje zicht kan mensen die niks zien al helpen. Het gaat nog wel even duren voordat de technologie zo ver is dat blinde mensen echt weer iets kunnen zien en er zijn nog veel factoren onbekend. Maar dit onderzoek draagt daar wel aan bij.’

Onderzoek SOTI: Helft Nederlandse zorginstellingen (52%) last van DDoS-ransomware aanvallen

Informatiebeveiliging is een groeiend probleem in de gezondheidszorg. 15 procent van de werknemers in de gezondheidszorg zegt dat het hun grootste zorg is. Meer dan de helft (55%) heeft sinds 2022 een extern datalek meegemaakt. Verder worden er ook veel interne lekken opgemerkt: 34 procent van de ondervraagden heeft meegemaakt dat een werknemer data bewust lekte. 52% heeft zelfs een DDoS-ransomwareaanval meegemaakt.

Uit het onderzoek van SOTI, ‘Digitalisering in de Gezondheidszorg: Groei of Stagnatie?’, blijkt verder dat 78 procent van Nederlandse zorgverleners vindt dat organisaties moeten investeren in nieuwe technologie.

Verouderde technologie maakt het moeilijk voor zorgverleners om hun werk efficiënt uit te voeren. Onderzoek toont aan dat zorgverleners op globaal niveau gemiddeld 3,9 uur per week verliezen aan efficiëntie door technische storingen, dit in vergelijking met 3,4 uur vorig jaar. Bijna een derde van de Nederlandse werknemers geeft aan meer dan 5 uur per week te verliezen. Dit heeft serieuze gevolgen voor de kwaliteit van zorgverlening.

Telezorg maakt gebruik van technologie om zo op afstand de gezondheidszorg te ondersteunen. Hoewel het gebruik van telehealth wereldwijd toeneemt, verhinderen verouderde IT-problemen dat 24% van bedrijven binnen de gezondheidszorg apparaten op afstand kunnen ondersteunen. Dit heeft invloed op de capaciteit om dagelijkse routines te moderniseren.

77 procent van de Nederlandse telezorgwerkers is van mening dat hun organisatie baat zou hebben bij beter onderling verbonden apparatuur. Ondanks dat het aantal apparaten en de complexiteit van apparaten is toegenomen, blijft de bijbehorende infrastructuur achter. Ook de benodigde processen rondom management houden geen gelijke tred. Dit vermindert het vermogen om goed gebruik te maken van telezorgtechnologieën en de bijbehorende gegevens.

63 procent van de Nederlandse zorgverleners geeft toe afhankelijk te zijn van gedateerde technologie. Deze trend zet zich voort in andere landen zoals Duitsland (81%), Canada (77%) en Frankrijk (73%). Daar geloven bijna alle zorgprofessionals dat ze worden gehinderd door verouderde systemen.

SOTI’s onderzoek toont ook aan dat Artificial Intelligence (AI) een belangrijke drijfveer kan zijn voor het verbeteren van de gezondheidszorg. Meer dan de helft (54%) van de Nederlandse organisaties overweegt het gebruik van AI. Ondanks de interesse in AI blijven er toch hindernissen: 53% van de Nederlandse zorgverleners voelt zich bijvoorbeeld angstig over AI en hoe het gebruikt kan worden.

Minister wil medische gegevens via nationaal contactpunt uitwisselen

Demissionair Helder wil dat medische gegevens van Nederlanders via het Nationaal Contactpunt voor eHealth (NCPeH-NL) in Europa kunnen worden uitgewisseld en heeft het wetsvoorstel gepresenteerd dat hiervoor moet zorgen.

In de huidige situatie is het in de meeste gevallen niet mogelijk voor de zorgverlener in een andere lidstaat om relevante medische gegevens van de patiënt die onder behandeling is, digitaal uit te wisselen.

Het wetsvoorstel regelt de wettelijke taak en de grondslagen voor gegevensverwerking voor het Nationaal Contactpunt voor eHealth. De European Health Data Space (EHDS) zal straks van het contactpunt gebruikmaken. De EHDS is een voorstel van de Europese Commissie voor het delen van medische gegevens in de Europese Unie in een gemeenschappelijk gebruikt formaat.

Artificiële intelligentie helpt Limburgse ziekenhuizen om kanker sneller en efficiënter opsporen

Universiteit Hasselt, Jessa Ziekenhuis en Ziekenhuis Oost-Limburg zetten samen grote stappen in de uitrol van digitale pathologie binnen kankeronderzoek aan de Limburgse ziekenhuizen. Via scanners worden de weefselfragmenten voor microscopie voortaan gedigitaliseerd, waarna artificiële intelligentie pathologen helpt om de stalen sneller en efficiënter te analyseren.

UHasselt, Jessa en ZOL onderzochten de voorbije twee jaren binnen het SALKTurbo-project Digipath hoe ze hun kankeronderzoek nog verder kunnen verbeteren door meer in te zetten op digitalisering en artificiële intelligentie. Binnen Digipath, dat kon rekenen op 770.000 euro vanuit de provincie Limburg en een grote meerwaarde is voor de toekomstige Health Campus Limburg DC, zetten de drie partners een Limburgs platform op voor digitale pathologie. “Hierbij moet de patholoog niet meer alle glasplaatjes met weefselstalen handmatig onder een microscoop plaatsen voor analyse, maar worden deze gedigitaliseerd door een scanner. Zo kan men de preparaten veel makkelijker bewaren en kunnen ze eenvoudiger gedeeld worden, ook met andere ziekenhuizen, voor bijvoorbeeld een second opinion of voor wetenschappelijk onderzoek. Zo optimaliseren we het zorgproces, maar deze technologie en samenwerking is ook belangrijk voor het biomedisch onderzoek”, zegt Piet Stinissen, directeur van het Limburg Clinical Research Center (LCRC).

Daarnaast is er nog een grote troef bij het inzetten op digitalisering. Dit maakt het mogelijk om volop artificiële intelligentie toe te passen in het kankeronderzoek. Deze AI-toepassingen vervangt de patholoog helemaal niet, maar is net een extra hulp.

De volgende jaren zal digitale pathologie uitgerold worden binnen alle Limburgse ziekenhuizen en daarbuiten. Het project van UHasselt, Jessa en ZOL krijgt nu ook financiële steun vanuit Interreg Maas Rijn om het netwerk ook over de landsgrenzen verder te zetten en een samenwerking rond digitale pathologie aan te gaan met de ziekenhuizen van Maastricht en Keulen.

Russische bende eist aanval Londense ziekenhuizen op

Qilin, een vermoedelijk Russische ransomwarebende, heeft een cyberaanval opgeëist die begin juni meerdere hospitalen in Londen trof. Daarbij moesten honderden operaties uitgesteld worden.

Qilin eist zo’n 50 miljoen dollar van Synnovis, een laboratorium dat diensten levert aan een drietal hospitalen in Londen. Nu dreigt Qilin met de publicatie van gestolen data als er geen losgeld wordt betaald.

De bende voerde in het verleden meermaals cyberaanvallen uit met als voornaamste doel om geld binnen te halen.

De eerste Samsung Galaxy Watch FE met uitgebreide gezondheidsfuncties

Samsung lanceert de Galaxy Watch FE, die is uitgerust met Samsungs geavanceerde BioActive-sensor. 24 uur per dag ontvangen gebruikers gepersonaliseerde en bruikbare tips. Er zijn verschillende slaapfuncties, van het monitoren van slaappatronen tot slaapcoaching.Ook kunnen gebruikers op meerdere manieren hun hartgezondheid monitoren.

Met HR Alert kunnen abnormaal hoge of lage hartslagen worden gedetecteerd en Irregular Heart Rhythm Notification (IHRN) controleert hartritmes proactief op atriale fibrillatie (Afib). Bovendien kunnen gebruikers hun bloeddruk en ECG monitoren.
 
Hardlopers kunnen vanaf hun pols meer dan 100 verschillende trainingen en hun voortgang volgen. Advanced running analysis helpt hen niet alleen bij het analyseren van hun prestaties, maar kan ook inzichten en begeleiding geven om blessures te voorkomen. Met de personalised Heart Rate Zone[8] kunnen gebruikers hun eigen doelen stellen op basis van hun conditie.
 
Galaxy Watch FE houdt mensen ook gemotiveerd om hun gezondheidsdoelen te bereiken. Body Composition biedt uitgebreide lichaams- en fitnessgegevens en gebruikers kunnen bovendien motiverende berichten geven.
 
Zoals bij elke Galaxy Watch-reeks kan de FE naadloos worden verbonden met andere Samsung Galaxy-apparaten. Met Find My Phone kunnen gebruikers hun telefoon snel en makkelijk terugvinden wanneer de verbinding met hun horloge is verbroken. Met de Camera Controller kan een Samsung-smartphonecamera worden bediend op afstand. Zo kunnen gebruikers vanaf hun pols van foto/video/portret modus wisselen, de hoek wijzigen of inzoomen. De Galaxy Watch FE ondersteunt Google Wallet, een alles-in-één digitale portemonnee waarmee gebruikers op hun smartwatch kunnen shoppen en toegang kunnen krijgen tot identiteitskaarten als een rijbewijs of studentenkaart.
 
De Galaxy Watch FE heeft een grootte van 40mm en een vernieuwde look, gebaseerd op het iconische ontwerp van de Galaxy Watch-reeks. Hij wordt geleverd in drie kleuren – Black, Pink Gold en Silver – en met nieuwe horlogebandjes met een opvallend blauw en oranje stiksel. Er zijn ook verschillende nieuwe wijzerplaten waarmee gebruikers hun horloge kunnen personaliseren en de one-click band maakt het makkelijk om van horlogeband te wisselen. De Galaxy Watch FE is voorzien van Sapphire Crystal-glas, voor extra bescherming tegen krassen.
 
De Galaxy Watch FE is vanaf deze zomer wereldwijd verkrijgbaar en heeft een adviesverkoopprijs van 219 euro.

Patenten zitten Galaxy Ring in de weg

Samsung heeft een Amerikaanse rechter gevraagd om te bepalen of de Galaxy Ring mogelijk inbreuk maakt op de patenten van de Oura: de belangrijkste concurrent van de Galaxy Ring.

Het Finse bedrijf Oura is al jarenlang een van de grootste fabrikanten van slimme ringen. Vrijwel alle merken die een slimme ring op de markt brengen, worden door Oura gedagvaard.

Samsung wil nu op voorhand zekerheid krijgen dat zijn slimme ring, de Galaxy Ring, geen inbreuk maakt op Oura’s patenten.

Daarom heeft Samsung een verzoek ingediend bij de federale rechtbank in Californië, VS. Het is aan die rechtbank om te bepalen of er sprake is van zo’n IP-inbreuk.

In The Pocket en Koninklijke Visio ontwikkelen Apple Vision Pro app om zelfstandigheid van slechtziende mensen te vergroten

De Europese digital product studio In The Pocket en Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen, slaan de handen in elkaar. Samen ontwikkelen zij een Proof of Concept (PoC) die gebruikmaakt van de Apple Vision Pro Virtual Reality (VR) bril.

Koninklijke Visio heeft Augmented Reality (AR) en VR-technologie reeds succesvol ingezet voor training en onderwijs. De Apple Vision Pro scant de ruimte rondom de gebruiker en detecteert mogelijke obstakels. Zodra de gebruiker in de buurt komt van een obstakel (zoals een muur, een tafel, een stoel) zal die een geluid horen uit de richting van het obstakel. Met spatial audio kan de gebruiker nauwkeurig achterhalen waar het obstakel zich precies bevindt. Hoe dichter die bij het obstakel komt, hoe sneller het geluid herhaald wordt. Hier is te zien hoe dit in zijn werk gaat.

Op dinsdag 11 juni vindt een cruciale testfase plaats in Breda, waarbij de Proof of Concept wordt uitgeprobeerd door een testpubliek van slechtziende mensen. Tijdens deze test willen In The Pocket en Visio de effectiviteit van de Apple Vision Pro in een real-world omgeving evalueren en waardevolle inzichten verzamelen om de technologie verder te verfijnen.

AI-model LUMC voorspelt terugkeer van baarmoederkanker met grote nauwkeurigheid

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben een AI-model ontwikkeld dat het risico op de terugkeer van baarmoederkanker nauwkeurig kan voorspellen. Het model, genaamd HECTOR (Histopathology-based Endometrial Cancer Tailored Outcome Risk), biedt een betere voorspellingskracht dan de huidige methoden en kan een belangrijke rol spelen in de toekomst van kankerbehandeling. De bevindingen van dit onderzoek zijn recent gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Nature Medicine.

Baarmoederkanker is de meest voorkomende kanker van de vrouwelijke geslachtsorganen en treft vooral vrouwen tussen de 55 en 80 jaar. Hoewel de ziekte vaak vroeg ontdekt wordt en daardoor goed behandelbaar is, zijn de vooruitzichten aanzienlijk slechter als de kanker binnen vijf jaar terugkeert.

Het risico op de terugkeer van de kanker kan verminderd worden door aanvullend te behandelen met bijvoorbeeld bestraling en/of chemotherapie. Maar dit zijn zeer belastende behandelingen voor de patiënt en niet alle typen baarmoederkanker reageren even goed op de therapie. Om een op maat gemaakt behandelplan op te stellen, beoordeelt de patholoog het tumorweefsel onder de microscoop. Hoofdonderzoeker en patholoog Tjalling Bosse en collega’s onderzochten daarom of AI in staat is om dit risico te voorspellen.

HECTOR is ontwikkeld door gebruik te maken van microscopische beelden en data uit eerdere klinische studies (PORTEC-1/2/3) van meer dan 1000 patiënten. Vervolgens werd HECTOR getest op de combinatie van beelden en het ziektestadium van patiënten die niet waren gebruikt tijdens de trainingsfase. De resultaten waren indrukwekkend: HECTOR bleek in staat het risico op terugkeer van baarmoederkanker met zeer hoge nauwkeurigheid te voorspellen, beter dan de huidige standaardmethoden.

Een van de grootste voordelen van HECTOR is dat het slechts een microscopisch beeld en het tumorstadium nodig heeft, waardoor de methode goedkoper is dan de huidige standaard. Bovendien kan HECTOR patiënten indelen in verschillende risicocategorieën (laag, gemiddeld, hoog), wat bijdraagt aan een meer gepersonaliseerde behandelingsaanpak. Patiënten met een hoog risico, zoals voorspeld door HECTOR, bleken het meeste baat te hebben bij de toevoeging van chemotherapie aan de bestraling na de operatie. Patiënten met een laag risico kan deze aanvullende chemotherapie en dus de bijwerkingen hiervan bespaart blijven.

HECTOR vertegenwoordigt een belangrijke stap in de technologische revolutie binnen de oncologie. Door een verbeterde diagnostiek, kunnen de juiste behandelplannen opgesteld worden, wat uiteindelijk leidt tot een verbetering van de overlevingskansen van patiënten. “We staan aan de vooravond van een revolutie in de diagnostiek, die uiteindelijk zal leiden tot een betere behandeling en betere kwaliteit van leven voor onze patiënten,” aldus Bosse.