TU Delft-studententeam Epoch wint Internationale AI-competitie om doktoren te helpen malaria te herkennen

Team Epoch, een TU Delft studententeam heeft de eerste plaats behaald in een internationale AI-competitie. Het winnende model van Team Epoch kan via een smartphonecamera en microscoop bloedmonsters analyseren om vast te stellen of een patiënt geïnfecteerd is met malaria en hoe ernstig de infectie is.

Het AI-model van Team Epoch maakt gebruik van analyses van trofozoïeten en geïnfecteerde witte bloedcellen om patiënten op urgentie te rangschikken. De technologie biedt een mogelijkheid om het tekort aan medische apparatuur en artsen in Oost-Afrikaanse regio’s op te lossen. Per jaar sterven er meer dan 600.000 mensen aan malaria wereldwijd en met vroege detectie van malaria kunnen naar verwachting 52% van deze levens gered worden. Het model van Team Epoch is een manier om malaria in een vroeg stadium te kunnen herkennen.

De wedstrijd daagde deelnemers uit een model te ontwikkelen dat artsen ondersteunt bij het diagnosticeren van malaria. Team Epoch versloeg meer dan 350 teams van universiteiten, instituten en andere specialisten wereldwijd. Deze competitie werd georganiseerd door de Afrikaanse non-profit Lacuna Fund.

Team Epoch bestaat al een aantal jaren en doet ieder jaar mee aan verschillende AI-competities. Vorig jaar wonnen zij al een wedstrijd met een model dat via satellietbeelden de aanwezigheid van zeewierbossen in kaart bracht. Hun aanpak combineert technische expertise met een sterke focus op maatschappelijke impact, wat leidt tot innovatieve resultaten.

Het voor deze wedstrijd ontwikkelde malaria-model van Team Epoch zal nu verder ontwikkeld en ingezet worden voor onderzoek en praktische implementatie door het Lacuna Fund, Epoch en de TU Delft.

Erasmus MC Campus biedt ruimte voor hoogwaardige gezondheidszorg, medische technologie en ondernemerschap

Het Erasmus MC, Universitair Medisch Centrum in Rotterdam, blijft vernieuwen. Het Erasmus MC en de gemeente Rotterdam maken zich sterk voor de bouw van een levendige campus waar innovatieve gezondheidszorg, technologie en ondernemerschap plek vinden.

Als eerste stap verhuizen het Erasmus MC Sophia Kinderziekenhuis, de afdeling Psychiatrie en verschillende onderzoeksafdelingen van het Erasmus MC  naar de locatie van het voormalige Dijkzigt ziekenhuis en de zusterflat aan de ’s-Gravendijkwal.

Op de toekomstige campus werken instellingen, bedrijven, wetenschappers, studenten en opleiders samen aan onderzoek en zorginnovaties. De campus biedt in de toekomst ruimte voor start ups en innovatieve bedrijven op het gebied van gezondheidszorg en medische technologie. Het Erasmus MC werkt daarbij nauw samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam en de TU Delft. Partners kunnen op de campus ruimte krijgen om hun technologische kennis en research om te zetten in bedrijvigheid.

De plannen staan in het herziene Masterplan 2050 voor de Erasmus MC Campus. Het college van burgemeester en wethouders vraagt de gemeenteraad om de aanpassingen in de herziening van het Masterplan begin volgend jaar vast te stellen.

In 2022 stelde het college van burgemeester en wethouders een eerdere versie vast van het Masterplan. In de herziene versie van het Masterplan is meer aandacht voor duurzaamheid, een goede bereikbaarheid en de toekomstige functies van deze Health Tech Campus.   

De campus wordt in fases ontwikkeld. Als eerste krijgt het gebied aan de ’s-Gravendijkwal vorm, met nieuwbouw voor het Sophia Kinderziekenhuis, de afdeling Psychiatrie en onderzoeksafdelingen van het Erasmus MC. De huidige gebouwen waarin het Sophia, de afdeling Psychiatrie en de onderzoeksafdelingen zijn gehuisvest, zijn verouderd.   

Wel onderzoekt het Erasmus MC of de huidige locatie van het Sophia Kinderziekenhuis in de toekomst tijdelijk geschikt kan worden gemaakt voor studentenhuisvesting. Daarna volgt geleidelijke uitbreiding van de campus naar de Westzeedijk en het Museumpark. De volgorde van de ontwikkelingen is nog niet bekend. Deze gefaseerde aanpak zorgt ervoor dat elke stap onafhankelijk succesvol kan zijn. Daardoor blijven de financiële risico’s beperkt en is er ook flexibiliteit om in te spelen op externe marktontwikkelingen.

In alle ontwikkelingen is veel aandacht voor een levendige en open uitstraling naar de andere delen van de stad, en voor een groene en duurzame leefomgeving.

Smart Health Day: innovaties in gezondheidszorg via data en AI

Maandag 9 december 2024 vond de tweede editie van de Smart Health Day plaats op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen, met meer dan 200 professionals uit de zorg- en technologiesector. Het evenement, georganiseerd door Brightlands in samenwerking met diverse partners, stond volledig in het teken van de toepassing van data en kunstmatige intelligentie (AI) binnen de zorg. Met een sterk praktische focus werd de dag gevuld met inspirerende sprekers, workshops en interactieve sessies die de toekomst van zorgtechnologie verkenden.

Tijdens de Smart Health Day werden diverse actuele en relevante thema’s besproken. Een van de hoogtepunten was de paneldiscussie, waarin drie experts met elkaar in gesprek gingen over de toekomst van data en AI in de zorg en hoe deze technologieën daadwerkelijk kunnen bijdragen aan de verbetering van zorgprocessen. Onderwerpen zoals een slimme vloer die het valrisico van ouderen kan berekenen, verbeteringen in de patiëntreis en de kansen bij de implementatie van AI kwamen uitvoerig aan bod.

Ook Esther Talboom, lid van de Raad van Bestuur van Zuyderland, deelde haar inzichten over oplossingen en ervaringen uit het ziekenhuis, met nadruk op het belang van digitaal maatwerk voor artsen, verpleegkundigen en patiënten. Verder werden tal van innovaties gepresenteerd, zoals slimme triage voor drukvermindering in ziekenhuizen, capaciteitsoptimalisatie in zorginstellingen en een generatieve AI-oplossing met een avatar. Ook de voordelen van spraakgestuurd rapporteren, een digitaal slaapprotocol en de waardevolle lessen uit de intensive care werden besproken. Een nieuw perspectief werd geboden door de lezing van een zorgverzekeraar, die het belang benadrukte van het inrichten van nieuwe processen in plaats van het digitaliseren van bestaande. De dag werd afgesloten met Eva Eikhout, presentatrice, auteur en ambassadeur zorgvernieuwing VGZ, die haar persoonlijke ervaringen als zorgbehoevende deelde.

De dag bood een gevarieerd programma met 11 inspirerende sprekers, die vanuit verschillende hoeken van de zorg- en technologie-industrie hun visie deelden. Daarnaast konden de deelnemers hun kennis verder verdiepen in verschillende workshops en het demonstratieplein bezoeken, waar 16 partners uit de zorgsector hun innovaties en toepassingen toonden. Klik hier voor het volledige programma.

De zorgsector staat voor enorme uitdagingen, zoals de groeiende zorgvraag, stijgende kosten en een tekort aan personeel. Innovaties op het gebied van data en AI bieden veelbelovende oplossingen die niet alleen de efficiëntie verhogen, maar ook de zorgvraag kunnen verlagen. De Smart Health Day benadrukte dat de toekomst van de zorg niet alleen afhankelijk is van technologische innovaties, maar ook van samenwerking, menselijke inzichten en een gezamenlijke visie.

De Smart Health Day werd mogelijk gemaakt door een sterke samenwerking tussen het Department of Advanced Computing Sciences (DACS) van de Universiteit Maastricht, Limburg Meet (LIME), LIOF, Brightlands Maastricht Health Campus en de Brightlands Smart Services Campus. Samen zetten deze organisaties zich in om de zorgsector te ondersteunen in haar digitale transformatie.

Brightlands organiseert de Smart Health Day op 9 december 2024

Hoe kunnen technologische innovaties vandaag al bijdragen aan een toegankelijke, efficiënte en toekomstbestendige zorg? Dat is de centrale vraag tijdens de tweede editie van de Smart Health Day bij de Brightlands Smart Services Campus op maandag 9 december 2024. Deze editie heeft een sterke focus op de praktische toepassingen van data en AI.

Samen met een netwerk van partners in de zorg- en gezondheidssector organiseert Brightlands een inspirerende dag over de toepassing van data en digitale technologie in de gezondheidszorg.

Programma 9 december van 11:00 tot 17:00 uur

Met 11 interessante sprekers, workshops, een demonstratieplein met 16 partners en een paneldiscussie. Denk hierbij onder andere aan deze onderwerpen:

    De rol van de zorgverzekeraar bij innovatie in de zorg;
    Waardevolle data bij het creëren van algoritmes;
    Spraakgestuurd rapporteren;
    Resultaten van de inzet van AI in de zorg;
    En vele lessons learned uit de praktijk.

Een nieuwe leerstoel voor innovatieve hand- en polszorg

Hand- en polsklachten, vaak veroorzaakt door ziektes zoals artrose, reuma of RSI, treffen één op de drie Nederlanders. Dit heeft een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten met deze aandoeningen. Zo krijgen ze vaak te maken met een verminderd werkvermogen en komen terecht in een complex zorgpad.

Om dit aan te pakken, starten TU Delft, het Reinier de Graaf ziekenhuis en het Reinier Haga Orthopedisch Centrum (RHOC) een nieuwe leerstoel: ‘Van Helpende Hand naar Werkende Hand – Patiënt specifieke, Patiënt centrale Transitie in Orthopedie’.

Onder leiding van orthopeed en hoogleraar Gerald Kraan richt deze leerstoel zich op het verbeteren van het zorgpad en het ontwikkelen van innovaties met als doel hand- en polszorg te verbeteren.

In Nederland worden jaarlijks ongeveer 287.000 mensen behandeld op de Spoedeisende Hulp voor hand- en polsblessures. Dat komt neer op 29 % van alle spoedgevallen door letsel aan het bewegingsapparaat. Naast traumatisch letsel vormen aandoeningen zoals artrose en reuma ook een groeiend probleem. Werkgerelateerd ziekteverzuim door hand-, pols-, elleboog- en schouderklachten, vaak veroorzaakt door RSI of psychosociale belasting, kost de maatschappij ongeveer 6,1 miljard euro per jaar.

De leerstoel richt zich op het verminderen van hand- en pols gerelateerde klachten en het verbeteren van de samenwerking tussen zorglijnen. Hierbij staat de patiënt centraal als de schakel tussen ingenieurs en zorgprofessionals. Kraan: “Ons zorgsysteem is nu te versnipperd. Zodra een patiënt van de eerste lijn naar de tweede of derde lijn gaat, gaat belangrijke informatie vaak verloren. Dat moet anders. We willen een zorgpad creëren waarbinnen patiënten, zorgprofessionals en ingenieurs nauw samenwerken en zich richten op herstel en behoud van werkvermogen. Als we zorgprocessen en technologie écht afstemmen op de behoefte van de patiënt, kunnen we innovaties realiseren die dagelijks impact maken.” Kraan’s doel is om een toekomstbestendig zorgpad voor patiënten met hand- en pols aandoeningen te realiseren, waarin zorgprofessionals beter samenwerken, kosten beheersbaar blijven en de kwaliteit van leven voor patiënten wordt verbeterd.  

Studenten spelen een sleutelrol binnen de leerstoel door innovatieve oplossingen te ontwikkelen die direct in de praktijk toepasbaar zijn. Een voorbeeld hiervan is de 3D-geprinte duimbrace, die pijn bij duimbasisartrose verlicht. Wat begon als een afstudeerproject groeide uit tot een bekroonde innovatie en uiteindelijk van startup naar gerenommeerd orthopedisch instrumentmaker. Door dit soort innovaties wordt de zorg verbeterd en kunnen operaties in de toekomst voorkomen worden.

'AI moet zorgverleners ondersteunen, niet hun expertise vervangen'

Kunstmatige intelligentie (AI) speelt een steeds grotere rol in de zorg, maar de integratie ervan verloopt nog lang niet altijd even soepel. In haar proefschrift "Broken Glass in the Clinic: Tracing the Performativity of Artificial Intelligence in Clinical Practice" onderzoekt Chiara Carboni (Erasmus School of Health Policy & Management) hoe AI de klinische praktijk verandert. Zo laat haar onderzoek zien waar de grootste uitdagingen én grootste kansen liggen.

Het gebruikt van AI in de gezondheidszorg ligt onder een vergrootglas. In de media worden regelmatig doorbraken belicht, zoals betere en snellere diagnoses dankzij AI. Maar is het optimisme rondom AI terecht en welke uitdagingen brengt AI met zich mee? Carboni’s onderzoek richt zich op casestudies in de pathologie, op de intensive care en in de acute psychiatrie. Daarbij bekritiseert ze de aanname dat AI het werk in de zorg eenvoudiger of minder arbeidsintensief maakt. 'Met mijn onderzoek wil ik nagaan hoe we de kansen die AI biedt kunnen benutten zonder de sociale en ethische gevolgen uit het oog te verliezen', zo legt de onderzoeker uit.

In de pathologie onderzoekt de promovendus de overgang van traditionele microscooppreparaten naar digitale beelden, die de overstap op AI-gebaseerde diagnostiek mogelijk moeten maken. Veel pathologen ervaren digitale beelden echter als minder betrouwbaar en moeilijker te gebruiken, wat onzekerheid in hun werk veroorzaakt. Voor intensive care afdelingen zijn AI-dashboards ontworpen om verpleegkundigen te helpen bij het prioriteren van cruciale taken door realtime data te analyseren.

In de psychiatrie worden voorspellende algoritmen gebruikt om het risico op gewelddadig gedrag te beoordelen. Toch zijn zorgverleners vaak sceptisch over deze tools, die complexe en ethisch beladen fenomenen zoals geweld lijken te simplificeren. Carboni stelt dat AI niet alleen nieuwe hulpmiddelen aan de zorg toevoegt, maar ook de organisatie van zorg verandert. Taken worden vaak georganiseerd zodat ze aan de eisen van AI-systemen voldoen, wat in plaats van minder werk juist meer werk kan opleveren. Deze veranderingen kunnen de autonomie van zorgmedewerkers ondermijnen en ethische dilemma’s opwerpen.

Carboni vindt het belangrijk dat de focus bij de implementatie van AI niet zozeer ligt op efficiëntie, maar vooral op het verbeteren van de zorg. Om effectief te werken met AI, hebben zorgverleners tijd nodig om te twijfelen en kritisch na te denken over de resultaten. Ze pleit ervoor dat AI zorgverleners moet ondersteunen en niet hun expertise mag vervangen. Daarnaast zou de dataverzameling die nodig is om AI-modellen te trainen (vaak uitgevoerd door verpleegkundigen en technici) meer moeten worden gewaardeerd en erkend. Carboni: 'Mijn belangrijkste doel is om een genuanceerd beeld te schetsen van hoe de klinische praktijk verandert, niet alleen door AI zelf, maar ook door de verwachtingen die ontstaan rondom AI.'

Nieuwe tool ‘Copiloot voor COPD' helpt longpatiënten zelf hun gezondheid te managen

Op Wereld COPD Dag is de nieuwe tool Copiloot voor COPD gelanceerd. Deze innovatieve digitale tool is speciaal ontworpen om COPD-patiënten te helpen hun longgezondheid te verbeteren door longaanvallen vroegtijdig te herkennen en te voorkomen. Met de lancering op deze belangrijke dag, die wereldwijd aandacht vraagt voor de uitdagingen van chronische obstructieve longziekte (COPD), krijgt de nieuwe, gratis tool extra aandacht.

De tool, die onderdeel uitmaakt van de Spreekuur.nl PGO, is ontwikkeld door UMC Utrecht, Hogeschool Utrecht, DigiDok, Topicus en Longfonds. Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, heeft de tool als doel de ernst en frequentie van longaanvallen bij COPD-patiënten te verminderen door middel van zelfmanagement. Deze digitale tool is een doorontwikkeling van het papieren Longaanval Actieplan dat al wordt gebruikt voor het herkennen en beïnvloeden van longaanvallen.

COPD, een chronische longziekte die wereldwijd een van de meest voorkomende aandoeningen is en de op vier na grootste doodsoorzaak is, veroorzaakt regelmatig plotselinge verergering van symptomen zoals benauwdheid, hoesten en slijmproductie. Deze longaanvallen versnellen de achteruitgang van de longfunctie, verminderen de kwaliteit van leven, verhogen de zorgkosten en vergroten het risico op overlijden.

In een zorglandschap waar elke longaanval potentieel blijvende schade kan veroorzaken, is effectief zelfmanagement essentieel. Hoewel uit onderzoek blijkt dat patiënten zelf invloed kunnen uitoefenen op de ernst en het herstel van longaanvallen, beschikt slechts een beperkt deel over de juiste kennis, vaardigheden en vertrouwen om dit effectief te doen.

De Copiloot voor COPD-tool biedt deze broodnodige ondersteuning. De tool heeft een interactieve interface die continu communicatie met de gebruiker mogelijk maakt, inclusief intelligente microlearning-modules die zijn afgestemd op de specifieke behoeften van de patiënt. Deze modules kunnen bijvoorbeeld advies geven over het vermijden van drukke plaatsen tijdens een griepgolf om infecties te voorkomen. De tool volgt de gezondheid van de gebruiker op een flexibele manier, zonder vaste meetroutines, wat een meer gepersonaliseerde benadering mogelijk maakt. Ook bevat het een actieplan met gepersonaliseerde acties en contactpersonen voor noodsituaties.

'Nieuw patiëntenportaal betekent einde beroepsgeheim'

In een brief aan alle huisartsen in Nederland luiden privacyorganisaties de noodklok over de invoering van Mitz, een systeem om medische gegevens te delen tussen zorgverleners. Artsen verliezen de controle over dossiers en kunnen niet meer instaan voor hun beroepsgeheim. Patiënten die hun gegevens willen beschermen, wordt opgeroepen hun huisarts aan te schrijven.

Mitz is een online systeem waarin patiënten kunnen vastleggen welke zorgverleners hun gegevens kunnen inzien. Het Ministerie van Volksgezondheid, zorgverzekeraars en zorgkoepels willen Mitz de standaard maken voor alle patiënten en zorgsectoren in Nederland. Op dit moment worden huisartsen benaderd om zich aan te sluiten op Mitz door het tekenen van een overeenkomst.

In een brief die is verstuurd aan alle huisartsen in Nederland, wijzen privacyorganisaties Platform Burgerrechten en Stichting KDVP erop dat de werkwijze van Mitz het medisch beroepsgeheim en de privacy van patiënten schendt. Volgens de organisaties geven zorgverleners en patiënten hun zeggenschap over medische gegevens weg als ze zich op Mitz aansluiten.

Het uitwisselen van gegevens kan via Mitz uitsluitend door grote groepen zorgverleners op landelijke schaal toegang te bieden tot medische gegevens. Zo is een inzage van het huisartsendossier door een chirurg in een ziekenhuis bijvoorbeeld alleen mogelijk door alle ziekenhuizen, medische centra, klinieken, laboratoria en diagnostische centra in het land toegang te geven tot gegevens bij de huisarts. Dit zijn vele tienduizenden zorgverleners en hun medewerkers.

De brief stelt dat het creëren van zo veel ingangen naar een vertrouwelijk dossier een onacceptabel risico is op lekken en misbruik van medische gegevens. Één (gehackte) computer van een zorgverlener kan in potentie bij alle medische gegevens van Nederlandse patiënten, zonder dat de arts die deze gegevens bewaart deze inzage vooraf kan controleren.

Een toestemming met zo’n grote reikwijdte voldoet niet aan de eisen die wetten en verdragen stellen over het doorbreken van het medisch beroepsgeheim en is daardoor niet legitiem. Daarnaast kan elke op Mitz aangesloten zorgverlener deze toestemmingen ‘namens’ patiënten vastleggen of aanpassen – wat het risico op misbruik vergroot.

Bovendien slaat Mitz ook medische gegevens op van patiënten van wie geen toestemming is geregistreerd. Dit gebeurt omdat zorgaanbieders die zich aansluiten op Mitz, gegevens moeten aanleveren waaruit blijkt welke patiënten bij die arts in behandeling zijn. Daaruit kan blijken dat een patiënt bijvoorbeeld een oncoloog of een psychiater heeft bezocht. Deze gegevens vallen onder het medisch beroepsgeheim, maar worden zonder toestemming van de patiënt overgeheveld naar Mitz, buiten het beheer van de arts.

De overeenkomst die Mitz huisartsen aanbiedt om zich aan te sluiten zal hen de knel brengen, zo schrijven de organisaties. Hoewel huisartsen na de invoering van Mitz niet langer controle kunnen houden op wie gegevens van hun patiënten raadpleegt, zijn ze volgens de overeenkomst die ze met Mitz aangaan, nog steeds aansprakelijk als er dingen mis gaan met de gegevens van hun patiënten.

In de brief roepen de organisaties huisartsen op om niet akkoord te gaan met de overeenkomst die Mitz hen aanbiedt: 'Teken niet klakkeloos de voorgelegde overeenkomst, en word niet verantwoordelijk voor een onrechtmatige werkwijze die uw beroepsgeheim ondergraaft en de patiëntprivacy schaadt.'

Patiënten die willen voorkomen dat hun medische gegevens in Mitz terechtkomen, kunnen op de website www.stopmitz.nl een voorbeeldbrief downloaden. Daarmee kunnen ze aan hun huisarts aangeven dat hun gegevens te allen tijde buiten Mitz moeten blijven – ook als de huisarts er zelf voor kiest op het systeem aan te sluiten.

Accenture versnelt medicijnontwikkeling met investering in AI-platform van 1910 Genetics

Accenture investeert in 1910 Genetics, een biotechnologiebedrijf dat AI inzet om de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen te versnellen en kosten te verlagen. Met deze samenwerking wil Accenture biofarmaceutische bedrijven – ook in Nederland – helpen sneller en efficiënter nieuwe behandelingen te introduceren. De vraag naar betaalbare en innovatieve therapieën voor complexe en chronische ziekten groeit sterk in de Nederlandse gezondheidszorg, en AI kan een belangrijke bijdrage leveren.

Het AI-platform ITO van 1910 Genetics combineert laboratorium- en computersimulaties in één geïntegreerd systeem. Biofarmaceutische teams kunnen hiermee veelbelovende moleculen sneller identificeren en testen, wat tijd en kosten bespaart. Dit maakt het mogelijk om nieuwe behandelingen efficiënter te ontwikkelen en uiteindelijk sneller beschikbaar te maken voor patiënten, waaronder in Nederland.

1910 Genetics sluit zich aan bij het Project Spotlight-programma van Accenture Ventures, dat innovatieve technologiebedrijven helpt groeien. Start-ups krijgen via dit programma toegang tot Accenture’s uitgebreide expertise en wereldwijde netwerk, waardoor zij hun innovaties sneller kunnen opschalen. Eerdere deelnemers zijn onder meer Earli, Turbine, QuantHealth en Virtonomy.

Pace Partner valt in de prijzen

De Pace Partner, een wearable die Parkinsonpatiënten ondersteunt bij het maken van grotere bewegingen, is ontwikkeld door een groep elektrotechniekstudenten van de Universiteit Twente. Met dit medisch draagbare apparaat winnen zij de Niersfonds eHealth-voucher ter waarde van 5.000 euro. De uitreiking vond plaats tijdens het TechMed-evenement op 6 november. Een tweede prijs van 1.500 euro ging tijdens hetzelfde evenement naar de SensorSok, een wearable die helpt om druk in protheses te meten en te visualiseren.

Pace Partner – een wearable die Parkinsonpatiënten helpt bij grotere bewegingen
De Pace Partner richt zich op het ontwikkelen van een medisch draagbaar apparaat dat Parkinsonpatiënten ondersteunt bij het maken van grotere bewegingen tijdens het lopen. Dit is belangrijk omdat Parkinson vaak leidt tot verminderde mobiliteit en kleinere bewegingen, wat het valrisico vergroot en de zelfstandigheid vermindert. De Pace Partner detecteert kleine bewegingen en geeft een auditief of vibrerend signaal om de patiënt te stimuleren grotere stappen te nemen, gebaseerd op de LSVT-BIG therapie (een kortdurend, intensief revalidatieprogramma). Het apparaat onderscheidt zich door automatische signalen af te wisselen, waardoor gewenning wordt tegengegaan. Het prototype bestaat uit sensoren op de arm en enkel, gekoppeld aan een app die bewegingen analyseert en persoonlijke instellingen biedt. Verwachte impact: een verbeterde levenskwaliteit voor patiënten, meer zelfstandigheid en minder belasting voor mantelzorgers. Verdere ontwikkelingen richten zich op het verbeteren van detectie-algoritmes, ergonomisch ontwerp en betaalbaarheid.

De jury ziet in de Pace Partner een concreet product dat de levenskwaliteit van Parkinsonpatiënten verbetert. De ontwikkelaars willen de voucher gebruiken om het prototype robuuster te maken en te testen. Positief volgens de jury is dat het bestaande prototype al goed getest is bij patiënten en dat fysiotherapeuten betrokken zijn geweest. Daarnaast bestaat het team uit zes studenten met elk hun eigen specialisatie, wat vertrouwen geeft in de concrete vervolgstappen.

Testvluchten medische drones in drie landen

De ANWB en de Oostenrijkse en Zwitserse mobiliteitsclubs ÖAMTC enTCS hebben medische dronevluchten uitgevoerd in drie landen, bestuurd vanuit één locatie. Deze vluchten zijn een belangrijke stap in het onderzoek naar de haalbaarheid van een Europese medische drone-operatie.
 
De dronepiloten van ANWB Medical Drones bestuurden tijdens de testvluchten drie drones vanuit Den Haag. Eén drone vloog in het testgebied in Valkenburg, één in een vlieggebied in de bossen van Oostenrijk en één drone vloog in Zwitserland van het ziekenhuis in Estavayer naar het ziekenhuis in Payerne.
 
Het gebruik van drones heeft grote voordelen voor de gezondheidszorg. Drones kunnen namelijk razendsnel en efficiënt medische benodigdheden, zoals bloed, medicijnen en apparatuur, naar afgelegen of moeilijk bereikbare gebieden brengen, waardoor de reactietijd in noodsituaties veel korter is.
 
De ANWB en haar zusterclubs in Oostenrijk en Zwitserland voerden de test gezamenlijk uit om inzicht te krijgen in de mogelijkheden van één Europese drone-operatie. In elk land werken de clubs samen met lokale zorgpartners en hun eigen netwerk. Nu aangetoond is dat drones internationaal kunnen vliegen, ontstaat de mogelijkheid om een groter netwerk van drones op te bouwen. Zo'n netwerk maakt dronevluchten kostenefficiënter en biedt een innovatieve oplossing voor medisch transport.
 
De vluchten in Zwitserland werden mogelijk gemaakt door Digisky (procedures/vergunningen), RigiTech (dronesysteem), Hôpital Intercantonal de la Broye en Touring Club Switzerland. In Oostenrijk werd samengewerkt met Airlabs (testfaciliteiten), RigiTech (dronesysteem) en ÖAMTC. In Nederland werden de vluchten ondersteund door Avy (dronesysteem), Unmanned Valley (testfaciliteiten) en ANWB. Communicatie tussen piloten werd verzorgd door Firecom en tussen drone en piloot door KPN.

Digitale tweeling helpt in toekomst zorg steeds meer op maat te maken

Onderzoekers Lukas Dekker en Carlijn Buck van de TU/e en het Catharina Ziekenhuis kijken hoe ze door slim modelleren hartpatiënten betere zorg op maat kunnen leveren, dankzij digitale twins patiënt.

Deze digitale tweeling, een nauwkeurig computermodel, kan artsen helpen om je gezondheid beter te begrijpen, behandelingen te personaliseren en ook eerder in te grijpen om grotere problemen te voorkomen. Wat nu klinkt als toekomstmuziek, wordt steeds meer werkelijkheid, en kan in de (verre) toekomst de zorg revolutionair veranderen.

Een digitale tweeling (digital twin) is eigenlijk een soort digitale versie van jezelf, gebaseerd op data uit jouw lichaam, maar ook op informatie van heel veel andere mensen. Deze technologie wordt al gebruikt in sectoren als industrie en stedenbouw, waar met behulp van deze virtuele kopieën voorspeld wordt hoe bijvoorbeeld machines of verkeerssystemen zich gaan gedragen.

Een digitale tweeling is geen simpel model waarmee artsen van tevoren operaties uitproberen, maar een slimme verzameling gegevens die real-time informatie gebruikt om jouw gezondheid te simuleren en te voorspellen. Men combineert medische scans, gegevens over hoe je lichaam beweegt en hoe het reageert op behandelingen. Hiermee kunnen we bijvoorbeeld berekenen hoe jouw hart functioneert”, zegt Dekker.

Precisierobot verandert reconstructieve microchirurgie

Mede-oprichter van TU/e spin-off Microsure, microchirurg Tom van Mulken, promoveerde op 18 oktober aan de Universiteit Maastricht. Hij onderzocht de veiligheid en mogelijkheden van de operatieondersteunende robot voor microchirurgische ingrepen.

Dankzij een nieuw ontwikkelde operatierobot kan reconstructieve chirurgie in de toekomst veiliger en nauwkeuriger worden uitgevoerd. Naar verwachting leidt dat ook tot minder complicaties en een sneller herstel voor patiënten.

Reconstructieve chirurgie vereist een enorme precisie. Denk daarbij aan een borstreconstructie na kankerbehandeling of het herstellen van een geamputeerde vinger. Chirurgen hechten dan bloedvaten, lymfevaten en zenuwen die vaak dunner zijn dan een millimeter. Van Mulken richtte zich in zijn promotieonderzoek op het ontwikkelen en testen van een robot die dit soort uiterst delicate operaties kan ondersteunen.

FCC: alle smartphones moeten met gehoorapparaten kunnen werken

De Amerikaanse Federal Communications Commission stelt dat alle smartphones compatibel moeten zijn met gehoorapparaten.

Dit besluit hangt vooral samen met Bluetooth-technologie. De FCC wil met nieuwe regels zorgen dat smartphonemakers meer standaard Bluetooth-varianten gebruiken, in plaats van varianten die minder goed of niet werken met bepaalde gadgets.

Ook moeten smartphonemakers zorgen dat ze aan standaarden voldoen voor het aanpassen van het volume. Het idee hierachter is vooral dat je het volume moet kunnen veranderen zonder dat dit een kleine hapering in het geluid veroorzaakt.

'E-health biedt kansen voor zorgmedewerkers'

De Nederlandse regering heeft een bedrag van 162 miljoen euro in de begroting opgenomen om de technologische ontwikkelingen in de zorg te versnellen. Het kabinet probeert daarmee te voorkomen dat personeelstekort onbeheersbaar worden.

Emma Pullen en Merijn Bruijnes van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) verrichtten een verkennend onderzoek naar de relatie tussen verschillende, digitale toepassingen (ook wel: ‘e-health’) en het behoud van professionals in de zorg. Is e-health een gouden vondst? Dat lijkt van zowel het type technologie als de zorgcontext af te hangen. Er zijn in ieder geval kansen waarop ingespeeld kan worden, zegt Emma Pullen.

De Nederlandse gezondheidszorg staat onder toenemende druk. De zorgvraag groeit, onder andere door de stijgende levensverwachting en toenemende vergrijzing. Het zorgaanbod stijgt echter niet met de zorgvraag mee. In 2040 zou, volgens een rapport van de SER, één op de vier werkenden actief moeten zijn in de zorg om de zorgvraag aan te kunnen, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat in deze behoefte voorzien kan worden.

Beleidsmakers worden geconfronteerd met complexe puzzels als het gaat om duurzame inrichting van het Nederlandse zorglandschap. E-health is een van de mogelijke oplossingsrichtingen om dit vraagstuk aan te pakken. Maar: wat is e-health eigenlijk?

E-health is een veelomvattend begrip, maar heeft in ieder geval betrekking op het gebruik van internet of technologie ter behoud van of verbetering van de gezondheid en het welzijn van de bevolking, de kwaliteit van zorgdiensten en -resultaten én de efficiëntie en administratieverlichting in de gezondheidszorg. Daarbij kun je denken aan bijvoorbeeld:
 
Onderzoekers Emma Pullen en Merijn Bruijnes focussen in hun verkennende onderzoek op een VVT-instelling, een organisatie voor zowel verplegings- en verzorgingstehuizen (intramuraal) als thuiszorg (extramuraal), die gebruik maakt van verschillende e-health technologieën. De zorgprofessionals op de verschillende locaties van deze zorginstelling en in de thuiszorg maken gebruik van eerdergenoemde typen technologieën.

In de extramurale zorg ligt de nadruk op digitale communicatieplatformen, waarmee contact met andere zorgverleners en familieleden van cliënten gefaciliteerd wordt. In de intramurale zorg worden daarnaast bewegingssensoren en robots ingezet. In verblijfsruimten van cliënten brengen sensoren zorgprofessionals op de hoogte bijvoorbeeld op het moment dat een cliënt uit bed stapt en robots zijn aanwezig in de vorm van robotkatten en -honden. Deze robots blijken populair te zijn: op de verschillende locaties zitten cliënten in de gezamenlijke ruimtes te knuffelen en te praten met de sociale robots.

Bijvoorbeeld een robot-kat vervult een bijzondere functie voor cliënten, stelt Emma Pullen. Het biedt hen warmte, afleiding en gevoelens van geborgenheid. Dit heeft gevolgen voor de manier waarop professionals naar de inzet van dergelijke technologieën kijken. Voor hen is het van belang dat ze goede zorg kunnen leveren aan cliënten. Als e-health hen daarbij helpt, is dat voor professionals betekenisvol. Tegelijkertijd wijst ons onderzoek uit dat zorgmedewerkers intrinsiek gemotiveerd zijn om het goede te doen voor hun cliënten; dat staat voor hen voorop.

De onderzoekers concluderen dan ook dat het gebruik van e-health niet direct samenhangt met de wens van professionals om werkzaam te blijven in de zorg. Wel ervaren de voor dit verkennende onderzoek bevraagde zorgprofessionals dat het gebruik van e-health indirect bijdraagt aan die wens, namelijk door een positieve samenhang met de ervaren werktevredenheid en autonomie. Juist werktevredenheid en autonomie zijn van belang voor de wens om werkzaam te blijven in de gezondheidszorg.

Ransomware-criminelen mikken vaker op gezondheidszorg

De zorgsector is het afgelopen jaar uitgegroeid tot een van de meest aantrekkelijke doelwitten voor ransomware-criminelen, zo blijkt uit het rapport State of Ransomware in Healthcare van Sophos.

Volgens het rapport van de cybersecurityspecialist werd in 2024 tot dusver maar liefst 67 procent van de gezondheidsinstellingen wereldwijd getroffen door ransomware. Dat is 7 procent meer dan in 2023.

Zorginstellingen slagen er steeds minder snel in om hun systemen te herstellen na een ransomware-aanval. Slechts 22 procent van de getroffen organisaties kon binnen een week de boel weer op de rails krijgen, terwijl dat percentage in 2023 nog op 47 procent lag.

Dexcom ONE+ rtCGM (real-time continue glucosemonitoring) vergoed vanuit de basisverzekering

Vanaf vandaag wordt Dexcom ONE+ rtCGM (real-time continue glucosemonitoring) vergoed vanuit de basisverzekering van Zilveren Kruis/Achmea en haar submerken. Nederlanders met diabetes type 1 en diabetes type 2 die minimaal vier keer per dag insuline gebruiken, komen in aanmerking voor de vergoeding. Daarmee is Dexcom ONE+ de eerste real-time glucosesensor die wordt vergoed vanuit de basisverzekering.

Hiermee kunnen mensen met diabetes type 1 en diabetes type 2 die minimaal viermaal daags insuline toedienen gebruikmaken van de innovatieve real-time continue glucose monitoring (rtCGM)-technologie. Ze kunnen afscheid nemen van pijnlijke vingerprikken* en het ongemak van scannen om hun glucosewaarden te controleren.

CGM-gegevens kunnen mensen helpen om hun diabetes beter te managen¹. Bovendien is klinisch bewezen dat het gebruik van Dexcom rtCGM de HbA1C verlaagt, hyper- en hypoglykemie vermindert en de tijd in het bereik²-³,⁷ vergroot.

Er zijn ruim 1 miljoen mensen met diabetes type 2 in Nederland en 120.000 met diabetes type 1. Zilveren Kruis/Achmea met bijbehorende submerken is met een marktaandeel van ongeveer 30 procent de grootste verzekeraar in Nederland. Deze beslissing heeft grote gevolgen voor mensen met diabetes die vier keer per dag, of vaker, insuline moeten toedienen. Als alle zorgverzekeraars dit voorbeeld volgen, hebben maar liefst 150.000 Nederlanders met diabetes toegang tot CGM-technologie. Tot nu toe vertrouwden mensen met diabetes type 1 en type 2 die minimaal viermaal daags insuline toedienen op het enige vergoede glucosemonitoringsysteem dat regelmatige en proactieve scanning van een sensor vereist: Flash Glucose Monitoring (FGM).

Ter vergelijking: rtCGM meet continu de glucosewaarden van gebruikers en stuurt deze draadloos in realtime naar een compatibel smart device†, zodat ze weloverwogen behandelbeslissingen kunnen nemen met als doel ernstige pieken en dalen te voorkomen⁴-⁶. Deze wijziging betekent dat bij Zilveren Kruis/Achmea en haar submerken de kwalificatiecriteria voor het verkrijgen van deze specifieke continue glucosesensor komen te vervallen. Hierdoor is de Dexcom ONE+ CGM (continue glucosemonitoring) toegankelijk vanuit het basisverzekeringspakket en vanaf 1 oktober 2024 beschikbaar in het Flash/FGM-segment. Zilveren Kruis/Achmea is vooralsnog de enige verzekeraar die de Dexcom ONE+ CGM vergoedt.

Oura kondigt de Oura Ring 4 aan

Oura heeft zijn vierde generatie smart ring aangekondigd, de Oura Ring 4. Die moet door zijn vernieuwde design comfortabeler zijn om langdurig te dragen. De binnenste en buitenste coating zijn nu allebei van titanium gemaakt en de sensoren zijn meer verzonken, waardoor de Ring 4 dunner is dan zijn voorgangers.

Daarnaast moet de nieuwe ring accuratere metingen doen dankzij de nieuwe ‘Smart Sensing’-technologie.

Oura was jarenlang een van de weinige bekende namen binnen de wereld van smart ringen, maar er zijn inmiddels steeds meer concurrenten naar voren gekomen met hun eigen slimme ringen, waaronder ook Samsung.

Spin-off van KU Leuven maakt meer gerichte gentherapie mogelijk

Gentherapie gebruikt veilige virussen om defecte genen te herstellen of te vervangen, waardoor het mogelijk wordt de genetische oorzaak van een ziekte te corrigeren - iets wat voorheen niet kon. Hoewel zulke nieuwe medicijnen een groot potentieel hebben, zijn er nog enkele uitdagingen. Eén nadeel is de noodzaak van hoge doses, wat kan leiden tot ongewenste bijwerkingen.

Tavira Therapeutics, een spin-off die vorig jaar werd opgericht aan KU Leuven, wil dat probleem aanpakken door een innovatieve technologie te ontwikkelen die de doeltreffendheid van huidige gentherapieën kan verbeteren.
 
Gentherapie helpt het leven van mensen met ongeneeslijke genetische aandoeningen over de hele wereld te verbeteren. Bij de therapie worden natuurlijk voorkomende, onschadelijke virussen zó geherprogrammeerd dat ze therapeutische genen kunnen afgeven aan de cellen van een patiënt. De nieuwe medicijnen kunnen langdurende gezondheidsvoordelen opleveren op basis van één enkele dosis, en bieden therapeutische opties voor patiënten die anders geen behandeling zouden hebben. Geneesmiddelen op basis van gentherapie zijn vandaag in heel Europa beschikbaar, bijvoorbeeld voor de behandeling van hemofilie, waardoor het potentieel ervan al op grote schaal werd aangetoond.
 
Het is al enige tijd een uitdaging voor gentherapie om ervoor te zorgen dat AAV-virussen hun kostbare lading efficiënt bij de juiste cellen afleveren. Enkele jaren geleden ontwikkelde de Trellis onderzoeksgroep daarom een innovatief proces dat de virussen uitrust met moleculen die hen nauwkeurig richten op de juiste locaties. Die vooruitgang maakt een efficiëntere levering van de genen mogelijk, en kan ertoe bijdragen dat toekomstige AAV-gentherapieën minder bijwerkingen hebben.
 
In samenwerking met haar collega's Benjamien Moeyaert, Veronick Benoy, Inge Van Hove en Vibha Tamboli, richtte prof. Henckaerts in 2023 samen met het bedrijf General Inception de spin-off Tavira Therapeutics op, met de bedoeling de nieuwe technologie naar patiënten te brengen. De start-up trok tot nu toe 1,1 miljoen euro aan financiering aan, waaronder bijkomende investeringen van General Inception (via hun industriële holding 'Igniter Europe') en van het Gemma Frisius Fonds van KU Leuven.
 
Tijdens de oprichting van Tavira Therapeutics werden prof. Henckaerts en haar team nauw begeleid door de experts in technologietransfer van KU Leuven Research & Development (LRD), dat een sterk trackrecord heeft in het ondersteunen van wetenschappers die hun onderzoek willen omzetten in impactvolle innovaties.

Open innovatielab IMAGINE van start

Om innovaties in de medische technologie niet alleen sneller te kunnen realiseren, maar ook om ze beter te laten aansluiten op en te introduceren in de dagelijkse ziekenhuispraktijk, wordt het open innovatielab IMAGINE gelanceerd. Hier komen bedrijven, onderzoeks- en onderwijsinstituten bij elkaar om gezamenlijk te werken aan beeldgestuurde innovaties. Daarbij worden de nieuwste wiskundige, AI- en datatechnologieën gecombineerd met beeldgestuurde technieken en interventies. Hogeschool Utrecht is trotse partner van IMAGINE en participeert met de lectoraten Smart Systems for Healthy Living en Innovative Testing in Life Sciences & Chemistry.

De NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) en de publieke en private partners investeren in totaal 54 miljoen euro in dit wereldwijd toonaangevende innovatielab. IMAGINE streeft naar het sneller en effectiever behandelen van patiënten met kanker met behulp van de nieuwste minimaal invasieve technieken, en tegelijkertijd naar het verlichten van de aanhoudende druk op de zorgsector. De deelnemende publieke en private partijen gaan zij aan zij samenwerken in het open innovatielab. Daar delen wiskundigen, AI-ontwikkelaars, beeldwetenschappers, methodologen, innovatie-experts, ingenieurs en artsen hun expertise, middelen en ideeën met medtech bedrijven om de nieuwste beeldvormende en beeldgeleide technologieën uit te vinden.

Omdat dit alles in de ziekenhuisomgeving van UMC Utrecht plaatsvindt, zijn patiënten en patiëntendata dichtbij. Daardoor kunnen vernieuwende beeldgestuurde behandelingen veilig en snel worden onderzocht en ingezet bij mensen met kanker. De deelnemende ziekhuizen, naast het UMC Utrecht, zijn het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Radboud UMC en Catharina Ziekenhuis.

Aan IMAGINE nemen ook diverse hogescholen deel om zo de zorgprofessional van de toekomst gerichter op te kunnen leiden. Het gaat daarbij niet alleen om radiolaboranten of ander zorgpersoneel, maar ook om bijvoorbeeld ingenieurs en andere technici die nodig zijn om bijvoorbeeld apparatuur en software te bedenken of te verbeteren. De laborantenopleiding van Fontys Hogeschool en de opleiding HBO-V van De Haagse Hogeschool doen mee aan IMAGINE. En vanuit Hogeschool Utrecht participeren twee lectoraten, die gespecialiseerd zijn in praktijkgericht onderzoek rondom AI en Life Sciences en Smart Systems: het lectoraat Smart Systems for Healthy Living en het lectoraat Innovative Testing in Life Sciences & Chemistry.

Laser-headset kan het risico op beroertes ontdekken

Een groep wetenschappers heeft een laser-headset ontwikkeld die het risico op een beroertes snel, makkelijk en betrouwbaar in kaart kan brengen.

Wetenschappers van universiteit Caltech en de University of Southern California hebben een headset ontwikkeld die met behulp van lasers de bloedstroom en het bloed-volume in het hoofd in kaart kunnen brengen. Een patiënt hoeft alleen maar even de adem in te houden bij het dragen van de nu nog enigszins onheilspellend ogende hoofdband met sensoren.

Dat werkt door krachtig laserlicht daadwerkelijk door de schedel te schijnen, en sensoren brengen dan in kaart hoe dat licht weerkaatst wordt.

De wetenschappers willen hun headset nu onder een grotere groep mensen gaan testen. Daarbij willen zij ook machine learning gaan toepassen, om de analyse van de verzamelde informatie te verbeteren.

Nieuwe sensortechnologie belooft minder heropnames voor patiënten met hartfalen

Met haar promotieonderzoek biedt Cyrille Herkert, promovenda en cardioloog in opleiding, nieuwe inzichten die kunnen helpen om de zorg voor hartfalenpatiënten te verbeteren met behulp van technologie en telemonitoring.

Een belangrijk onderdeel van het onderzoek dat zij verrichtte in Máxima MC en aan de TU Eindhoven richtte zich op telemonitoring: een manier om patiënten met hartfalen op afstand in de gaten te houden. Hierbij meten patiënten thuis hun vitale waarden, zoals bloeddruk, hartslag en gewicht, die vervolgens digitaal naar het ziekenhuis worden gestuurd.

Op basis van deze gegevens kunnen zorgverleners tijdig ingrijpen en zo ziekenhuisopnames voorkomen. Deze aanpak geeft patiënten meer controle over hun eigen gezondheid en vermindert de noodzaak voor frequente ziekenhuisbezoeken.

Naast onderzoek naar de effecten van telemonitoring bij patiënten met hartfalen, onderzoekt het proefschrift ook nieuwe sensortechnologie die helpt bij het vroegtijdig opsporen van verslechteringen bij hartfalen. Commercieel verkrijgbare draagbare apparaten, zoals smartwatches en activity trackers, blijken nuttig voor gezonde mensen.

Uit het onderzoek van Herkert bleek dat ze minder betrouwbaar meten bij hartpatiënten. Dit toont aan dat er nog verbetering nodig is in de technologie voordat deze breed ingezet kan worden voor medische doeleinden zoals het thuis monitoren van patiënten.

Een van de meest veelbelovende technologieën is de zogenaamde kinocardiograaf. Dit apparaat gebruikt sensoren op de borst en onderrug om de trillingen van het hart te meten en veranderingen in de hartactiviteit op te sporen.
 
Uit het onderzoek blijkt dat deze technologie goed in staat is om veranderingen in de hartfunctie te detecteren, zelfs bij milde inspanningen. Ook blijkt de technologie verschillen in de mate van vocht vasthouden te kunnen meten bij hartfalenpatiënten.

Dit betekent dat het apparaat mogelijk kan helpen om verslechteringen van hartfalen vroegtijdig te signaleren, zodat zorgverleners eerder kunnen ingrijpen en ernstige complicaties kunnen voorkomen.

Dankzij deze technologische innovaties kunnen patiënten met hartfalen in de toekomst mogelijk thuis beter gemonitord worden zonder dat ze telkens naar het ziekenhuis hoeven. Deze technologie kan bijdragen aan minder heropnames en een hogere kwaliteit van leven voor patiënten.

Voor zorgverleners biedt het de mogelijkheid om patiënten nauwkeuriger en efficiënter te behandelen, met minder belasting voor zowel de patiënt als de zorg.

Het Máxima MC blijft zich inzetten voor innovatieve oplossingen om de zorg voor onze patiënten te verbeteren. Met dit onderzoek zetten ze een belangrijke stap naar de toekomst van gepersonaliseerde, digitale zorg voor hartpatiënten.

Wereldprimeur met UV-C Desinfectie robot SAM bij Universitair Dierenziekenhuis Utrecht

Het Universitair Dierenziekenhuis van de Universiteit Utrecht heeft de primeur: voor het eerst wereldwijd wordt er een UV-C desinfectierobot ingezet in een dierenziekenhuis. Deze innovatie, genaamd Robot SAM, zorgt voor een nieuwe, duurzame manier van desinfecteren die zowel effectiever als efficiënter is. De pilot is opgezet door Asito in samenwerking met Loop Robots en is in mei 2024 van start gegaan. Het markeert een belangrijke stap in het verbeteren van de hygiëne in diergeneeskunde.
 
Robot SAM, ontwikkeld door Loop Robots, biedt een geautomatiseerde desinfectieoplossing die micro-organismen onschadelijk maakt zonder het gebruik van chemische middelen. Dit draagt niet alleen bij aan de verduurzaming van het desinfectieproces, maar vermindert ook de blootstelling van medewerkers aan potentieel schadelijke stoffen.
 
Bram Mensink, innovatiemanager bij schoonmaakbedrijf Asito, legt uit: 'Het handmatig desinfecteren moet zorgvuldig gebeuren en bestaat uit veel stappen. Door de vele handelingen is er kans op menselijke fouten. Daarnaast kan het herhaaldelijk gebruik van desinfectiemiddelen op de lange termijn problemen veroorzaken. De robot maakt het desinfecteren voor schoonmakers minder arbeidsintensief en minder risicovol. De rol van de schoonmaker verschuift naar voorbereiding, toezicht en het borgen van een veilige en effectieve inzet.'
 
Robot SAM maakt gebruik van UV-C straling om ruimtes tot 99,999% te desinfecteren. Deze technologie is getest en gevalideerd in laboratoria van de Radboud Universiteit.

Naast de verhoogde hygiëne, vermindert Robot SAM het gebruik van chemische middelen. Abdel Zantar, objectleider bij Asito, licht toe: 'Voorheen moesten operatiekamers na chemische desinfectie, bijvoorbeeld met chloor, een uur gesloten blijven om gezondheidsrisico’s voor mens en dier te vermijden. Met Robot SAM is dat niet langer nodig. Hierdoor kunnen ruimtes direct na de desinfectie weer in gebruik worden genomen.'
 
De pilot met Robot SAM wordt momenteel uitgevoerd op de gezelschapsdierenafdeling, maar er zijn plannen om dit uit te breiden naar andere afdelingen, zoals de apotheek en de paardenafdeling.

Tijdswinst dankzij AI gegenereerde behandelplannen voor borstkanker

Het intekenen van de organen van individuele borstkankerpatiënten en het vervolgens maken van exacte bestralingsplannen blijkt sneller te kunnen door het gebruik van artificial intelIigence (AI)-modellen. Op die manier blijft het net zo betrouwbaar en accuraat. Het levert flinke tijdwinst per patiënt op. Een prettige conclusie met de ontwikkelingen in de gezondheidszorg in het achterhoofd.

Het is de ‘oogst’ van het wetenschappelijk onderzoek dat Nienke Bakx de afgelopen jaren deed in het Catharina Ziekenhuis. Donderdag promoveerde zij aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e). Haar onderzoek verdient nadere uitleg.

Dankzij de nieuw ontwikkelde AI-modellen kan het intekenen van tumoren en omliggende organen voor borstkankerpatiënten grotendeels automatisch gebeuren.

Tot twee jaar geleden gebeurde dat echter met ‘ouderwets’ handwerk. Als de anatomie van de individuele patiënt in beeld was gebracht, kon het bestralingsplan - hoe kan de straling het best worden toegediend om kankercellen te vernietigen en tegelijkertijd gezonde organen te sparen - worden gemaakt. Ook dat gebeurde handmatig.

Na een succesvolle pilot werd het in mei 2022 in de praktijk gebracht. Met uiteraard de kanttekening dat de radiotherapeuten en laboranten alles controleren, eventueel bijstellen en de ‘go’ geven. Bakx ziet dat het goed gaat.

Naast het intekenen van tumoren en organen, kunnen AI-modellen ook worden ingezet voor het maken van het bestralingsplan zelf. Ook hier bleek de inzet van artificial intelligence een succes: in 74 procent van de gevallen kon het AI-model een bestralingsplan maken dat direct bruikbaar was. Met kleine aanpassingen steeg dit percentage naar 86 procent.

Killsec steelt patiëntendata van Belgisch bedrijf MediCheck

Ransomewaregroep Killsec heeft 50.000 documenten van het Belgische bedrijf MediCheck in handen gekregen. In de documenten zouden gevoelige patiëntgegevens staan.

MediCheck heeft tegenover HLN bevestigd dat hackers communicatie van artsen hebben kunnen onderscheppen.

De ransomwaregroep Killsec claimt de documenten van MediCheck in handen te hebben en heeft inmiddels een klein aantal documenten van het bedrijf gepubliceerd.

Extra Horizon haalt 1,5 miljoen euro op om digitalisering en innovatie in de zorg te versnellen

Extra Horizon haalt 1,5 miljoen euro op om digitalisering en innovatie in de zorg te versnellen. De Limburgse start-up Extra Horizon ontwikkelt een cloudplatform waarop allerlei medische software toepassingen kunnen worden gebouwd.

De digitalisering van de gezondheidszorg is een wereldwijde trend die de manier waarop zorg verleend wordt, drastisch verandert. Dat gaat van elektronische patiëntendossiers en telemedicine tot draagbare medische apparaten voor thuiszorg en geavanceerde data-analyse.

Het platform van Extra Horizon kan beschouwd worden als een cloud-gebaseerde service-infrastructuur die alle noodzakelijke componenten bevat om de back-end van een digitale oplossing te configureren. Denk maar aan taken als gebruikersauthenticatie, databasebeheer, sjabloonbeheer, externe updates, pushmeldingen, cloudopslag, hosting.

Zo werd via Extra Horizon in drie maanden tijd een uiterst nauwkeurige sneltest ontwikkeld voor het opsporen van antilichamen voor Covid-19.

Een andere ontwikkeling die gebruikt maakt van de technologie van Extra Horizon: momenteel bouwt men een platform waarop de laatste nieuwe AI-modellen zullen draaien om bepaalde abnormaliteiten (bv. tumorweefsel) uit menselijk weefsel van een biopsie te kunnen detecteren. En nog een knappe innovatie: een tool die de voorbereidingen van operaties bij breuken vergemakkelijkt door middel van gesofisticeerde AI-modellen. Zo kan de behandelende arts een passend implantaat genereren en zich nog beter voorbereiden voor de operatie.

Samsung start verkoop Galaxy Ring in Nederland

Samsung is gestart met verkoop van de Galaxy Ring in Nederland. Bij de aankondiging van de smartring eerder deze zomer liet Samsung nog weten de ring waarschijnlijk pas in het eerste kwartaal van 2025 in Nederland uit te brengen.

De Galaxy Ring is voorzien van sensoren die hartslag, bloedzuurstofsaturatie, huidtemperatuur, stress en stappen meten, en automatisch wandel- en hardloopactiviteiten herkennen. Het apparaat meet ook slaap, waarbij Samsung claimt dat het met een AI-algoritme uitgebreide slaapinzichten biedt.

De Galaxy Ring is gemaakt van titanium en is beschikbaar in negen verschillende maten.

Apple maakt slaapapneu-detectie beschikbaar in watchOS 11

Apple heeft maandag watchOS 11 beschikbaar gemaakt. Om de functie uit te kunnen rollen binnen de Europese Unie moest Apple eerder om toestemming vragen.

De slaapapneu-detectie is beschikbaar op de Apple Watch 10, Watch 9 en de Watch Ultra 2. Apple heeft een lijst gepubliceerd van alle landen waar gebruikers toegang hebben tot de functie. Nederland en België staan ook op die lijst.

De functie detecteert slaapapneu door kleine polsbewegingen van de gebruiker bij te houden, die een verband hebben met onderbrekingen in het ademhalingspatroon tijdens het slapen.

'Voorwaarden voor gebruik van gezondheidsdata van patiënten moeten duidelijker'

Verschillende partijen luiden de noodklok over de steeds verdergaande dataverzameling binnen de GGZ. Het kabinet moet daarom veel duidelijker maken onder welke voorwaarden gezondheidsgegevens uitgewisseld kunnen worden. Dataverzameling mag alleen plaatsvinden als dat direct in het belang van de patiënt is. Op dit moment is het nog lang niet altijd duidelijk wanneer dat zo is. Die scheidslijn tussen direct en indirect belang vraagt om heldere regels en transparantie.

Het Rathenau Instituut doet onderzoek naar verantwoord gebruik van gezondheidsdata. De praktijk van dataverzameling van de GGZ is een voorbeeld van de groeiende vraag naar zogeheten secundair gebruik van gezondheidsdata, bijvoorbeeld voor wetenschappelijk onderzoek, om een nieuwe technologie te ontwikkelen of om de zorg efficiënter in te richten.

Het instituut constateert dat de huidige regels onduidelijk zijn, waardoor de gegevens van burgers en patiënten onvoldoende worden beschermd. Vertrouwen is in de GGZ het hoogste goed, en de behandeling van patiënten komt hiermee in gevaar. Tegelijkertijd willen we ook dat de mogelijkheden voor onderzoek worden benut.

Met de recent aangenomen European Health Data Space (EHDS) zal ook gegevensuitwisseling binnen Europa een vlucht nemen. Er moet dus volgens het Rathenau Instituut veel beter gereguleerd gaan worden voor welk doeleinde, door welke instanties en onder welke voorwaarden gezondheidsdata gebruikt mogen worden. Uitgangspunt daarbij moet altijd zijn dat de behandelrelatie tussen burgers en zorgprofessional centraal staat. Secundair gebruik blijft daaraan ondergeschikt.

Janneke Grutters benoemd tot hoogleraar Vroege Health Technology Assessment

Onderzoeker Janneke Grutters is benoemd tot hoogleraar Vroege Health Technology Assessment aan het Radboudumc / de Radboud Universiteit. Grutters zet zich in voor vroege evaluatie van nieuwe technologie in de zorg. Ze ontwikkelt hiervoor methoden, geeft handvatten voor het omgaan met onzekerheid bij beslissingen, en past vroege evaluatie toe bij tal van projecten zowel binnen als buiten het Radboudumc.

Nieuwe technologie in de zorg kan veel opleveren voor patiënten, maar gaat soms ook gepaard met negatieve gevolgen, zoals hoge kosten, en belasting van zorgmedewerkers en het klimaat. Daarbij zijn niet alle innovaties van toegevoegde waarde. Nu wordt pas als een nieuw product op de markt komt beoordeeld of het gebruikt of vergoed moet worden. Dan is alleen goedkeuren of afwijzen mogelijk. Janneke Grutters van de afdeling IQ Health pleit ervoor om veel eerder bij de ontwikkeling van innovaties mee te kijken, zodat er beter wordt nagedacht over de meerwaarde, en aanpassingen nog mogelijk zijn.

De hoofdvraag van Grutters is daarbij: hoe kan deze innovatie meerwaarde bieden? Grutters: ‘Ik denk met mijn team al vroeg mee, het liefste voordat de ontwikkeling van een zorginnovatie van start gaat. We onderzoeken dan of er behoefte is aan de innovatie, voor wie het interessant is en in welke situatie, en wat de eindgebruikers van de technologie nodig hebben. We kijken vanuit een wetenschappelijk perspectief en zoeken uit wat de patiënt, een ziekenhuis of de maatschappij aan een nieuw product kan hebben. En hoe we ervoor kunnen zorgen dat het product zo waardevol mogelijk ontwikkeld en ingezet wordt.’

Zo wordt er in het Radboudumc een plug ontwikkeld die vroeggeboortes moet tegengaan, waar Grutters al vanaf het begin bij betrokken was. ‘Soms is een kijkoperatie nodig bij een ongeboren kindje in de baarmoeder. Om het kindje te bereiken moet een gaatje worden gemaakt in de vliezen. Dat gaatje is niet te dichten en verhoogt de kans op een vroeggeboorte. Onderzoekers van het Radboudumc ontwikkelen samen een plug die het gaatje wel dicht krijgt. Wij hebben onderzocht voor welke operaties deze plug interessant is, en wat het betekent voor bijvoorbeeld patiënten, zorgverleners en de maatschappij als de plug inderdaad het aantal voeggeboortes vermindert.’

Grutters’ team gebruikt in het onderzoek twee soorten methoden, die ze ook verder ontwikkelen. Eerst doen ze kwalitatief onderzoek. Ze praten met bijvoorbeeld patiënten, artsen en zorgverzekeraars, en zoeken uit of er een behoefte ligt en of er draagvlak is voor de technologie. Daarna volgt de fase van besliskundig modelleren. Dat wil zeggen dat Grutters’ team uitzoekt welke impact een innovatie kan hebben, bijvoorbeeld wat de gevolgen zijn als de ontwikkelde plug inderdaad vroeggeboortes vermindert. Ze bouwen dan vaak een computermodel met een dashboard, zodat anderen het ook kunnen gebruiken. Bij voorkeur gaan de twee methoden hand in hand, zodat ze elkaar informeren.

Erasmus MC winnaar van de Nationale AI Challenge 2024

Erasmus MC is de winnaar van de Nationale AI Challenge 2024 geworden. Het Erasmus MC wil met de inzet van AI-technologie de efficiëntie en kwaliteit van zorg op de afdeling Spoedeisende Hulp verbeteren. Een team van toegewijde AI-experts en software engineers van Kickstart AI gaat nu aan de slag om de uitdagingen van het Erasmus MC met AI op te lossen.

De eerste Nationale AI Challenge startte op 11 juni 2024 met het aanmelden van use cases. De meest kansrijke inzendingen voldeden aan criteria zoals een concreet, relevant probleem binnen de kernactiviteiten van de organisatie aanpakken, maatschappelijke impact teweegbrengen (schaalbare oplossing) en voldoende kwalitatieve data hebben voor AI-ontwikkeling.

In de komende maanden wordt door een team van toegewijde AI-experts en software engineers van Kickstart AI een geavanceerde AI-oplossing ontwikkeld voor het Erasmus MC. Hierbij wordt niet alleen gefocust op het bouwen van een geavanceerd AI-model en de software die nodig is om dat model te kunnen integreren in de huidige digitale omgeving van het Erasmus MC, maar zal ook goed worden gelet op gebruiksvriendelijkheid. Het team streeft ernaar een naadloze aansluiting te realiseren tussen de AI-technologie en de dagelijkse werkzaamheden van zorgprofessionals, om zo maximale impact te bereiken in de patiëntenzorg. En wat vooral ook van belang is, de inzichten die in dit traject ontstaan, zijn waardevol voor een breder publiek en dragen bij aan de ontwikkeling en adoptie van AI in Nederland. Dit geeft een boost aan zowel innovatie als productiviteit en versterkt de concurrentiepositie van Nederland. 

Kickstart AI en de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) richten zich beide op het bevorderen van de ontwikkeling en toepassing van AI in Nederland en hebben elkaar gevonden als complementaire partners met een gedeelde missie om de ontwikkeling en adoptie van AI te bevorderen. Als eerste stap in de samenwerking werd de Nationale AI Challenge 2024 gelanceerd voor deelnemers aan de NL AIC. Via de website en socials van Kickstart AI en NL AIC kunnen geïnteresseerden op de hoogte blijven van de voortgang van het project.

Update maakt hoorapparaat van AirPods Pro 2

Apple laat je binnenkort een gehoortest doen met AirPods Pro 2. Die gestandaardiseerde test helpt je bepalen of je nog goed hoort. Daarvoor hoef je slechts de oortjes in te stoppen en de app te starten, en op het scherm klikken als je een toon hoort. Het hele proces neemt ongeveer 5 minuten in beslag, en daarna toont je iPad of iPhone een verslag.

Heb je matig gehoorverlies? Dan kunnen de oortjes daar ook meteen een mouw aan helpen passen. Je kan ze namelijk meteen gebruiken als vervanger voor een hoorapparaat.

Medische goedkeuring heeft de gehoortestfunctie wel nog niet gekregen, maar Apple zegt dat die goedkeuring dichtbij is. De functie zou vanaf deze herfst beschikbaar zijn in meer dan 100 landen.

Vijf jaar medtech revolutie

De wereldwijde gezondheidszorg is, mede dankzij medische technologische innovaties, enorm verbeterd. Toch staat de sector voor grote uitdagingen, zoals de toename van chronische ziekten, de stijgende kosten van gezondheidszorg, en het tekort aan zorgmedewerkers. Bovendien vormt de klimaatverandering een extra bedreiging voor de volksgezondheid. Deze uitdagingen vereisen snelle en creatieve oplossingen.

Het TechMed Centrum van de Universiteit Twente zet zich in om oplossingen te vinden voor deze uitdagingen. Met een sterke focus op duurzame en gepersonaliseerde zorg, ondersteund door technologie en samenwerking met onder het innovatiecluster MedTech Twente, is het TechMed Centrum in de afgelopen vijf jaar uitgegroeid tot een internationale koploper. We leren van het verleden en werken aan baanbrekende oplossingen voor de toekomst.

Op woensdag 6 november, organiseert het TechMed Centrum, de zesde editie van het jaarlijkse TechMed Event. Vooruitstrevende stakeholders, waaronder zorgprofessionals, bedrijven, bestuurders, onderzoekers, investeerders, getalenteerde studenten en beleidsmakers, komen samen om elkaar te inspireren, terug te blikken op de afgelopen jaren en een platform te bieden voor toekomstgerichte uitdagingen. Het TechMed Centrum bevordert interdisciplinair samenwerken om kennis te delen, innovatie te stimuleren en een routekaart te creëren voor een duurzame toekomst in de gezondheidszorg.

Laat u inspireren door de keynote lezing van Kylle Jordan, die haar ervaringen zal delen over het opzetten van een grootschalige publiek-private samenwerking tussen de Mayo Clinic, kennisinstellingen, regionale overheden en het bedrijfsleven. Ontdek een inspirerend evenement vol boeiende discussies en vernieuwende inzichten. Wil je op de hoogte blijven van de nieuwste medische en technologische doorbraken? Mis dan zeker de sessies niet over geavanceerde chiptechnologie, sensing en imaging, data voor gezondheidsverbetering, oplossingen voor personeelstekorten, duurzaamheid in medische hulpmiddelen, proefdier-vrije innovatie en technologie voor humaan geneesmiddelenonderzoek. Deze sessies bieden een unieke kans om te leren over de nieuwste trends en ontwikkelingen die de toekomst vormgeven. Daarnaast heeft u de mogelijkheid om via inspirerende demotours een blik op de toekomst te werpen en deel te nemen aan boeiende matchmakingactiviteiten, evenals rondleidingen door onze faciliteiten.

Het TechMed Event is onderdeel van de MedTech Twente Week, die op 5 en 6 november in Enschede plaatsvindt, als jaarlijks hoogtepunt van het MedTech Cluster Twente. MedTech Twente is het innovatiecluster waar medische technologie in versnelling komt. Hier werken bedrijfsleven en zorginstellingen nauw samen met onderzoekers van de kennisinstellingen om te komen tot innovaties voor de zorg van morgen.

Doe mee aan de Radboudumc Investment Day

Zorg dat je erbij bent: de vierde editie van Radboudumc Investment Day 2024 op 9 oktober in Nijmegen! De Investment Day, gezamenlijk georganiseerd door Radboudumc, Radboud Universiteit, Briskr en Oost NL, is een matchmaking event voor investeerders, ondernemers en toponderzoekers in life sciences & health. Het is een unieke kans om nieuwe zakelijke contacten op te doen en met experts te praten over de potentiële waarde van onderzoek & innovatie.

Ons belangrijkste doel voor het evenement is om deelnemers met elkaar in contact te brengen. Hiervoor bieden we een matchmakingplatform voor het opzetten van 1-op-1-ontmoetingen en verschillende parallelle sessies van toponderzoekers, veelbelovende startups en investeerders. Deelnemers kunnen zo hun eigen programma samenstellen van presentaties en gerichte 1-op-1 ontmoetingen.

Er is een boeiende line-up van sprekers die klaar staan om hun ervaring te delen in het naar de markt brengen van wetenschap. Kom luisteren naar:

Keynote: Floris Rutjes –Director Institute for Molecules and Materials en Professor Organic Synthesis, Radboud Universiteit
Bram van Ginneken – Professor Medical Imaging Analysis, Radboudumc en oprichter van Plain Medical en Thirona
Mathias Prokop – Chairman Department of Radiology en Professor Radiologie, Radboudumc
Thom Frielink – Associate bij Curie Capital
Sandra Heskamp - Professor Nuclear Imaging and Therapy in Immuno-Oncologie, Radboudumc
John Carney – CEO van Aurelius Therapeutics
Kim Notten – Gynaecoloog, Radboudumc
Matthijs Pals – Promovendus, Radboud Universiteit
Leonie de Best – Mede-oprichter en CBO van SurvivX en CBO MyLife technologies
Sander Leeuwenburgh – Professor Regenerative Biomaterials, Radboudumc
Rong Wang – CEO & mede-oprichter van Inborn Biomedical
Marc Robillard - CEO van Tagworks Pharmaceuticals
Stanleyson Hato – Team Lead Life Sciences & Health, InvestNL

Het evenement biedt een posterwedstrijd voor onderzoek en vroege-fase ontwikkeling in life sciences & health. Voorafgaand aan het evenement hebben onderzoekers binnen Radboudumc en de Radboud Universiteit abstracts ingediend voor de competitie, met focus op het vertalen van onderzoek naar producten & diensten, ondernemerschap en de markt. De meest veelbelovende inzendingen worden tijdens de Investment Day op posters getoond.

De Investment Day vindt plaats in het Radboudumc Experience Center van 12.00u tot 17.30u, met optioneel een aansluitend diner en tijd voor netwerken. De vorige edities leidden tot verschillende nieuwe investeringen voor start-ups die het evenement bezochten, en blijvende contacten! Voor een goede balans tussen de drie doelgroepen is het evenement alleen op uitnodiging.

Digitale consulten de zorg verbetert de patiënttevredenheid

Corona maakte consulten op afstand noodzakelijk voor goede hartfalenzorg, nu blijkt het nog beter te werken dan het traditionele zorgtraject. Uit onderzoek van vijf Nederlandse ziekenhuizen en onderzoekers van het TechMed Centrum van de Universiteit Twente is naar voren gekomen dat het gebruik van digitale consulten de zorg verbeterde en dat tegelijkertijd de patiënttevredenheid behouden bleef. “Digitale consulten zijn een win-win situatie”, vertelt cardioloog Mark Schuuring.

Hartfalen treft wereldwijd meer dan 64 miljoen mensen, in Nederland ruim 240.000. Jaarlijks zijn er ruim 33.000 ziekenhuisopnamen voor hartfalen in ons land. Mark Schuuring, cardioloog bij MST en onderzoeker in de onderzoeksgroep Biomedical Signals and Systems (Faculteit EEMCS / TechMed Centrum), vertelt:

De studie rondom thuismonitoring is gecoördineerd door het Amsterdam UMC. Bij thuismonitoring zijn er regelmatig metingen, zoals van de bloeddruk en de hartslag. Dit geeft een vollediger beeld van de persoon. Controle in het ziekenhuis is op beperkte momenten, wat goed afstemmen van medicatie uitdagender maakt.

De onderzoekers verdeelden 150 patiënten in twee groepen. De ene groep volgde de digitale consultstrategie, de ander het traditionele zorgtraject. Na twaalf weken bepaalden de onderzoekers hoeveel patiënten de optimale medicatiecombinatie hadden bereikt. Uiteindelijk ontving 28 procent van degenen die deelnamen aan digitale consulten de optimale combinatie, vergeleken met slechts 7 procent van degenen die het traditionele zorgtraject doorliepen. De onderzoekers analyseerden ook de zorgen rond het gebruik van digitale consultaties. Ze vonden geen verschillen in de hoeveelheid tijd die werd geïnvesteerd, de mate van tevredenheid of, cruciaal, de kwaliteit van leven van de patiënt. “Het gepresenteerde onderzoek liet zien dat digitale consulten echt een win-winsituatie zijn: de zorg voor de patiënt is verbeterd en hun ervaring is niet verminderd”, vertelt Schuuring.

De onderzoeksresultaten zijn op 31 augustus gepubliceerd in het gerenommeerde Nature Medicine en tegelijkertijd gepresenteerd op de jaarlijkse conferentie van de European Society of Cardiology te Londen. Ook is er een artikel over de huidige stand van het veld gepubliceerd.

De Twentse MedTech regio is erg geschikt voor de vervolgstudie. De ontwikkeling past in de bredere ontwikkeling van meer digitale zorg, bijvoorbeeld met Zorg bij jou. Recent zijn twee promovendi gestart, Charell Jansen en Jeroen Valk, die zowel in MST als bij de Universiteit Twente werken. Zij gaan breder kijken naar de impact van digitale consulten, ook met de andere Santeon ziekenhuizen. In de vervolgstudie zal het digitaal delen van gegevens tussen de patiënt en de arts, met onderwijs voor zowel patiënten als medisch personeel, weer zo goed mogelijk georganiseerd worden. “Goed instellen van medicatie blijft bij veel patiënten een uitdaging. We gaan voor minder ziekenhuisopnamen en zorg die beter is afgestemd op de persoon,” aldus Schuuring.