'Google Maps' voor chirurgen

Onderzoekers van het UMC Utrecht en de TU/e werken samen aan een 'augmented reality'-laag voor chirurgen die complexe slokdarmoperaties uitvoeren met een robot.

In het IntraSurge-project werken onderzoekers van de TU/e samen met arts-onderzoekers van het UMC Utrecht aan een 'Google Maps' voor de chirurg. Door real-time informatie toe te voegen aan de beelden van de operatierobot, kunnen nieuwe chirurgen sneller worden getraind in robotgeassisteerde chirurgie. Ze weten tijdens de ingreep waar ze zich in het lichaam bevinden en ze kunnen zien welke stappen er nog in de operatie zitten. Dit kan nu nog alleen in onderzoek, niet in de praktijk, maar de eerste resultaten zijn veelbelovend.

Bij patiënten met slokdarmkanker moeten soms de maag en een deel van de slokdarm worden verwijderd. Tegenwoordig wordt dit steeds vaker gedaan met robotgeassisteerde chirurgie. De chirurg kan nauwkeuriger werken en het is aangetoond dat patiënten sneller herstellen en daarna minder complicaties ervaren.

Chirurg Jelle Ruurda van het UMC Utrecht is expert op dit gebied. Hij en zijn team behandelen veel patiënten in Nederland en krijgen ook complexere operatieverwijzingen van collega's. Daarnaast leidt Ruurda chirurgen op om de ingreep uit te voeren met de Da Vinci operatierobot.

Maar er is ruimte voor verbetering. De training vereist veel tijd en veel oefening, zelfs voor ervaren reguliere chirurgen. Daarom zette hij samen met onderzoekers van de TU/e het IntraSurge onderzoeksproject op. Het doel is om een geautomatiseerd navigatie- en oriëntatiesysteem te creëren voor chirurgen tijdens operaties.

Postdoc-onderzoeker Yasmina Al Khalil werkt sinds 2023 aan het IntraSurge-project bij de faculteit Biomedische Technologie, samen met promovendi Yiping Li en Ronald de Jong. Ze vertelt vol enthousiasme over hun werk. "Ik heb altijd al mijn kennis als elektrotechnisch ingenieur willen inzetten om de zorg te verbeteren. Toen ik op de hoogte werd gebracht van dit project, was het echt een droom die uitkwam."

Het is handig om te weten hoe de chirurg zo'n robotgeassisteerde operatie uitvoert. Hij staat niet aan de operatietafel maar zit een paar meter verderop, kijkt naar een 3D-scherm en houdt de bedieningselementen vast. Hij bestuurt het chirurgische gereedschap van de robot met zijn handen en voeten.

Augmented reality voegt een extra informatielaag toe aan de beelden die de chirurg ziet. Dat is de eerste stap voor de routeplanner: het herkennen van straten, huizen en fietspaden.

De volgende stap is om informatie toe te voegen aan de 3D-beelden waarmee de chirurgen werken. “Tijdens de operatie hebben de chirurgen een 3D-beeld nodig om de diepte in te schatten, dat is ook wat de Da Vinci-operatierobot biedt. We werken al aan manieren om die beelden naadloos van aanvullende informatie te voorzien”, zegt Al Khalil.

Mediq introduceert één van de kleinste glucosesensoren op de markt

Mediq lanceert de DiaExpert glucosesensor, een continue glucosesensor die elke minuut automatisch en betrouwbaar inzicht geeft in de bloedsuikerwaarden van mensen met diabetes – zonder vingerprikken. Met het formaat van een munt van 20 cent is de DiaExpert één van de kleinste sensoren op de markt. Dankzij de scherpe prijsstelling komt deze technologie toegankelijk voor een brede doelgroep. De introductie onderstreept Mediq’s inzet voor passende én betaalbare zorg: zorg die werkt voor de patiënt en voor het zorgsysteem. Met deze introductie verstevigt Mediq haar rol als expert in diabeteszorg.

De DiaExpert glucosesensor ondersteunt mensen met diabetes bij het reguleren van hun bloedsuikerwaarden door elke minuut automatisch en betrouwbaar inzicht te geven – zonder dat vingerprikken nodig is. Deze comfortabele glucosesensor combineert hoogwaardige kwaliteit met een scherpe prijs en sluit naadloos aan bij Mediq’s expertise in diabeteszorg: passende hulpmiddelen en persoonlijke begeleiding. Met de combinatie van technologie en service draagt de DiaExpert bij aan betere ondersteuning voor patiënten en verlichting van de werkdruk voor zorgprofessionals. Zo sluit de sensor perfect aan op de ambities van zorgverzekeraars en overheid: betere zorg, met minder druk op mensen en middelen.

De DiaExpert glucosesensor komt ook beschikbaar voor patiënten met een FGM-indicatie, dankzij de lage prijsstelling. Zo wordt continue glucosemonitoring toegankelijk voor een bredere groep mensen met diabetes. Het systeem sluit daarmee aan bij de beweging naar toegankelijke, passende en betaalbare zorg.

In april dit jaar lanceerde Mediq het Ontzorgplan: een concreet plan met voorstellen om zorg dichter bij de patiënt te organiseren en slimme zorgtechnologie breder én sneller beschikbaar te maken. Door slimme hulpmiddelen toegankelijk te maken en patiënten actief te ondersteunen in het gebruik, levert Mediq een directe bijdrage aan passende én betaalbare zorg. De DiaExpert glucosesensor, die perfect aansluit bij deze aanpak, is exclusief verkrijgbaar via Mediq.

Basiq Dental zorgt voor voorraadbeheer bij tandartspraktijken met RFID

Basiq Dental, een toonaangevende groothandel in tandheelkunde die bekend staat om zijn concurrerende prijzen en hoge leverbetrouwbaarheid, is een samenwerking aangegaan met SQUARE Concepts om het voorraadbeheer in tandartspraktijken te transformeren door middel van geavanceerde RFID-technologie. Vanuit het distributiecentrum in Oisterwijk beheert Basiq Dental meer dan 15.000 verbruiksartikelen, instrumenten en andere tandheelkundige materialen en verzendt het jaarlijks meer dan 4,5 miljoen unieke artikelen naar tandheelkundige professionals in heel Europa.

Met de RFID-oplossing van SQUARE Concepts biedt Basiq Dental tandartspraktijken een snellere, efficiëntere en zeer nauwkeurige benadering van voorraadbeheer. Voorheen vertrouwden praktijken op het handmatig scannen van barcodes, een tijdrovend en foutgevoelig proces dat tot twee dagen in beslag kon nemen.

Nu, met de innovatieve RFID-technologie van SQUARE Concepts, kan een volledige voorraadcontrole in slechts vijf minuten worden voltooid. Met behulp van handscanners worden artikelen met RFID-labels automatisch gedetecteerd en de voorraadniveaus in realtime bijgewerkt. Dit gestroomlijnde proces verbetert de nauwkeurigheid en maakt kostbare tijd vrij voor tandheelkundige professionals om zich te concentreren op patiëntenzorg.

Om dit te ondersteunen ontwikkelde SQUARE Concepts het softwareplatform Basiq Flow, dat continu de voorraadniveaus monitort en automatisch aanvullingsvoorstellen genereert wanneer drempels worden bereikt. Deze voorstellen worden automatisch toegevoegd aan de winkelwagen van Basiq Dental, waardoor tandartspraktijken direct hun bestellingen kunnen plaatsen. Een ander belangrijk voordeel is de mogelijkheid om de voorraad op individueel artikelniveau bij te houden met behulp van "ten minste houdbaar tot"-datums, waardoor een optimaal productgebruik mogelijk is en verspilling tot een minimum wordt beperkt. Dit proactieve systeem minimaliseert de administratieve last en zorgt ervoor dat essentiële benodigdheden altijd beschikbaar zijn.

Bijholteontsteking: Onderzoekers zetten nanorobots in om bacteriën mechanisch te vernietigen

Een team van Chinese onderzoekers heeft minuscule nanorobots ontwikkeld, zo klein als stofdeeltjes, die in zwermen bacteriële bijholteontstekingen (sinusitis) kunnen bestrijden. Deze nanorobots vernietigen de celwanden van bacteriën op mechanische wijze en hebben tegelijkertijd een antibacterieel effect.

De robots worden Copper Single-Atom-Loaded Bismuth Oxoiodide Photocatalytic Microrobots (CBMR’s) genoemd. Ze bestaan uit magnetische deeltjes met koperatomen. Ze worden via de neus ingebracht en geleid naar de bijholtes met behulp van een speciaal optisch glasvezelsysteem. Door zichtbaar licht worden de robots geactiveerd, wat hen mobieler maakt en hitte genereert.

Onder invloed van een magnetisch veld bewegen de robots gecoördineerd. Ze oefenen mechanische druk uit op bacteriën om hun celwand kapot te maken, en genereren daarnaast reactieve zuurstofdeeltjes (ROS) die de blootgelegde bacteriën doden.

In laboratoriumtests op konijnen en in besmette, dode varkensneusweefsels bleken de robots effectief tegen bacteriële infecties. Er werden geen weefselschade of bijwerkingen vastgesteld.
Na gebruik verlaten de nanorobots het lichaam op natuurlijke wijze via de neus.

Betere zorg voor hartpatiënten door sensor die meet op afstand

Wat als een arts kan ingrijpen voordat een patiënt met hartfalen wordt opgenomen? Promovendus Hamraz Mokri (Erasmus School of Health Policy & Management) deed onderzoek naar een implanteerbare sensor die hartpatiënten levenslang kunnen dragen. Uit haar proefschrift blijkt dat de technologie ziekenhuisopnames voorkomt en kosteneffectief is. De sensor wordt inmiddels vergoed vanuit het basispakket.

Een sensor ter grootte van een munt in een longslagader, een kussen met meetapparatuur en gegevens die vervolgens via een beveiligde internetverbinding naar de cardioloog worden gestuurd. Het klinkt futuristisch, maar in Nederland maken inmiddels honderden hartpatiënten gebruik van deze technologie. Promovendus Hamraz Mokri onderzocht of deze vorm van remote patient monitoring (RPM), ofwel monitoren op afstand, de zorg voor mensen met hartfalen verbetert. En de centrale vraag in haar proefschrift: staan de kosten in verhouding tot de baten?

De sensor meet de vullingsdruk van het hart. Een hogere vullingsdruk duidt op verslechtering van hartfalen. Door deze op afstand te volgen, kan de cardioloog sneller ingrijpen en ziekenhuisopname voorkomen. De patiënt hoeft slechts enkele minuten per dag op een speciaal kussen met antenne te liggen. 

De meetgegevens gaan automatisch naar het ziekenhuis, waar een team ze beoordeelt. “Zo kunnen behandelaren ingrijpen, bijvoorbeeld door medicatie aan te passen of door contact op te nemen met de patiënt,” legt Mokri uit.

Volgens de promovenda kan de technologie ziekenhuisopnames voorkomen. Hoewel in Nederland nog niet precies is vastgesteld hoeveel opnames met deze technologie worden voorkomen, zijn er sterke aanwijzingen uit andere studies. In een grote Amerikaanse studie, de zogenoemde CHAMPION-trialOpent extern, daalde het aantal ziekenhuisopnames bij hartfalenpatiënten met 30 tot 40 procent.

In de Nederlandse MONITOR-HF-studieOpent extern werden tussen 1 april 2019 en 14 januari 2022 in totaal 348 patiënten willekeurig verdeeld over twee groepen: de CardioMEMS-groep en de controlegroep. De gegevens, zoals reguliere polibezoeken en ziekenhuisopnames, werden vergeleken. Bovendien keken de onderzoekers niet alleen naar medische uitkomsten, maar ook naar de beleving van patiënten en hun zorggebruik. “Het ging best wel goed gedurende de studie. Patiënten vonden de dagelijkse routine goed te doen.” Ook de vragenlijsten lieten een positieve trend zien: “We zagen ook een verbetering in kwaliteit van leven, onder meer door vroeg ingrijpen, lager opnameaantal en een groter gevoel van zekerheid.”

Hartfalen is niet alleen een ingrijpende ziekte voor patiënten, het legt ook een grote druk op het zorgsysteem. Patiënten worden frequent opgenomen en het aantal mensen met hartfalen neemt toe door vergrijzing. Dat maakt de economische kant van dit onderzoek extra relevant. “Zo’n sensor kost ongeveer tienduizend euro per patiënt,” zegt Mokri. “Dat is een flinke investering. Maar als je daarmee ziekenhuisopnames voorkomt, die vaak duizenden euro’s per keer kosten, dan verdien je dat op termijn terug.”

Robot verleent eerste hulp op afstand

Onderzoekers van de Technische Universiteit München (TUM) hebben een medische robot ontwikkeld die op afstand levensreddende hulp kan bieden bij een spanningspneumothorax — een levensbedreigende aandoening waarbij lucht zich ophoopt in de borstholte en vitale organen onder druk zet. De robot, gepresenteerd op de Automatica-beurs, is onderdeel van het iMEDCAP-project en combineert een echografieapparaat met een speciaal ontworpen naald-kathetersysteem.

Dankzij deze technologie kan de robot zelfstandig een decompressienaald inbrengen op nauwkeurig bepaalde plekken in de borstkas, waardoor opgesloten lucht kan ontsnappen. Dit biedt uitkomst in situaties waar directe medische hulp niet beschikbaar is, zoals bij evacuaties uit rampgebieden. De robotarm kan worden bevestigd aan drones, zodat patiënten zelfs tijdens een vlucht behandeld kunnen worden.

Volgens de onderzoekers levert dit systeem kostbare tijdwinst op bij noodgevallen zoals verkeersongevallen of schotwonden. Het project toont hoe robotica en telegeneeskunde samenkomen om medische zorg toegankelijker en sneller te maken in crisissituaties.

Gentse start-up PointCaré haalt 1,45 miljoen euro op voor AI-platform in kritieke zorg

De Belgische medische start-up PointCaré, opgericht in 2022, heeft 1,45 miljoen euro opgehaald om haar AI-gedreven platform voor kritieke zorg verder te ontwikkelen. 

Het bedrijf ontwikkelt software die real-time data uit operatiezalen en intensieve zorgafdelingen analyseert en interpreteert. Het doel: zorgverleners ondersteunen met contextueel advies op maat van de patiënt.

Volgens medeoprichter en CTO Dr. Henri Van Overmeire draait kritieke zorg om geïntegreerde besluitvorming. “Ziekenhuizen beschikken over een overvloed aan medische apparatuur die enorme hoeveelheden data genereren, maar zonder centrale interpretatie blijft de meerwaarde beperkt,” stelt hij.

Het platform, OnTarget genaamd, onderscheidt zich door het gebruik van ‘explainable AI’. In tegenstelling tot veel andere AI-systemen is het geen ondoorzichtige ‘black box’: elk advies wordt onderbouwd met een helder redeneerproces in begrijpelijke taal.

Met de nieuwe financiering wil PointCaré het platform klinisch valideren en de uitrol naar meer ziekenhuizen versnellen. Tegen 2028 mikt het bedrijf op een internationale doorbraak.

Punto Health wint € 100.000 om dementiezorg te transformeren

Terwijl dementiezorg wereldwijd gefragmenteerd en reactief blijft, toont de Spaanse start-up Punto Health hoe artificiële intelligentie rust brengt in onrustige en onzekere tijden. 

Het bedrijf won de tweede editie van de NN Social Innovation Startup Award 2025 tijdens The Next Web Conference in Amsterdam en ontvangt € 100.000 plus een jaar lang mentorship van NN Group en Rubio Impact Ventures.

Punto Health ontstond toen dementie de grootvader van Anna Muñoz Farré trof en blootlegde hoe kapot het zorgsysteem eigenlijk is. Met 78 miljoen mensen die tegen 2030 deze diagnose krijgen, ontwikkelden zij en medeoprichter Jack Eckersley een AI-gedreven platform dat families helpt overzicht te krijgen in de chaos. Hun platform geeft families rust door duidelijk te maken wat komen gaat, welke stappen ze moeten ondernemen en hoe ze zich kunnen voorbereiden, zodat ze niet meer van crisis naar crisis hoeven te gaan. Daarnaast biedt het platform gepersonaliseerde cognitieve ondersteuning voor patiënten om hun zelfstandigheid langer te behouden. Het platform is actief in het Verenigd Koninkrijk en Spanje.

De krachtigste innovaties komen van oprichters die zelf een problemen hebben ervaren en willen oplossen, zoals dit jaar blijkt uit de finalisten. Tijdens de tweede editie van de NN Social Innovation Startup Award kregen zes start-ups de kans om hun aanpak te pitchen voor sociale uitdagingen die het welzijn positief beïnvloeden. Start-up Punto Health won de award en ontving € 100.000 plus een jaar lang mentorship van NN Group en Rubio Impact Ventures.

Runner-up is de Belgische start-up The Hacking Games die € 50.000 ontving voor hun missie om cybercriminelen om te vormen tot cyberverdedigers. Fergus Hay en zijn medeoprichters zoeken actief digitaal talent op in gamingcommunity’s en online forums en leiden hun vaardigheden om naar het beschermen van onze digitale wereld in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en België.

Slaapband van Garmin

Garmin introduceert de Index Sleep Monitor, een nieuwe draagbare slaapband die je om de bovenarm draagt. Deze ultralichte en comfortabele band vervangt je smartwatch ’s nachts en brengt je slaap tot in detail in beeld via het Garmin Connect-platform.

De band registreert hartslag, hartslagvariabiliteit, ademhalingsritme, zuurstofverzadiging, huidtemperatuur en slaapstadia (licht, diep, REM). Aan de hand hiervan geeft Garmin een slaapscore, analyseert stress en stressherstel (“Body Battery”), en signaleert mogelijke ademhalingsonregelmatigheden  . Integratie met een Garmin‑smartwatch overdag versterkt de volledigheid van je gezondheidsdata.

Een slimme trilling ‘wakker’ je op tijdens een lichte slaapfase, vlak voor je ingestelde alarmtijd — wat zorgt voor een frissere start van je dag   . Bovendien beschikt de band over een batterijduur van een week en is hij wasbaar: de module klik je eenvoudig uit de band voor het wassen.

De Index Sleep Monitor kost 169,99 euro en is verkrijgbaar in twee maten (S/M en L/XL), met een levertijd van 3–5 weken.

3D-voetplaat in IKEA stijl

De Universiteit Twente introduceert haar eerste MDR-conforme open-source medisch hulpmiddel: de 3D-voetplaat. Dit open-source initiatief biedt een alternatieve route voor medische hulpmiddelen met een laag risico die commercieel niet levensvatbaar zijn. Maar voor de patiënt wel een klinische meerwaarde hebben. Een voorbeeld van zo’n niet-commercieel levensvatbaar hulpmiddel is de 3D-voetplaat, een hulpmiddel voor medische beeldvorming van de achtervoet pathologie. Via open-source binnenkort door artsen tegen kostprijs te maken met bijbehorende MDR-documentatie.

Binnen de leerstoel Biomedical Device Design & Production onderzoekt de UT (TechMed Center) alternatieve routes om medische hulpmiddelen beschikbaar te stellen als open-source medische hulpmiddelen, inclusief bijbehorende MDR-documentatie (Medical Device Regulation). Dit stelt medische professionals in staat om de hulpmiddelen tegen kostprijs te produceren en de documentatielast te verminderen. De 3D-voetplaat is het eerste open-source medisch hulpmiddel van de UT, maar zeker niet het laatste.

De ontwikkeling en marktintroductie van medische hulpmiddelen vergen vaak veel tijd en kosten. Naast de naleving van de strikte MDR-regelgeving, vormen ook de financiering en het opstellen van een businesscase grote uitdagingen. Vooral voor hulpmiddelen gericht op kleine patiëntengroepen of zeldzame aandoeningen is het moeilijk om een rendabel verdienmodel op te zetten. Dit leidt ertoe dat veel innovatieve hulpmiddelen nooit de gebruikers bereiken die ervan zouden kunnen profiteren.

Een voorbeeld van zo’n niet-commercieel levensvatbaar hulpmiddel is de 3D-voetplaat, een  hulpmiddel voor medische beeldvorming van complexe achtervoetpathologieën. Dit ‘Medisch Hulpmiddel Klasse I’ helpt bij het positioneren van de voet ten opzichte van het onderbeen, waardoor klinische stresstests kunnen worden nagebootst tijdens CT-scans. De verkregen beelden bieden kwantitatieve gegevens, zoals relatieve botbewegingen die bijdragen aan de diagnose en de beoordeling van chirurgische ingrepen. Aangezien dit hulpmiddel voornamelijk wordt gebruikt in academische medische centra, zoals het AUMC en het MUMC en de potentiële afzetmarkt klein is, is een traditioneel businessmodel niet haalbaar.

Om dit hulpmiddel toch toegankelijk te maken voor betreffende clinici, heeft de UT de oorspronkelijke 3D-voetplaat opnieuw ontworpen volgens de ‘Design for Assembly-methodiek’. Dit resulteerde in een IKEA-stijl prototype dat eenvoudig te vervaardigen is. Met laser gesneden onderdelen, 3D-printtechnologie en standaardcomponenten. De productiekosten blijven hierdoor laag en de assemblage is eenvoudig.

AI-gebruik in Nederlandse zorg stijgt naar 70 procent

Nederlandse zorgorganisaties omarmen kunstmatige intelligentie (AI) in rap tempo, met een stijging van het gebruik van 43 procent in 2024 naar 70 procent in 2025. Maar ondanks deze vooruitgang vormen verouderde IT-systemen een serieuze belemmering voor het volledige potentieel van technologie in de patiëntenzorg. Dat blijkt uit het nieuwste rapport van SOTI: Zorgorganisaties onder de loep: gecontroleerde risico’s en onverwachte uitdagingen.

Tegenwoordig wordt AI in Nederland vooral ingezet voor het verwerken en analyseren van medische gegevens (50%) en andere administratieve toepassingen (50%), gevolgd door het bijwerken van patiëntendossiers (42%). Er is echter een opvallende verschuiving: het gebruik van AI voor diagnoses is gedaald van 48% in 2024 naar 32% in 2025, en voor gepersonaliseerde behandelingen van 52% naar 31%.

Uit het onderzoek blijkt dat 93% van de Nederlandse IT-beslissers knelpunten ervaart met verouderde IT-systemen, IoT-infrastructuur of telezorg. Maar liefst op 58 procent van de organisaties werkt met niet-geïntegreerde systemen, wat de toegang tot real-time patiëntgegevens belemmert en beveiligingsrisico's verhoogt. 48% rapporteert regelmatig downtime of technische storingen, en 40% vindt dat verouderde systemen hun netwerk kwetsbaar maken voor cyberaanvallen.
 
Daarnaast ervaart 53 procent van de IT-teams dat ze te veel tijd kwijt zijn aan probleemoplossing, en zegt 49 procent moeite te hebben met het detecteren en beveiligen van nieuwe apparaten. 33 procent geeft aan dat het uitrollen en beheren van nieuwe hardware wordt belemmerd door de huidige infrastructuur.
 
Voor 25 procent van de Nederlandse zorginstellingen is databeveiliging de belangrijkste IT-zorg. Daarbovenop noemt nog eens 6 procent het beheren van de beveiliging van gedeelde apparaten als grootste uitdaging, wat het totaal op 31 procent brengt van organisaties die beveiliging als topprioriteit beschouwen.

Garmin-slaaptrackerarmband op komst

Garmin lijkt een nieuwe slaaptrackerarmband te introduceren, genaamd de Garmin Index Sleep. Uit gelekte beelden blijkt dat deze armband om de bovenarm gedragen wordt, wat volgens bronnen zou zorgen voor betere meetresultaten. 

De tracker beschikt over een hartslagmonitor, kan het bloedzuurstofgehalte meten en registreert ademhalingspatronen en hartslagvariabiliteit. Daarnaast zou het apparaat ook de huidtemperatuur kunnen meten en een slim alarm bevatten dat gebruikers via trillingen wakker maakt. 

De verzamelde gegevens kunnen worden gesynchroniseerd met de Garmin Connect-app via TrueUp. Het is nog onduidelijk wanneer Garmin de slaaptracker officieel zal lanceren en wat de prijs zal zijn1.

Nederlandse MedTech scale-up STIL haalt 2 miljoen euro op om internationale groei te versnellen

Afgelopen maandag sloot STIL haar investeringscampagne succesvol af met een opbrengst van ruim 2 miljoen euro. Dit groeikapitaal wordt ingezet om de opschaling van hun oplossing voor trillende handen, de STIL Orthese, te versnellen. Deze orthese vermindert trillingen tot wel 80% zonder medicatie of operatie en helpt gebruikers hun zelfstandigheid terug te winnen.

Wereldwijd hebben meer dan 30 miljoen mensen last van trillende handen, waaronder ruim 100.000 in Nederland. Dit komt vaak door neurologische aandoeningen zoals Parkinson, essentiële tremor, dystonie en MS. De onvrijwillige trillingen maken dagelijkse handelingen als eten, schrijven en drinken moeilijk of onmogelijk. Tremor heeft niet alleen gevolgen voor zelfstandigheid, maar beïnvloedt ook het sociaal functioneren; schaamte zorgt ervoor dat mensen zich terugtrekken en sociale situaties vermijden.

IJsbrand de Lange, werktuigbouwkundig ingenieur afgestudeerd aan de TU Delft, startte in 2017 zijn zoektocht naar een oplossing. Hij merkte dat medicatie vaak onvoldoende werkt en veel bijwerkingen heeft, en slechts 12% van de essentiële tremorpatiënten tevreden is met hun zorg. Vanuit zijn technische achtergrond benaderde hij tremor als een probleem van ongewenste mechanische trillingen, een probleem dat bij machines goed te onderdrukken is. Zo begon zijn missie om mensen met tremors weer controle over hun leven te geven.

Dit leidde tot de ontwikkeling van de STIL Orthese, een volledig mechanische orthese die trillingen aanzienlijk vermindert en het leven van mensen met tremor vergemakkelijkt. Door demping in de gewrichten van de onderarm wordt de tremor weggefilterd, terwijl vrijwillige beweging behouden blijft, zonder gebruik van elektrische spier- of zenuwstimulatie. In tegenstelling tot veel andere behandelmethodes is de STIL Orthese non-invasief: het wordt om arm en hand gedragen zonder operatie, en de voordelen zijn direct merkbaar.

In 2022 toonde een klinische studie de effectiviteit van STIL aan, waarna het hulpmiddel ISO 13485- en CE-gecertificeerd werd en geregistreerd bij de FDA. Sinds 2023 is de orthese officieel verkrijgbaar in Nederland via orthopedische distributeurs en helpt het al honderden mensen. Na de lancering in Duitsland in het najaar van 2024 volgden België en Italië in 2025.

Volgens De Lange stopt het succes hier niet: tremor is een chronisch probleem dat toeneemt, met een verdubbeling van het aantal Parkinsonpatiënten in 25 jaar en bijna 6% van de 65-plussers die ermee te maken krijgt. De vergrijzing zal dit alleen maar verergeren. STIL streeft ernaar om de orthese wereldwijd beschikbaar te maken en zo miljoenen mensen verlichting te bieden.

Met de opgehaalde groeifinanciering van €2 miljoen wil STIL haar verkoop in Europa en later de VS uitbreiden, een nieuw product ontwikkelen dat nog meer soorten tremor kan dempen, de kostprijs van de huidige orthese verlagen en het traject naar vergoeding versnellen.

BeterDichtbij lanceert kant-en-klare hybride zorgpaden

De BeterDichtbij Academie is uitgebreid met de eerste kant-en-klare hybride zorgpaden vanuit ziekenhuizen en revalidatiecentra. Deze zorgpaden bevatten een volledig tijdpad, best practices van zorgprofessionals zelf én een set digitale berichten. Hierdoor kunnen succesvolle hybride zorgpaden eenvoudig in heel Nederland worden toegepast.

De eerste hybride zorgpaden die beschikbaar zijn in de BeterDichtbij Academie, zijn zonneschade dermatologie, neusingrepen KNO en sterilisatie urologie. De komende tijd wordt dit nog veel verder uitgebreid met zorgpaden vanuit afdelingen in ziekenhuizen en revalidatiecentra. De input komt uit de praktijk en wordt in compacte sets bij elkaar gebracht door het BeterDichtbij team. Het zorgpad, de opbrengsten en de achtergrondinformatie over hoe ze tot stand zijn gekomen, zijn vrij beschikbaar op de BeterDichtbij website. Met bijbehorende digitale berichten, kunnen professionals in heel Nederland de zorgpaden direct in BeterDichtbij inrichten en in hun eigen praktijk brengen, deze zijn beschikbaar gesteld in de BeterDichtbij klantomgeving.

Deze aanpak biedt veel voordelen voor zowel zorgprofessionals als patiënten. Standaard herhaalconsulten kunnen hiermee bijvoorbeeld vervangen worden door digitaal contact, via een aantal korte berichten en in sommige gevallen beeldbellen. Dankzij de uitgebreide contentbibliotheek in BeterDichtbij, met onder meer integraties met Indiveo, de patiëntportalen en gezondheidsinformatie van Thuisarts.nl, Apotheek.nl en kanker.nl, worden patiënten op het juiste moment van de juiste informatie voorzien. Is thuismonitoring waardevol, dan kan de patiënt geactiveerd worden via BeterDichtbij om metingen door te geven in bijvoorbeeld de Luscii- of Patient Journey App.

De communicatie wordt gestroomlijnd, het aantal telefoontjes flink verminderd doordat patiënten goed geïnformeerd zijn terwijl de bereikbaarheid van de afdeling verbetert. “Zorgprofessionals ervaren zo meer rust en overzicht in hun werk, omdat werken via BeterDichtbij zo gebruikersvriendelijk is. Artsen, paramedici en verpleegkundigen geven aan dat ze zo effectiever kunnen werken, en hun expertise nog beter kunnen inzetten, Een win-win voor patiënten en de zorg” aldus Zonja de Klein.

Meer ruimte voor digitale zorg, gebruik stijgt licht

Zorgverleners en zorggebruikers maken iets vaker gebruik van digitale middelen. Ook zijn zij iets positiever over de impact van digitale zorg. Dat blijkt uit de Monitor Digitale Zorg 2024 van het RIVM, Nivel en National eHealth Living Lab (NeLL). Sommige toepassingen worden veel gebruikt, zoals het patiëntportaal of digitale schriftelijke communicatie, maar andere middelen nog weinig. Beide groepen zien over het algemeen wel ruimte om zorg nog vaker (deels) digitaal aan te bieden.

De onderzoekers bevelen aan om onderzoek te doen naar manieren om meer zorg te digitaliseren en bestaande digitale zorg vaker in te zetten. Het is belangrijk om zorgverleners en zorggebruikers hierbij te betrekken. Op die manier kunnen ervaringen vanuit verschillende perspectieven worden meegenomen.

Sommige groepen, zoals ouderen en mensen met basisonderwijs of vmbo, maken nog steeds minder gebruik van digitale zorg. Het gaat dan bijvoorbeeld om websites en apps om gezondheidsinformatie op te zoeken. Ook zijn deze groepen minder positief over digitale zorg. Om de toegankelijkheid van de zorg voor iedereen te garanderen, is het belangrijk om deze groepen voldoende te ondersteunen bij het gebruik van digitale zorg. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbieden van trainingen.

Het gebruik van sommige digitale middelen blijft laag of neemt iets af. Zo blijft het gebruik van digitale behandelingen voor obesitas of depressie relatief laag. Dit is opvallend, omdat het gebruik hiervan de afgelopen jaren werd aangemoedigd. Mogelijk kan betere communicatie over de voordelen hierbij helpen. Wel geven veel zorggebruikers aan dat digitale zorg leidt tot onvoldoende persoonlijk contact. Ook hebben zij zorgen over hun privacy. Het is daarom zinvol om te onderzoeken hoe digitale zorg persoonlijker kan. Ook kan open zijn over gegevensuitwisseling en beveiliging helpen om het vertrouwen te vergroten.

Apple werkt aan hersenimplantaatbesturing voor iPhone, iPad en Vision Pro

Apple ontwikkelt ondersteuning voor besturing van iPhones, iPads en de Vision Pro met behulp van hersenimplantaten. Het bedrijf introduceert hiervoor een nieuw communicatieprotocol dat samenwerkt met zogeheten Brain-Computer Interfaces (BCI’s). Deze technologie is met name bedoeld voor mensen met ernstige motorische beperkingen.

Met een BCI kunnen hersensignalen worden omgezet in commando’s om Apple-apparaten aan te sturen — volledig zonder fysieke beweging. Eén van de eerste bedrijven die met Apple’s nieuwe protocol gaat werken, is het Amerikaanse Synchron. Dit bedrijf ontwikkelde een implantaat dat via de bloedvaten bij de hersenen wordt geplaatst. In tegenstelling tot veel andere BCI-systemen is er geen hersenoperatie nodig om het implantaat in te brengen.

In gesprek met The Wall Street Journal vertelt een ALS-patiënt uit de VS hoe hij zijn Apple-apparaten bedient met behulp van een Synchron-implantaat. Hij beschrijft de ervaring alsof hij een virtuele joystick gebruikt om iconen te selecteren en menu’s te bedienen. De snelheid en flexibiliteit zijn nog niet vergelijkbaar met die van een muis of handgebaren, maar het systeem stelt hem in staat om zelfstandig te navigeren op zijn iPhone en iPad.

Apple geeft aan het nieuwe BCI-protocol later dit jaar ook beschikbaar te willen stellen voor andere ontwikkelaars, zodat meerdere partijen toepassingen kunnen bouwen op basis van deze technologie. Het initiatief onderstreept Apple’s bredere inzet op toegankelijkheid en innovatieve gebruikersinteractie.

AI-model voorspelt risico op infecties bij pas geopereerde patiënten

Een nieuw AI-model kan straks het risico op infecties bij pas geopereerde patiënten voorspellen. Zorgverleners kunnen hierdoor tijdig maatregelen nemen en complicaties eerder opsporen. De bedoeling is om het model binnenkort als standaard hulpmiddel te gebruiken in het LUMC.

De AI-toepassing (genaamd PERISCOPE) voorspelt het risico op infecties binnen zeven en dertig dagen na de operatie. De voorspeller is mede ontwikkeld en getest door promotieonderzoeker Siri van der Meijden. Ook onderzocht zij de stappen die nodig zijn om het model naar de praktijk te brengen. Op 6 mei promoveert ze op haar onderzoek.

Het idee voor de AI-voorspeller is ontstaan uit de behoefte van chirurgen om beter te kunnen voorspellen welke patiënten na een operatie een infectie krijgen en welke niet. Nu krijgt vijf tot twintig procent van de geopereerde patiënten te maken met zo’n infectie. In ongeveer de helft van de gevallen gaat het om wondinfecties. Daarnaast gaat het om longinfecties, urineweginfecties en in zeldzame gevallen bloedweginfecties (sepsis). De infecties houden patiënten langer in het ziekenhuis of leiden tot heropnames. Soms hebben patiënten hierdoor meerdere behandelingen nodig.

Om het AI-model te voeden, gebruikten Van der Meijden en haar team bijna tien jaar aan historische patiëntgegevens uit het elektronisch patiëntendossier (EPD). Die gegevens zijn gepseudonimiseerd, wat inhoudt dat onderzoekers de data niet kunnen herleiden naar patiënten. ‘Vervolgens keken we naar verschillende factoren. Bijvoorbeeld of een patiënt in het verleden een infectie heeft gehad. Of dat die een andere aandoening heeft zoals diabetes (comorbiditeit). En dan zijn er nog belangrijke factoren als: hartslag, gewicht, bloeddruk en dat soort zaken. Al deze informatie hebben we gekoppeld aan het feit of een patiënt uiteindelijk wel of geen infectie had gekregen. Daarna is de machine gaan leren.’

Vervolgens is het model uitgebreid getest op meer dan 250.000 historische ingrepen in drie ziekenhuizen: het LUMC, het Radboudumc en het Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk (België).

Specialisten, artsen (in opleiding) en verpleegkundigen van de chirurgische afdelingen, zoals de heelkunde, orthopedie en neurochirurgie, gaan werken met de AI-voorspeller. Op een computerscherm krijgen zij het infectierisico van een patiënt te zien uitgedrukt in een percentage en een categorie: laag, medium of hoog. Op dit dashboard staan ook relevante patiëntgegevens uit het EPD. Zo staat alle informatie bij elkaar en hoeven zorgverleners niet meer een heel patiëntendossier door te bladeren om te beoordelen of een patiënt een infectie aan het ontwikkelen is. ‘PERISCOPE is daarmee niet alleen tijdbesparend, maar het helpt artsen ook beter inschatten welke patiënten in aanmerking komen voor ontslag en welke niet, en welke patiënten ze later nog eens extra moeten zien op de poli bijvoorbeeld. We zullen ook trainingen gaan geven op afdelingen om goed met de tool te leren werken.’

Ruime meerderheid ouderen ziet voordelen van digitale zorg, maar verdwaalt in app-oerwoud

Een meerderheid van 61 procent van de ouderen ziet de voordelen van digitalisering in de zorg. Dit blijkt uit onderzoek van SeniorWeb onder bijna 700 leden van 65 jaar en ouder. Belangrijke kanttekening daarbij is wel dat een grote meerderheid nog steeds voorkeur geeft aan telefonisch contact. Ook laten veel senioren weten dat zij vastlopen in de grote hoeveelheid apps en portals.
 
Opvallend is wel dat hoe hoger de leeftijd, des te meer moeite men met de digitalisering in de zorg heeft. 21 procent van de respondenten geeft zelfs aan wel eens een vraag aan een zorgverlener uitgesteld te hebben omdat het digitaal moest. Daniël de Levita, directeur-bestuurder van SeniorWeb, noemt de uitkomst verrassend: ‘We hadden verwacht dat méér mensen moeite zouden hebben met online contact met hun zorgverlener. Dat een meerderheid van de ouderen de voordelen ervan inziet is positief.’
 
Hoewel 71 procent van de leden wel eens digitaal een afspraak maakt met een zorgverlener, heeft de meerderheid (62 procent) liever telefonisch contact. ‘Ik heb ooit online een afspraak bij de huisarts proberen te maken, maar het klopte steeds niet. Vandaar dat ik bel, dat is vlugger en persoonlijker,’ aldus een van de respondenten. Slechts een op de vijf ondervraagden heeft voorkeur voor contact via de website, app of online portal.
 
Twee derde van de respondenten gebruikt apps van zorgverleners en -verzekeraars. 65 procent van de respondenten ervaart een declaratie online indienen als (heel) makkelijk. Ook herhaalrecepten worden veelvuldig aangevraagd via een app. Toch blijkt dat veel van de respondenten moeite hebben met het grote aantal apps en systemen. ‘Het is nu nog een groot bos met allemaal verschillende bomen, die niet echt met elkaar in contact lijken te staan’, laat een van de respondenten weten.
 
De Levita roept zorgverleners dan ook op om hun digitale systemen te stroomlijnen: ‘Senioren lopen vast in het oerwoud van de vele apps en portals. Maak het eenvoudig en toegankelijk. En blijf ook telefonisch bereikbaar. Dan krijg je de meeste senioren heus wel mee in de digitalisering!  En SeniorWeb kan hierbij uitstekend helpen.’

Deep Sleep Technologies voert slaaponderzoek uit met nieuwe vorm van neurostimulatie technologie

Ondernemer Michiel Verstraten nam vannacht deel aan het slaaponderzoek van Deep Sleep Technologies, waarbij een nieuwe vorm van neurostimulatie technologie werd gebruikt. Het onderzoek vond plaats in het Sleep & Memory Lab van de Universiteit van Amsterdam, dat gespecialiseerd is in de wisselwerking tussen slaap, geheugen en cognitieve prestaties. Draagbare elektro-encefalogram (EEG)-apparatuur werd ingezet, een techniek die via elektroden op het hoofd hersenactiviteit meet, ook wel bekend als een ‘hersenfilmpje’. Met het onderzoek zet Deep Sleep Technologies een stap richting integratie met bestaande wearables voor thuisgebruik.

Slaapproblemen zijn wereldwijd een groeiend probleem. Meer dan een derde van de bevolking kampt met slaapverstoring, wat de kans vergroot op gezondheidsproblemen zoals: cognitieve achteruitgang, cardiovasculaire aandoeningen, verhoogde stress en mentale problemen.

Dit specifieke onderzoek valideert of de neurostimulatie technologie goed werkt in combinatie met EEG-wearables. Zulke systemen gebruiken andere én vaak minder elektroden dan traditionele labapparatuur. Dat maakt ze comfortabeler om thuis mee te slapen, maar het kan de kwaliteit van het signaal beïnvloeden. Juist daarom is het belangrijk om te testen of neurostimulatie onder die omstandigheden nog steeds betrouwbaar werkt.

Verstraten werd geselecteerd als een van de ideale kandidaten voor het onderzoek. “Ik heb een vast slaapritme, slaap goed door en heb geen gehoorproblemen”, zegt Michiel Verstraten, oprichter en eigenaar van YouLynq.me. “Precies een deelnemer die ze nodig hebben om de technologie zuiver te testen.”  Bij gezonde slapers kan het effect van de technologie nauwkeurig worden gemeten zonder verstorende factoren. Omdat de meting maar één nacht duurt, is het belangrijk dat andere factoren, zoals slapeloosheid of aandoeningen, geen invloed hebben. Tegelijkertijd onderzoekt Deep Sleep Technologies ook het effect bij mensen met slaapproblemen. Beide groepen zijn daarmee belangrijk voor het onderzoek.

De deelname van Verstraten past bij de bewuste keuzes die hij de afgelopen jaren heeft gemaakt. “Sinds ik vijf jaar geleden ben gestopt met drinken en roken, voel ik me structureel fitter en helderder. Ik probeer steeds gezonder te leven en slapen speelt daar een grote rol in. Een goede nachtrust is voor mij de basis. Als ik goed slaap, ben ik scherper, energieker en zie ik sneller kansen. Uit de resultaten bleek dat ik me veertig procent van de tijd in diepe slaap bevond, een percentage dat je eerder bij twintigers ziet. Niet verkeerd voor iemand van eind dertig. Het was bijzonder om te zien hoe mijn hersenactiviteit werd gevolgd en op het juiste moment subtiel werd gestimuleerd,” zegt Verstraten. “Het laat zien dat de technologie ook effectief kan zijn bij gezonde slapers.”

Tijdens de nacht werd Verstraten aangesloten op verschillende meetinstrumenten, waaronder een EEG-badmuts, oog- en spierelektroden en een draagbare EEG-hoofdband. Deze hoofdband bevat sensoren die hersenactiviteit meten en gekoppeld zijn aan een computer met speciale software. Dr. Talamini: “Op basis van data voorspelt het systeem het beste moment om een zachte geluidsprikkel te geven. Door hersenactiviteit nauwkeurig te meten en op het juiste moment te stimuleren, helpt de technologie het lichaam om dieper en rustiger te slapen.”

Burgers starten hun eigen online-drogist

Burgers hebben de handen ineengeslagen en starten per 1 mei 2025 hun eigen online-drogist.

De zorghulp-drogist is een initiatief van zorghulp en maakt in samenwerking met Holland Pharma gezondheid en persoonlijke verzorging weer bereikbaar voor iedereen.

Zorg en hulp samen – oftewel: zorghulp is een burgerbeweging die op weg is om 1 miljoen burgers te verenigen rond één doel: zorgen voor elkaar en zorg voor jezelf toegankelijker en betaalbaarder maken. Een huishouden heeft door een bijdrage van slechts twee euro per maand toegang tot drie Voordeelwinkels, waaronder nu dus ook de online zorghulp-drogist.

Willemijn van Damme van Zorghulp legt uit: 'We starten een online drogist zonder winstoogmerk. Daarmee geven we burgers toegang tot meer dan 50.000 gezondheids- en verzorgingsproducten met een aantrekkelijke korting voor onze aangesloten huishoudens. Dit kunnen wij realiseren doordat we geen commercieel doel hebben!”

Om deze stap mogelijk te maken zocht zorghulp samenwerking met Holland Pharma, de grootste groothandel in drogisterij- en  natuurproducten.

Strava neemt hardloopapp Runna over, maar houdt apps voorlopig gescheiden

Strava heeft aangekondigd dat het de Britse hardloopapp Runna wil overnemen. Beide bedrijven maakten het nieuws donderdag bekend. Voorlopig blijven de twee apps apart functioneren, en details over de overname zijn niet gedeeld.

Volgens Strava is er inmiddels een definitieve overeenkomst gesloten met Runna, dat zich richt op gepersonaliseerde hardloopschema’s. De overname moet nog worden goedgekeurd door markttoezichthouders voordat deze definitief is.

Hoewel er weinig inhoudelijke details over de deal zijn vrijgegeven, benadrukken beide partijen dat Runna voorlopig zelfstandig blijft opereren. “We willen de apps voorlopig gescheiden houden, investeren in de groei van het Runna-team en de ontwikkeling van de app versnellen,” aldus Strava-CEO Michael Martin. Ook de Premium-diensten van Strava en Runna blijven vooralsnog los van elkaar bestaan.

De oprichters van Runna noemen op hun website wel mogelijke ‘zinvolle integraties’ tussen de platforms, zoals inloggen bij Runna met een Strava-account. Strava benadrukt daarbij dat het een open platform blijft en samenwerking met andere trainingsapps blijft ondersteunen.

Apple Watch redt leven van Nieuw-Zeelandse vrouw

Een vrouw uit Nieuw-Zeeland heeft haar leven te danken aan haar Apple Watch. Het slimme horloge gaf meerdere waarschuwingen over een verhoogde hartslag in rust, wat uiteindelijk leidde tot de ontdekking van een agressieve vorm van kanker.

Amanda Faulkner, arts en psychiater, deelde haar verhaal met de New Zealand Herald. Ze is ervan overtuigd dat ze er zonder haar Apple Watch misschien niet meer geweest was. Ook haar man noemt het horloge nadrukkelijk als een van de belangrijkste redenen dat ze nog leeft.

Het begon toen Faulkner tien meldingen kreeg van haar Apple Watch, die telkens aangaf dat haar hartslag in rust te hoog was — zo’n 90 slagen per minuut. In eerste instantie sloeg ze die waarschuwingen in de wind, omdat ze dacht dat het te maken had met stress op het werk. Ook een recente reis door Australië leek haar een mogelijke verklaring; wellicht was de data verstoord door de reisomstandigheden, dacht ze.

Toen de meldingen aanhielden, besloot ze toch een arts te raadplegen. Die verwees haar direct door naar de spoeddienst van het ziekenhuis. Daar kreeg ze na enkele uren de schokkende diagnose: acute myeloïde leukemie (AML), een agressieve vorm van bloedkanker. Dankzij de vroege detectie kon de behandeling snel starten.

Stratasys breidt tandheelkundige 3D-printing uit in Europa

Stratasys heeft strategische partnerschappen aangekondigd met Nueva Galimplant in Spanje en Gold Quadrat en Metaux Precieux in Duitsland. Deze samenwerkingen zijn gericht op het verbeteren van de distributie van Stratasys’s tandheelkundige 3D-printoplossingen, waaronder de TrueDent digitale gebitsprotheses, in heel Europa, wat het commitment van het bedrijf aan digitale tandheelkunde weerspiegelt.

De nieuwe allianties vallen samen met de aankomende IDS 2025 conferentie in Keulen, Duitsland, van 25 tot 29 maart, waar Stratasys zijn multi-materiaal 3D-printtechnologieën zal presenteren. Deze oplossingen zijn ontworpen om tandheelkundige laboratoriumworkflows te stroomlijnen en productiecapaciteiten te verhogen zonder extra arbeid, inspelend op de groeiende vraag naar digitale tandheelkunde.

Een rapport van iData uit februari 2024 voorspelt dat de Europese markt voor gebitsprothese-oplossingen zal groeien van $ 2,19 miljard in 2023 naar $ 2,45 miljard in 2028, wat wijst op een stijgende vraag naar dergelijke technologieën.

TU Delft-studenten onthullen nieuw exoskelet ontwerp: langer staan en concerten bijwonen met een dwarslaesie

Project MARCH, een TU Delft Dream Team bestaande uit interdisciplinaire studenten, heeft gisteren het nieuwe ontwerp van hun exoskelet gepresenteerd. Met hun gezamenlijke inspanningen streven ze naar meer vrijheid en zelfstandigheid voor mensen met een dwarslaesie. Het team heeft een belangrijke doorbraak bereikt door nieuwe technologieën in het enkelgewricht, realtime voorspellende modellen en verbeterde soft- en hardware te integreren. Met dit ontwerp kan de gebruiker nu tot een uur zonder krukken stabiel rechtop staan en met minder inspanning lopen. Deze vooruitgang opent nieuwe mogelijkheden, zoals het staand bijwonen van een concert.

Een concertbezoek brengt voor mensen met een dwarslaesie vaak obstakels met zich mee. Rolstoelplaatsen zijn beperkt, soms moeilijk bereikbaar en vaak verder van het podium gelegen. De mogelijkheid om op te staan en veilig, comfortabel en zorgeloos tussen andere bezoekers te staan, zou daarom een grote uitkomst zijn. Niet alleen voor beter zicht, maar vooral om deze sociale ervaring volledig mee te beleven. Dit is niet alleen waardevol voor concerten, maar ook voor alledaagse momenten waarbij staan bijdraagt aan zelfstandigheid en sociale interactie.

Wat voor veel mensen vanzelfsprekend is tijdens het staan, zoals het corrigeren van evenwichtsverlies, vereist complexe spiercoördinatie en subtiele, snelle reflexen. Omdat iemand met een dwarslaesie dit niet zelf kan, moet het exoskelet deze functies overnemen. Het chassis fungeert als botten, de scharnieren als gewrichten, de motoren als spieren, de sensoren en kabels als zenuwen en de computer als brein. Project MARCH liet zien hoe het ontwerp van het exoskelet is verbeterd om stabieler en langer te kunnen staan. Balans, een gereduceerde inspanning vanuit de gebruiker, een optimaal draagcomfort en veiligheid zijn de voornaamste design drivers van dit team.

Om die balans en natuurlijke beweging verder te verfijnen, introduceerde het team voor het eerst actieve enkelgewrichten in het exoskelet. Dit systeem bestaat uit twee samenwerkende, gemotoriseerde lineaire gewrichten die niet alleen balans herstellen bij een duw van voren of achteren, maar nu ook zijwaartse verstoringen kunnen corrigeren. Dit verbetert de stabiliteit aanzienlijk en maakt het staan en lopen natuurlijker en veiliger.

Om de balans in real-time te bewaren, introduceerde het team model ‘predictive control’. Dit algoritme gebruikt een digitaal model van het exoskelet, sensorgegevens en krachtige berekeningen om bewegingen te voorspellen en proactief aanpassingen te doen. Een nieuwe grafische processor versnelt deze berekeningen, waardoor het systeem razendsnel en nauwkeurig kan reageren.

Een andere doorbraak is de toevoeging van geavanceerde druksensoren en IMU-sensoren die de krachten en bewegingen van het exoskelet meten. Hierdoor kan het zwaartepunt nauwkeurig worden bepaald en op basis daarvan het exoskelet worden bijgestuurd om de balans te bewaren. Om al deze technologieën van energie te voorzien, heeft het team een batterij ontwikkeld met 20 procent extra capaciteit en verbeterde elektronica en motorcontrollers voor snellere, efficiëntere aansturing.

Met deze innovaties brengen de studenten exoskeletten dichter bij praktisch gebruik. Dankzij verbeterde stabiliteit, lagere inspanning en een efficiëntere besturing worden staan en lopen toegankelijker en comfortabeler voor mensen met een dwarslaesie, terwijl er tegelijk nieuwe mogelijkheden ontstaan voor nieuwe toepassingen.

Nu het ontwerp gereed is, volgt de productie van het exoskelet en de test- en trainingsfase. Of het Project MARCH gelukt is om hun doel te bereiken, zal in juli blijken tijdens de exoskelet reveal, waar het exoskelet zal worden getoond en in actie te zien zal zijn.

TU Delft wordt internationale raadgever op het gebied van AI in de zorg

Het TU Delft Digital Ethics Centre gaat de World Health Organization (WHO) adviseren op het gebied van ethische aspecten en wet- en regelgeving rondom AI in de zorg. Op 6 maart kreeg het Delftse onderzoekscentrum een accreditatie: waarna het officieel een samenwerkingspartner van het WHO is op het gebied van Ethics and Governance of AI in Healthcare.

De gezondheidszorg staat wereldwijd onder druk, en de inzet van AI in de zorg biedt enorme kansen. Maar de integratie en implementatie van AI in de zorg gaat niet zonder slag of stoot. Sterker nog: slechts twee procent van alle AI-innovaties wordt ook echt gebruikt, blijkt uit onderzoek. Innovaties sluiten vaak niet  goed aan op de  praktijk, zorgpersoneel omarmt ze niet, er ontstaan  ethische dilemma’s of AI bevat nog biases die discriminatie kunnen veroorzaken.

Bij het gebruik van AI in de zorg is het uiterst belangrijk om zowel ethische principes als zorg-normen en waarden te handhaven. Hiervoor zijn internationale richtlijnen opgesteld, maar deze moeten nog vertaald worden naar de praktijk. Daar gaat het TU Delft Digital Ethics Centre nu bij helpen.

Het TU Delft Digital Ethics Centre is het resultaat van bijna twintig jaar onderzoek naar digitale ethiek en verantwoorde innovatie, het is op dit gebied één van de koplopers in de wereld.

Nieuw centrum LUMC maakt meer en betere behandelingen mogelijk

Het Leids Universitair Medisch Centrum opent morgen een splinternieuw centrum waar patiënten met behulp van beeldgestuurde behandelingen nog beter behandeld kunnen worden. Het LIGT-centrum, dat staat voor Leiden Image Guided Therapy, is te vinden in het hart van het LUMC. In dit centrum worden patiënten behandeld met de meest innovatieve technieken en modernste apparatuur, waaronder een zogenoemde gecombineerde angio-CT systeem. Met dit centrum wordt één plek gecreerd waar zorgprofessionals de expertises bundelen, om patiënten met de best mogelijke technieken te behandelen.

Bij beeldgestuurde behandelingen wordt gebruik gemaakt van CT-scans, echo-apparaten en röntgenapparaten om met grote precisie een behandeling te kunnen uitvoeren. Deze behandelingen worden bijvoorbeeld ingezet voor patiënten met kanker, vernauwingen of verwijdingen van bloedvaten of een hersenberoerte. Uit onderzoek blijkt dat die beeldgestuurde behandelingen heel effectief zijn bij het behandelen van een patiënt. Daarnaast levert het de patiënt veel op. Zo treden er minder complicaties op en zijn patiënten sneller weer op de been.

Het LUMC beschikt als eerste centrum in Europa over dit hypermoderne apparaat dat speciaal is ontworpen voor beeldgestuurde behandelingen. LUMC-er Mark Burgmans: ‘Dit apparaat, ook wel gecombineerde spectraal angio-CT genoemd, geeft ons veel -nieuwe- mogelijkheden. Met het apparaat kunnen we bloedvaten van buitenaf zichtbaar maken, zelfs de allerkleinsten, maar ook organen afbeelden en een gezwel opsporen. Zonder het gebruik van een operatiemes, kunnen we vrijwel overal in het lichaam komen en met grote precisie een lokale behandeling uitvoeren. Opereren zonder snijden noemen we dat. We kunnen verstopte bloedvaten open maken, een bloeding van binnenuit stelpen of een kwaadaardig gezwel wegbranden. Het is een zeer innovatieve methode waarbij de ingreep veel minder risicovol en belastend is voor de patiënt. Zeker nu het aantal oudere en kwetsbare patiënten steeds verder toeneemt, biedt dit grote voordelen.’  

Dankzij de vele mogelijkheden van de spectraal angio-CT wordt de behandeling preciezer, de succeskans groter en kunnen er nieuwe behandelingen worden aangeboden. Er zijn er van dit apparaat maar twee ter wereld en het LUMC is trots dat er hier in Leiden nu één staat. Het LUMC is hiermee klaar voor een toekomst.  

Na een zorgvuldige testperiode worden op 19 maart de eerste patiënten verwacht: ‘Het centrum is dan net opgeleverd. Je waant je in een totaal ander gebouw, state of the art apparatuur, echt next level techniek. Er zullen dagelijks 50 tot 60 patiënten op dit centrum behandeld worden. Patiënten die een beeldgestuurde behandeling ondergaan kunnen meestal weer snel naar huis. Het centrum is daar speciaal op ingericht. Zo kan er efficiënter gewerkt worden en kunnen er in de toekomst meer patiënten behandeld worden. Over het LIGT-centrum wordt op 7 maart een symposium georganiseerd waarbij de burgemeester van Leiden het centrum officieel zal openen.

Bloeddrukmeters van Omron verzamelden locatiegegevens van gebruikers

De fabrikant van medische apparatuur Omron heeft zonder toestemming locatiegegevens verzameld van miljoenen gebruikers van zijn bloeddrukmeters. Dit blijkt uit onderzoek van BNR.

De app van Omron, die wereldwijd meer dan drie miljoen gebruikers kent, registreerde de medische gegevens van gebruikers, maar stelde ook hun locatie vast zonder hen hierover in te lichten of om toestemming te vragen.

De fabrikant heeft tegenover BNR verklaard niet te weten dat de app locaties bijhield. Omron wijst naar OneSignal als de verantwoordelijke partij.

Microsoft Dragon Copilot: Het eerste geïntegreerde voice AI-platform voor de zorgsector

Vandaag onthult Microsoft Corp. Microsoft Dragon Copilot, het eerste geïntegreerde voice AI-platform voor de zorgsector. Deze innovatieve oplossing combineert de vertrouwde spraakherkenningfunctionaliteit van Dragon Medical One (DMO) met de geavanceerde spraakgestuurde AI ambient listeningfunctionaliteiten van DAX Copilot (DAX). Met generatieve AI en sectorspecifieke beveiliging helpt Dragon Copilot zorgprofessionals bij het stroomlijnen van documentatie, het vinden van medische informatie en het automatiseren van administratieve taken.

Dragon Copilot, onderdeel van Microsoft Cloud for Healthcare, helpt zorgorganisaties bij het stroomlijnen van processen en het verminderen van administratieve lasten. In Nederland besteden zorgprofessionals gemiddeld 40 procent van hun werkweek aan administratie, wat ten koste gaat van directe patiëntenzorg. Met een snel vergrijzende bevolking en een wereldwijd tekort aan medisch personeel wordt de inzet van AI steeds essentiëler om zorgprofessionals te ontlasten, efficiëntie te verhogen en de toekomst van de gezondheidszorg duurzaam te versterken.

Microsoft Dragon Copilot wordt direct geïntegreerd in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) en sluit naadloos aan op bestaande zorgsystemen. In Nederland werkt Microsoft hiervoor samen met ChipSoft, de aanbieder van EPD HiX, dat in een groot deel van de Nederlandse zorgorganisaties wordt gebruikt. Chipsoft is wereldwijd een van de drie launch partners. Dankzij deze integratie kunnen zorgorganisaties Dragon Copilot optimaal benutten binnen hun bestaande infrastructuur, zonder ingrijpende systeemwijzigingen. Door een platformstrategie te hanteren, kunnen Microsoft en ChipSoft continu innovatieve functionaliteiten toevoegen, waardoor zorgprofessionals efficiënter werken en optimale ondersteuning krijgen in diverse zorgscenario’s.

Magnetische robots verwijderen bloedstolsels

 

Onderzoekers van het TechMed Centrum van de Universiteit Twente en het Radboud Universitair Medisch Centrum verwijderden bloedstolsels met draadloze magnetische robots. Deze innovatie kan de behandeling van levensbedreigende vaatziekten zoals trombose ingrijpend veranderen.

Hart- en vaatziekten zoals trombose zijn wereldwijd een groot gezondheidsprobleem. Wereldwijk sterft elk jaar een op de vier mensen aan aandoeningen door bloedstolsels. Een bloedstolsel blokkeert een bloedvat, waardoor het bloed geen zuurstof kan leveren aan bepaalde delen van het lichaam.

Huidige behandelingen werken niet altijd bij stolsels op lastig bereikbare plekken. Maar magnetische microrobots bieden hoop voor patiënten met anders inoperabele bloedstolsels. Deze kleine schroefvormige robots kunnen door complexe bloedvaten navigeren, zonder dat er draden nodig zijn.

In een nieuw onderzoek tonen onderzoekers Islam Khalil (Universiteit Twente) en Michiel Warlé (Radboudumc) de potentie van deze microrobots voor het nauwkeurig en minimaal invasief verwijderen van stolsels. In hun experimenten verwijderden de microrobots voldoende materiaal van een bloedstolsel in een heupslagader om de bloedstroom te hervatten. De heupslagader van een schaap werd gekozen vanwege de rechte en toegankelijke structuur.

Het onderzoek testte drie methoden: mechanische fragmentatie, chemische oplossing en een combinatie van beide. De gecombineerde aanpak bleek het veiligst en meest effectief, omdat deze niet alleen het stolsel breekt, maar ook de fragmenten oplost. "Door ze volledig op te lossen, voorkomen we dat ze verderop een nieuw stolsel veroorzaken," legt Warlé uit. Met behulp van röntgenbeelden richt de kleine robot zich nauwkeurig op stolsels in complexe bloedvaten.

De robots zijn 3D-geprint en hebben de vorm van kleine schroeven, elk met een kleine permanente magneet. "Deze kleine magneet, slechts één millimeter lang en één millimeter in diameter, is zorgt ervoor dat de 'schroef' in beide richtingen kan draaien", legt Khalil uit. "Hierdoor kan de robot tegen de bloedstroom in zwemmen en zich omdraaien om terug te zwemmen." Door het schroefachtige ontwerp kunnen ze effectief door bloedstolsels boren.

Naast het verwijderen van bloedstolsels en het herstellen van de bloedstroom in slagaders, kan de technologie worden ingezet voor andere gerichte behandelingen.

AI-tool verbetert triageproces in huisartsenpraktijken

Arts en Zorg heeft met succes een pilot uitgevoerd met de AI-gedreven Klachtenchecker, een digitale triagetool die patiënten helpt bij het beoordelen van hun gezondheidsklachten.

Uit de pilot, uitgevoerd in samenwerking met NeLL (LUMC), blijkt dat de Klachtenchecker een veilig en efficiënt hulpmiddel is om patiënten snel naar de juiste zorgverlener te verwijzen of zelfzorgadvies te geven. Deze doorbraak in het gebruik van AI in de eerstelijnszorg kan de druk op huisartsenpraktijken aanzienlijk verminderen.

De Klachtenchecker is een digitaal triage-instrument dat gebruik maakt van kunstmatige intelligentie (AI) om patiënten met een zorgvraag te begeleiden. Via een online vragenlijst beoordeelt de tool of een bezoek aan de huisarts nodig is, welke zorgverlener de juiste is (huisarts, verpleegkundig specialist, fysiotherapeut, etc.), en via welk kanaal (fysiek, telefonisch of teleconsult) de zorg het beste kan worden verleend. De tool voorziet patiënten bovendien van zelfzorgadvies wanneer een huisartsbezoek niet noodzakelijk is. De pilotstudie, uitgevoerd bij Arts en Zorg, leverde indrukwekkende resultaten op:
 
De AI-gestuurde Klachtenchecker maakt het mogelijk om patiënten sneller en accurater te helpen. Het systeem identificeert bijvoorbeeld eenvoudig welke zorgverlener het beste bij de klacht past, waardoor de patiënt sneller bij de juiste doorverwijzer terecht komt. Dit betekent minder wachttijden voor patiënten en snel doorverwezen naar de juiste plek.

De tool werd gemiddeld 3 à 4 keer per dag gebruikt door patiënten van Arts en Zorg. Gebruikers waren vooral jongeren en hoogopgeleide vrouwen. Zorgverleners binnen Arts en Zorg gaven aan dat de Klachtenchecker zorgt voor beter geïnformeerde patiënten, wat leidt tot meer gerichte en efficiënte consulten.
 

Artsen besparen tijd en winnen efficiëntie bij allergietesten met AI technologie van Hippo Dx

Hippo Dx kondigt de lancering aan van de AI-Assisted Readout aan. Deze innovatieve technologie markeert een belangrijke stap voorwaarts in allergietesten door het uitleesproces te automatiseren en dus te standaardiseren.

In 2023 introduceerde Hippo Dx het S.P.A.T. (SKIN PRICK AUTOMATED TEST) apparaat, een innovatief toestel dat het prikproces van allergietesten automatiseert. In slechts 20 seconden krijgt een patiënt tegelijkertijd 12 identieke krasjes op de arm, waardoor dit veel nauwkeuriger gebeurt dan manueel en ook aangenamer is voor de patiënt. Na 15 minuten worden 35 beelden vastgelegd van de arm, die door de software worden gecombineerd tot één samengesteld beeld voor digitale documentatie.

Aan deze huidige formule, wordt een extra laag toegevoegd: Met de lancering van de AI-Assisted Readout meet de software nu ook nauwkeurig de reacties op de allergenen en duidt automatisch de grootte van deze reacties aan op het samengestelde beeld. Dankzij deze upgrade biedt S.P.A.T. nu ook een aanzienlijke verbetering ten opzichte van traditionele handmatige metingen en uitlezingen zonder artificiële intelligentie.

Start eerste pilot voor gezichtsherkenning in de zorg

Op 17 februari 2025 start de eerste pilot met gezichtsherkenningstechnologie in de zorg, een samenwerking tussen Avics, 20face en Sensire. Tijdens de pilot wordt onderzocht of deze technologie een bijdrage kan leveren aan een groter gevoel van vrijheid voor de bewoners van locatie De Martinushof.

De inzet van zorgtechnologie draagt bij aan meer veiligheid en vrijheid voor bewoners van zorginstellingen. Op meerdere locaties van Sensire wordt daarom het dwaaldetectiesysteem van Avics ingezet. Dit systeem maakt gebruik van polsbandjes om te signaleren of een deur geopend kan worden of gesloten moet blijven. Voor veel bewoners is deze technologie een welkome aanvulling, maar in sommige gevallen wordt het dragen van een polsbandje als hinderlijk ervaren.

In deze pilot wordt de bestaande dwaaldetectie verder geoptimaliseerd met de gezichtsherkenningstechnologie van 20face. Bij de voor- en zijdeur van De Martinushof worden een aantal sensoren geïnstalleerd. Deze sensoren zorgen voor zowel dwaalpreventie als dwaaldetectie van bewoners waarvoor vrijheidsbeperkende maatregelen gelden. Dit betekent dat voor deze bewoners bepaalde deuren preventief gesloten worden. “Wij zijn trots op deze samenwerking en hebben grote verwachtingen dat we met onze technologie een veilige omgeving en meer tijd voor zorg kunnen creëren” aldus Dick Fens, CEO bij 20face.

De inzet van de technologie is zeer innovatief. Gezichtsherkenning mag enkel ingezet worden met de uitdrukkelijke toestemming van de familie, wettelijke vertegenwoordiger en de zorginstelling. Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat er een alternatief voorhanden is. De technologie van 20face is ontwikkeld met de hoogste eisen op het gebied van privacy en gegevensbeveiliging. Bij registratie van een bewoner wordt een foto van de bewoner omgezet in een unieke cijferreeks, een zogenaamde gezichtsvector. Deze foto wordt direct weer verwijderd en nooit opgeslagen.

Universiteiten, ingenieurs en bedrijven gaan samenwerken aan de ontwikkeling van een biohybride nier

Universiteiten, ingenieurs en bedrijven gaan samenwerken aan de ontwikkeling van een biohybride nier die (deels) de functies van een natuurlijke nier kan overnemen bij patiënten met nierfalen. Het PPS - programma wordt mogelijk gemaakt door Health Holland en de Nierstichting.

Vorige week maakte Health Holland bekend de komende 5 jaar 2,1 miljoen euro subsidie beschikbaar te stellen voor een PPS programma voor de ontwikkeling van biohybride kunstnieren. De organisaties werken samen aan een biohybride nier die continu in het lichaam kan functioneren. Dit zorgt ervoor dat de kwaliteit van de behandeling verbetert. En dat het uiteindelijk niet meer nodig is om te dialyseren. Dit is een vervolgstap op de draagbare kunstnier, een initiatief van de Nierstichting, die op korte termijn wordt getest op patiënten.

Dimitrios Stamatialis, hoogleraar in de Advanced Organ Bioengineering and Therapeutics vakgroep (Faculteit TNW / TechMed Centrum), en zijn team richten zich op de ontwikkeling van een biokunstmatig nierappraat die bestaan uit nierbuiscellen gehecht aan holle vezelpolymeermembranen. Deze innovatieve benadering probeert de natuurlijke filtratiemechanismen in gezonde nieren effectief na te bootsen.

Een gemiddelde dialyse patiënt dialyseert 3 keer per week 4 uur in het ziekenhuis. De gemiddelde levensverwachting van is 5-10 jaar. Dialyse kan namelijk maar beperkt de nierfunctie overnemen en belast het hart en bloedvaten. Daarnaast is het een dure behandeling die zwaar drukt op de nationale zorgbudgetten in de westerse wereld en verbruikt het aanzienlijke hoeveelheden water, energie en plastic.

Het PPS-programma (publiek-private samenwerking programma) wordt mogelijk gemaakt door de Nierstichting Nederland en Health~Holland (Top Sector Life Sciences & Health). De Biohybrid Kidney XB Program-groep bestaande uit RegMedXB, Imec, Universiteit Twente, Universiteit Utrecht, UMC Utrecht en partners van het NXTGEN Hightech Groeifonds programma, is op zoek naar samenwerkingen met bedrijven die geïnteresseerd zijn in de gezamenlijke ontwikkeling van membraantechnologie, (synthetische) celtechnologie, materiaalkunde en micro-elektromechanische systemen voor (semi-)implanteerbare kunstnieren en soortgelijke apparaten.

Hypermoderne robot helpt bij operaties in Tergooi MC

John Geurs (45) is de eerste patiënt in Hilversum die geopereerd is door een robot. Het Tergooi MC heeft een gloednieuwe operatierobot, die operaties niet alleen beter, maar ook preciezer moet kunnen uitvoeren.

Enkele weken geleden kreeg de 45-jarige John Geurs uit Woudenberg het slechte nieuws dat hij nierkanker heeft. De artsen waren er gelukkig snel bij. Met een operatie moest de tumor worden weggehaald.

De urologen volgden een speciale training om met de robot te werken. Chirurgen moeten ruim 500 uur oefenen voordat zij zelfstandig met de robot mogen opereren.

Met de robot kunnen chirurgen preciezer opereren, is er minder bloedverlies, minder schade en herstellen patiënten daardoor sneller.

TU Delft ontwikkelt 3D-geprinte hersenomgeving die groei neuronen stimuleert

Belangrijke cellen in de hersenen, neuronen, vormen netwerken door signalen met elkaar uit te wisselen, waardoor het brein razendsnel leert en zich aanpast. Onderzoekers van de TU Delft ontwikkelden een 3D-geprinte hersenachtige omgeving waarin neuronen groeien zoals in echte hersenen. Met piepkleine nanopilaren bootsen ze een zachte, hersenachtige structuur en de extracellulaire matrixvezels in de hersenen na. Dit model biedt nieuwe inzichten in hoe neuronen netwerken vormen en kan dienen als een tool om dit proces te kunnen veranderen bij neurologische aandoeningen zoals Alzheimer, de ziekte van Parkinson en autismespectrumstoornissen.

Net zoals veel andere cellen reageren neuronen op de stijfheid en vorm van hun omgeving. Een traditionele petrischaal is hard en plat, terwijl de omgeving in de hersenen zacht en vezelig is. Om de hersenomgeving zo goed mogelijk na te bootsen, ontwierp het team van Angelo Accardo nanopilaren met een geavanceerde 3D-printtechniek.

Deze pilaren, elk duizend keer dunner  dan een mensenhaar, zijn gerangschikt als een klein bos op een oppervlak. Door de breedte en hoogte van de pilaren aan te passen, konden de onderzoekers hun schuifmodulus afstemmen, een mechanische eigenschap die cellen waarnemen bij het kruipen over micro- of nanostructuren. “Dit misleidt de neuronen zodat ze denken dat ze in een zachte, hersenachtige omgeving zijn, hoewel het materiaal van de nanopilaren zelf stijf is. Omdat ze buigen doordat neuronen over hen heen kruipen, simuleren de nanopilaren niet alleen de zachtheid van hersenweefsel, maar bieden ze ook een 3D- structuur waar neuronen zich aan kunnen vastklampen, net zoals de extracellulaire matrixvezels in echt hersenweefsel,” aldus Accardo. Dit beïnvloedt hoe de neuronen groeien en verbindingen met elkaar maken.
 
De onderzoekers testten het model met drie soorten neuronen, afkomstig uit muizenhersenen of menselijke stamcellen. Op gewone, platte petrischalen groeiden de neuronen alle kanten op, maar op de 3D-geprinte nanopilaren groeiden ze in mooie, georganiseerde patronen en vormden ze netwerken onder bepaalde hoeken.