Voorspellen ziekte-uitbraak mogelijk

Realtime de uitbraak van ziekten volgen: de software van Healthmap maakt het mogelijk en heeft al negen dagen voordat de wereld ervan op de hoogte was, de uitbraak van de ebola-epidemie geconstateerd. Ook het RIVM maakt al gebruik van deze technologie.

Het programma Healthmap is ontwikkeld door epidemiologen en software-ontwikkelaars en analyseert medisch nieuws dat online verschijnt. Zo worden onder andere tienduizenden bronnen zoals social media accounts van dokters, lokale nieuwssites en sites van lokale overheden gescand. Via deze technologie constateerde het programma in maart al een mysterieuze koortsende ziekte die zich verspreidde in de bossen van zuidoost Guinee. Negen dagen later kondigde de World Health Organisation (WHO) de uitbraak van de Ebola-epidemie aan, die zich inmiddels steeds verder over West Afrika heeft verspreid en waaraan al meer dan duizend mensen zijn overleden.

Healthmap is ontwikkeld om artsen en onderzoekers te informeren over wereldwijde epidemieën. Door de technologie die informatie vanuit tienduizenden bronnen verzamelt, ontstaat een enorme gratis toegankelijke database met enorm veel informatie, waarin patronen herkend kunnen worden. Met het programma kunnen ziekte-uitbraken daardoor eerder geïdentificeerd en gelokaliseerd worden en bovendien kunnen oorzaken sneller gevonden worden. Er kunnen zelfs alerts worden ingesteld waardoor je automatisch op de hoogte wordt gehouden van de uitbraak van een bepaalde ziekte of epidemieën in een bepaald land of gebied.

Ook op de afdeling epidemiologie van het RIVM wordt al gebruik gemaakt van de software van Healthmap. “In het geval van de Ebola-epidemie is het voordeel dat op deze manier bijvoorbeeld ook gegevens vanuit Nigeriaanse kranten en kranten uit Sierra Leone die wij niet kunnen lezen, in kaart worden gebracht” legt Hella Smit, communicatieadviseur van de afdeling infectieziektebestrijding van het RIVM, uit. Het systeem brengt echter wel een nadeel met zich mee. “Doordat de gegevensverzameling uit al deze bronnen plaatsvindt, zijn niet alle bronnen geverifieerd. Daardoor kunnen mismatches ontstaan die leiden tot rare resultaten” aldus Smit van het RIVM.

Met alle gegevens die verzameld worden krijgen we meer informatie over datgene wat er in bepaalde gebieden aan de hand is. Dr. Marianne van der Sande, hoofd van het centrum Epidemiologie en Surveillance van Infectieziekten (EPI) van het RIVM, legt uit wat we daar nu precies mee kunnen: “Hoe meer informatie er is, hoe beter we kunnen ingrijpen, bijvoorbeeld in de vorm van voorlichting, preventie of medicatie. Vaak geldt: hoe meer informatie, hoe meer grip op de situatie en hoe beter er gecommuniceerd kan worden.”