Innovatieve slaapmeting voor betere diagnose slaapstoornis

Circa 10 procent van de Nederlanders lijdt aan een vorm van een slaapstoornis. De slaapproblematiek beïnvloedt de kwaliteit van hun leven aanzienlijk. Steeds meer mensen melden zich daarom aan bij gespecialiseerde slaapcentra voor diagnose en behandeling. Dankzij innovaties in methodieken waarmee slaaponderzoek wordt verricht, kunnen deze patiënten beter worden geholpen. Het Centrum voor Slaapgeneeskunde van Kempenhaeghe en de Technische Universiteit Eindhoven werken samen aan innovaties en wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de slaapgeneeskunde. Dit gebeurt onder leiding van somnoloog prof. dr. Sebastiaan Overeem die op vrijdag 19 januari zijn intreerede ‘A somnologist’s dream’ uitspreekt aan de TU Eindhoven.  

Sebastiaan Overeem in een van de registratiekamers in Kempenhaeghe waar nieuwe meetmethoden voor nachtelijk slaaponderzoek worden getest. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van infraroodcamera's, analyse van ademhalingsgeluid en sensoren in het matras. Foto: Kempenhaeghe
Het is bekend dat een slechte kwaliteit van de slaap grote gevolgen kan hebben voor iemands fysieke en psychische gezondheid en sociaal welbevinden. Om patiënten beter te kunnen diagnosticeren en behandelen zijn gemakkelijker toegankelijke, minder omslachtige en gebruiksvriendelijkere meetmethoden nodig. Overeem: “Tot nu nemen we een patiënt op in een slaapkliniek waar we via zogeheten polysomnografisch onderzoek de slaap meten. Dit houdt in dat de patiënt wordt beplakt met allerlei draden via welke we hersenactiviteit, hartslag, ademhaling, beweging etc. meten en observeren tijdens de slaap. Echter het is verre van natuurlijk om ‘volgeplakt met draden’ onder het oog van een camera te slapen. Dit maakt dat we belangrijke aspecten of symptomen soms net niet waarnemen. Bovendien meten we veelal één nacht. Dat maakt het slaaponderzoek als het ware een momentopname.”

Overeem vervolgt: “De markt wordt momenteel overspoeld met apparaatjes en apps die claimen slaap te kunnen meten. Deze zijn zelfs voor gezonde slaap vaak nog veel te onnauwkeurig, laat staan voor slaapstoornissen. “We werken daarom aan manieren om eenvoudiger maar toch optimaal slaap te onderzoeken. Niet alleen in de kliniek maar ook in de thuissituatie. Behalve dat dit prettiger is voor de patiënt, kan thuis gemakkelijker over een lange periode worden gemeten. Dat is belangrijk omdat slaap wordt beïnvloed door de omgeving en slaapproblemen periodiek variëren,” vervolgt Overeem.

De leerstoel ‘Intelligent systems for sleep disorders’ maakt het mogelijk om nieuwe technologieën te ontwikkelen maar ook direct te testen bij patiënten met slaapstoornissen. “Op die manier hopen we naast een betere diagnose ook het effect van behandeling nauwkeuriger te kunnen meten. Voor de evaluatie van de behandeling gaan we nu meestal alleen af op het subjectieve oordeel van de patiënt, wat uiteraard belangrijk is maar niet altijd volledig inzicht geeft. Preciezer en langduriger onderzoeken van slaap helpt ons bovendien bij het vergaren van kennis over het ontstaan van de meer dan 80 slaapstoornissen die we op dit moment kennen en over mogelijk nog onbekende ziektebeelden van de slaap.