Denk behandelt cliënten met levensechte virtual reality therapie

Voor mensen met een angststoornis, zoals een paniekstoornis of sociale fobie, is exposure therapie (de confrontatie met de angst aangaan) een belangrijk onderdeel van de behandeling. Denk basis-GGZ, onderdeel van GGZ Friesland, heeft samen met cliënten een methode ontwikkeld om levensechte situaties te simuleren. De Oculus Rift en Google Cardboard worden ingezet bij deze exposure. 'Hiermee zijn wij de eerste zorginstelling in Nederland die samen met cliënten een dergelijk uniek concept weet te realiseren en waarbij cliënten ook thuis deze therapie kunnen volgen', zegt Wouter Teer, Raad van Bestuur GGZ Friesland. 'Behandeling met virtual reality helpt ons op een vernieuwende manier de zelfredzaamheid van cliënten te verhogen.'

Alina is 28 jaar en kampt al jaren met pleinvrees. 'Door mijn angsten durfde ik de straat niet meer op en zat ik vaak dagenlang op mijn kamer. Ik durfde niet naar openbare locaties te gaan, bang om daar een paniekaanval te krijgen. Na mijn studie werd het alleen maar erger.' Alina is in behandeling bij Denk basis-GGZ en heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van behandeling met virtual reality. 'De simulaties voelden levensecht voor mij en de sessies hielpen me om te gaan met situaties die angstaanvallen kunnen opwekken.'

In de meeste exposurebehandelingen gaan mensen naar een fysieke locatie om zich bloot te stellen aan hun angsten. De confrontatie zorgt ervoor dat mensen hun vermijdingsgedrag veranderen en dat heeft weer een gunstig effect op de angstklachten. Bij Virtual Reality Exposure Therapy (VRET) worden deze locaties gesimuleerd.

Denk basis-GGZ heeft samen met cliënten een programma ontwikkeld waarmee gebruik gemaakt wordt van 360-graden driedimensionaal gefilmde locaties. Hoe werkt dit? Cliënten zetten een Oculus Rift op, een speciale bril die oorspronkelijk ontwikkeld is voor gamers. Dankzij deze bril voelen ze zich ondergedompeld in een virtuele wereld. De cliënt bevindt zich virtueel o.a. op een kermis, een druk plein, in een supermarkt, een bus of op een druk feest. Deze situaties worden door mensen met een paniekstoornis of sociale fobie vaak vermeden. Dankzij de exposure wordt in eerste instantie een angstaanval opgewekt, maar ontdekt de cliënt dat die angst weer wegebt en er niks ernstigs gebeurt. Zo leert hij of zij dat situaties niet meer vermeden hoeven te worden en nemen de klachten snel af. Denk basis-GGZ gaat gedegen onderzoek uitvoeren om de uiteindelijke plaats van VRET in de behandelstrategie te gaan bepalen.

Naast de Oculus Rift, die binnen de locaties van Denk basis-GGZ gebruikt wordt, heeft Denk basis-GGZ ook een programma ontwikkeld voor Google Cardboard. Bij Denk basis-GGZ leren de cliënten met de Oculus Rift hoe de virtuele therapie werkt. Het programma kan van rustige situaties opschalen tot zeer beangstigende situaties. Stap voor stap leren cliënten zich staande te houden in meer beangstigende omgevingen. Cliënten krijgen instructies mee van hun behandelaar, en kunnen met Google Cardboard thuis aan de slag. Google Cardboard is een kartonnen constructie, die mensen in combinatie met hun mobiele telefoon kunnen gebruiken om in een virtual reality omgeving te stappen. Doordat ze hiermee thuis kunnen oefenen, worden cliënten nog meer ondersteund in hun zelfredzaamheid.