Turbulentie en ademvocht voeren virussen meters ver

We noemen het al de ‘anderhalve meter samenleving’. Maar waar komt deze afstandsnorm vandaan, en wat weten we eigenlijk over de druppels in onze adem of bij een niesbui, als potentiële transporteurs van het coronavirus?

De complexe turbulente stroom van vochtige warme lucht uit de keel die deze druppels meevoert, kan maken dat ze een veel groter bereik hebben dan anderhalve meter. Dat schrijft vloeistoffysicus Detlef Lohse van de Universiteit Twente, in zijn artikel in het meinummer van ‘Physik Journal’.

Onbeschermd hebben de druppels die we uithoesten, een reikwijdte die anderhalve meter ruim kan overschrijden. Maar hoe zit het dan bij simpelweg uitademen, of het uitspreken van een vriendelijke groet op afstand? De berekening van de afstand is, aldus Lohse, ooit gebaseerd op de publicatie ‘Air-borne infection’ die de overdracht van tuberculose beschrijft via druppels in de lucht.

Turbulentie maakt het helemaal complex: aan de ene kant heeft de stroming, die warmer en vochtiger, en daarmee lichter, is dan de omgevingslucht, de neiging om op te stijgen. Aan de andere kant trekken de aanwezige druppels de stroming naar beneden. Die twee mechanismen kunnen elkaar compenseren, maar kleine druppels kunnen ook minutenlang in de lucht blijven zodat een niesbui een reikwijdte kan krijgen heeft van wel acht meter, zo blijkt uit onderzoek van Lydia Bourouiba van het Massachusetts Institute of Technology (MIT), Fluid Dynamics of Disease Transmission Laboratory.