De zoektocht naar moleculaire lijm voor gerichte aanpak van ziekten

In ons lichaam zitten eiwitten die het werk doen in de cel, en eiwitten die hen moeten reguleren. Die laatsten remmen of versterken de activiteit, afhankelijk van de noodzaak. Bij veel ziekten - bijvoorbeeld kanker - is er echter zo’n grote overactiviteit in de cel, dat de regulator-eiwitten het niet meer kunnen bijbenen.

Onderzoekers van de TU Eindhoven ontwikkelden daarom een soort moleculaire ‘lijm’ die de regulator helpt om harder te remmen. Nu is deze techniek verder uitgewerkt, en vonden de onderzoekers een compleet onverwachte manier om nieuwe eiwit-lijmende moleculen te maken.

De weg via regulator-eiwitten is logisch, omdat hun natuurlijke functie er toch al uit bestaat de overactiviteit in de cel te remmen. Kun je die regulator-eiwitten ondersteunen in hun remmende kracht, als een volumeknop die je harder draait, dan heb je een veel natuurlijkere en doelmatigere manier gevonden om overactieve eiwitten te onderdrukken.

TU/e-onderzoekers Eline Sijbesma en Emira Visser van het Institute for Complex Molecular Systems zijn met deze vraag aan de slag gegaan. De remming of versterking van activiteiten in onze cellen vindt plaats doordat een regulator-eiwit bindt aan het proces-eiwit in de cel dat regulatie nodig heeft. Ze vormen dan samen een complex.