Subsidies voor medische uitdagingen

In een langdurige samenwerking combineren het Radboudumc en de Universiteit Twente (UT) hun expertise om technologische oplossingen te vinden voor medische uitdagingen. In het kader van het TURBO programma ontvangen elk jaar vier projecten met een onderzoeker van het Radboudumc en van de UT financiering om een nieuwe samenwerking te verkennen en de experimenten uit te voeren die nodig zijn om een gezamenlijk subsidievoorstel in te dienen. Benieuwd naar deze innovatieve onderzoeksprojecten die op weg zijn naar de markt?

Nieren zijn complexe organen in het menselijk lichaam die het bloed filteren. De 'filtereenheid', de glomerulus, produceert ongeveer 180 liter pre-urine per dag, dat door de nierbuisjes wordt geconcentreerd tot 1-2 liter per dag. Om nierziekten te bestuderen, maken wetenschappers momenteel gebruik van twee verschillende systemen: voor de glomerulus celkweken in vlakke lagen en voor de nierbuisjes 3D-celmodellen in holle vezels. In dit project gaan de onderzoekers van het Radboudumc en de UT een 3D-model voor de glomerulus ontwikkelen, dat kan aansluiten op het 3D-model van nierbuisjes. Door de combinatie van cellen te kweken op een specifieke buisvormige ondergrond, zal het systeem de natuurlijke toestand van de cellen in de glomerulus nabootsen, waarbij ook verschillen in druk en andere omstandigheden aan de verschillende kanten van de cellen meegenomen kunnen worden. De expertise van Radboudumc op het gebied van nieren en bestaande cellulaire modellen zal worden gecombineerd met de kennis van Twente op het gebied van cellulaire matrices en chips.

Inspanning met een hoog volume en hoge intensiteit kan het hart beschadigen door myocardschade en littekenvorming. Net als bij een hartinfarct stijgt bij veel mensen het troponinegehalte na inspanning. Een te hoge stijging van dit gehalte heeft vaak verband met hartschade en een verslechterde gezondheid. Op dit moment is er echter nog maar weinig bekend over de onderliggende cellulaire mechanismen van troponine-afgifte. Passier en Eijsvogels gaan een celsysteem opzetten om de effecten van inspanning op hartweefsel te simuleren en te onderzoeken. Dit celsysteem is gebaseerd is op menselijk hartweefsel en maakt gebruik van pluripotente stamcellen afkomstig van patiënten voor het genereren van cardiomyocyten. Hierdoor kan het platform ook patiënt-specifieke verschillen vastleggen. Een sterk punt van dit project is dat er niet alleen zeer innovatieve technologie wordt ontwikkeld, maar dat er - binnen het project - ook aandacht zal worden besteed aan hartfysiologie, waardoor het platform in de praktijk kan worden toegepast.

Malaria is wereldwijd een van de dodelijkste infectieziekten en wordt veroorzaakt door de parasiet Plasmodium falciparum. Binnen de complexe levenscyclus van de parasiet vormt het stadium in de menselijke lever een bottleneck voor de verspreiding en is daarmee een goede ingang voor interventie. Leverinfectie is echter moeilijk te onderzoeken en te modelleren omdat onder natuurlijke omstandigheden minder dan 100 cellen per proefpersoon worden geïnfecteerd en de infectie-efficiëntie in geavanceerde celculturen minder dan 1% is. Dit project combineert twee technologische innovaties: lever-op-een-chip modellen en het sorteren van cellen uit Twente en humaan malariaonderzoek en parasietproductie uit Nijmegen. Door deze expertises te combineren, kunnen de onderzoekers de interactie van de parasiet met de levercellen op niveau van enkele cellen bestuderen. Hiermee willen ze leren over de biologische processen in de leverfase van de parasiet en hoe deze processen beïnvloed kunnen worden om malaria en de verspreiding van malariaparasieten te voorkomen.

Wondgenezing in de plastische chirurgie is afhankelijk van de bloedtoevoer (perfusie) naar het geopereerde gebied. Dit is vooral belangrijk bij het herstel van brandwonden, van huidbeschadiging als gevolg van psoriasis en van operaties met een resulterende 'flap', zoals borstreconstructies. Twentse onderzoekers ontwikkelden al een beeldvormingsapparaat dat je vast kan houden dat de perfusie real-time kan monitoren. In dit project bundelen de onderzoekers hun krachten om het prototype van het handapparaat te optimaliseren voor gebruik in de operatiekamer of aan het bed, zodat er beter geïnformeerde beslissingen over de behandeling kunnen worden genomen. Dit zou leiden tot betere uitkomsten van de operaties en minder noodzaak tot om opnieuw te opereren. Dit project heeft het potentieel om technologie direct dichter bij de kliniek te brengen.

Deze subsidies worden toegekend in het kader van het TURBO-programma, waarbij TURBO staat voor 'Twente University RadBoudumc Opportunities', dat in 2017 van start is gegaan. Binnen dit programma ontvangen onderzoeksgroepen van de Universiteit Twente (TechMed Centre) en het Radboudumc een subsidie van €80.000 om te werken aan een innovatief idee dat zal leiden tot een subsidieaanvraag bij een externe subsidieverstrekker, zoals nationale of Europese fondsen en bedrijven binnen het domein van gezondheid en zorg.