Wat is de status van mHealth?

De ideeën lijken veelbelovend als het gaat om efficiënter maken van de zorg, preventie en procesoptimalisatie. Maar hoe staat met het met mHealth in Nederland? In de praktijk zien we nog niet zoveel succesvolle cases. Hoe komt dat? Wordt de waarde van deze toepassingen overschat, of is er gewoon nog veel werk aan de winkel? Het AMC in Amsterdam zet momenteel met M2Mobi een eerste stap door het ontwikkelen van een app voor patiënten.
mHealth is een hot topic. Steeds meer evenementen staan in het teken van eHealth en mHealth, de ideeën lijken veelbelovend als het gaat om efficiënter maken van de zorg, preventie en procesoptimalisatie. Maar hoe staat met het met mHealth in Nederland? In de praktijk zien we nog niet zoveel succesvolle cases. Hoe komt dat? Wordt de waarde van deze toepassingen overschat, of is er gewoon nog veel werk aan de winkel? Het AMC in Amsterdam zet momenteel met M2Mobi een eerste stap door het ontwikkelen van een app voor patiënten. Dit toonaangevende ziekenhuis zou wel eens een trendsetter kunnen zijn.
Er zijn verschillende partijen die mHealth projecten zouden kunnen initiëren. Ziekenhuizen lijken een logische partij als het gaat om service en procesoptimalisatie. Het is in hun belang dat patiënten zich zo goed mogelijk voorbereiden en zo efficiënt mogelijk door het proces worden geleid. Zorgverzekeraars zouden mHealth oplossingen kunnen inzetten om kosten te besparen. Als deze oplossingen helpen als eerste vraagbaak voor patiënten en dit leidt tot minder huisarts- en ziekenhuisbezoeken, kunnen de premies omlaag. In Amerika wordt bijvoorbeeld het e-consult steeds populairder.
Maar zo simpel blijkt het nog niet te zijn. Er zijn meer belangen die meespelen bij de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars. Hoe ingewikkeld deze relatie is, blijkt maar weer uit het conflict tussen Achmea en het Slotervaart ziekenhuis in Amsterdam. Om écht tot een oplossing te komen, zullen ziekenhuizen en zorgverzekeraars moeten samenwerken. Afzonderlijk zijn er op dit moment voor ziekenhuizen en verzekeraars weinig redenen om hierin te investeren. In Nederland kan een arts een e-consult nog maar beperkt declareren. Waarom zou je het dan aanbieden? Laat de patiënt maar langskomen. Ziekenhuizen zijn er namelijk niet bij gebaat als er minder patiënten komen; meer patiënten zorgen voor betere deals met de zorgverzekeraars. Klanten van zorgverzekeraars willen graag zo goed mogelijk verzekerd zijn. Dus om te concurreren moeten de verzekeraars een zo compleet mogelijk pakket aanbieden. En hiervoor bedenken ziekenhuizen steeds weer slimme nieuwe ‘producten’ om patiënten te trekken. Mensen willen zoveel mogelijk aanspraak op zorg kunnen maken, dus deze nieuwe producten moeten dan weer opgenomen moet worden in het pakket van de verzekeraar.
Er zijn vele discussies gaande over hoe samengewerkt kan worden om dit te doorbreken, daar zullen wij ons niet aan branden. We zien wel genoeg mogelijkheden die mHealth kan bieden als het gaat om gezondheidspreventie en efficiëntie in de zorg. In het buitenland zijn hier al verschillende succesvolle voorbeelden van. De mobiele telefoon is een erg persoonlijk apparaat, dat je altijd bij je hebt en is zeer geschikt voor mensen met een chronische ziekte ter motivatie en rapportage. Zo kan een app bijvoorbeeld ondersteuning bieden bij het stoppen met roken of het kan iemand motiveren om meer te gaan sporten of gezonder te eten. Ook kan de voortgang van bepaalde aandoeningen gemakkelijk bijgehouden worden, bijvoorbeeld door het maken van foto’s. Dit levert veel inzicht op voor de arts en kan controlebezoeken aan het ziekenhuis schelen. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan regelgeving om te bepalen hoe ver een toepassing mag gaan om de rol van de arts over te nemen.
En hoe staat het met andere mHealth toepassingen, waarbij het primaire doel niet een besparing in de zorg te doen? Die liggen wat minder gevoelig en zijn daarom makkelijker te realiseren. Voor het AMC ontwikkelt M2Mobi momenteel een app waarmee patiënten hun afspraken kunnen beheren, opzoeken wie hun dokter is en tips krijgen voor hun afspraak. Aangezien het AMC een groot ziekenhuis is waarbij het nog wel eens lastig is om de juiste afdeling te vinden, is navigeren door het ziekenhuis een belangrijk onderdeel van de applicatie. We hebben een pilot met een testgroep in het AMC gedaan en daaruit bleek dat de houvast die de applicatie biedt tijdens een bezoek erg gewaardeerd wordt.
Om een beeld te krijgen hoe het er bij andere ziekenhuizen in Nederland voor staat, hebben we een onderzoek gedaan onder de 50 grootste (in aantal bedden) ziekenhuizen van Nederland naar de inzet van mobiele applicaties en aanwezigheid op de social media. De meeste ziekenhuizen zijn te vinden op Facebook (71 procent) en Twitter (78 procent). Slechts enkele gebruiken sociale media ook echt actief als een kanaal om in contact met hun patiënten te komen. Maar weinig zijn met een applicatie terug te vinden in de Apple App Store (8 procent) of Google Play Market (6 procent). Tien procent van deze ziekenhuizen biedt een mobiele website aan. Dat geeft aan de Nederlandse ziekenhuizen nog niet erg toegankelijk zijn met je smartphone. Kortom, er valt nog veel te doen met mobiel in de zorg en wij denken dat samenwerking tussen de verschillende partijen tot nuttige en innovatieve oplossingen kan leiden.