Kan slim operatiemes de hersenchirurg helpen?

Bij het weghalen van een tumor is het voor een chirurg niet altijd even gemakkelijk om zeker te weten dat alle kankercellen zijn verwijderd. Te veel gezond weefsel weghalen is natuurlijk niet wenselijk en het sparen van orgaanweefsel is zelfs van levensbelang. Zeker als het om de hersenen gaat.

Wetenschappers van het Maastricht MultiModal Molecular Institute (M4I) ontwikkelden de afgelopen jaren hun ‘intelligente mes’, oftewel iKnife. Het Europese subsidieprogramma Interreg Vlaanderen-Nederland heeft nu voor de verdere ontwikkeling van deze techniek ruim 2 miljoen euro beschikbaar gesteld.

In onderlinge samenwerking tussen M4i en UZ Leuven is de afgelopen jaren al een zeer uitgebreide studie gedaan naar de klinische toepassing van het slimme operatiemes. Daaruit bleek dat het iKnife weefsel van onder andere hersentumoren al in enkele seconden kan herkennen tijdens het snijden, met meer dan 98% precisie.

Het zogenoemde iKnife is een elektro-chirurgisch mes dat bij het snijden rook creëert als het tijdens de operatie in contact komt met weefsel. Deze rook bevat moleculen en is een soort vingerafdruk van het weefsel. Zo’n moleculaire vingerafdruk bevat veel informatie op basis waarvan de chirurg een tumor kan onderscheiden van het omliggende weefsel; informatie die niet zichtbaar is voor het oog van de chirurg. Het analyse-apparaat bleek, vanwege de grootte, tijdens eerdere testen evenwel een flinke sta-in-de-weg in de operatiekamer. Daarom werkt het onderzoeksteam nu aan een handzame screener die veel gebruiksvriendelijker is voor de hersenchirurgen.