Nieuwe hoogleraar verkent innovatieve vormen van geneeskundeonderwijs

Oncologisch chirurg Jos van der Hage is per 1 juli benoemd tot hoogleraar Heelkunde, in het bijzonder intra-curriculair onderwijs in de heelkunde. Hij streeft ernaar het medisch onderwijs te laten meegaan met de tijdgeest. “Je kunt je afvragen of een stethoscoop nog wel nuttig is.”

Zijn liefde voor onderwijs heeft professor Jos van der Hage niet van een vreemde. “Mijn moeder gaf les op de middelbare school en mijn vader op de universiteit, dus het lijkt wel genetisch bepaald.” Al vroeg in zijn eigen opleiding tot chirurg raakte Van der Hage betrokken bij het onderwijs en ontwikkelde hij ideeën hierover. Hoe kun je het onderwijs meer afstemmen op de individuele student en hoe maak je het zo enthousiasmerend mogelijk? Dat zijn de vragen die hij zich stelt.

Het onderwijs moet meebewegen met constante verandering van het vak, zo betoogt Van der Hage. “Je moet kritisch nadenken over of het onderwijs dat je nu nog geeft wel nuttig is en aansluit bij de medische vervolgopleidingen. Een mooi voorbeeld is het luisteren met een stethoscoop naar de longen of hartgeluiden. Een stethoscoop stamt uit begin negentiende eeuw. Ondanks kleine aanpassingen is het instrument in essentie onveranderd. Met de introductie van nieuwe diagnostische instrumenten zoals echo kan je je afvragen of het beoordelen van harttonen nog wel zo nuttig is. Misschien kun je geneeskundestudenten beter leren hoe ze een echo van het hart moeten beoordelen.”

Een belangrijk onderzoeksonderwerp waar Van der Hage de komende tijd mee aan de slag gaat is conceptueel denken in de chirurgische anatomie. “Een van de pilaren van het snijdend specialisme is hetgeen dat je ziet vertalen naar een anatomisch model en vice versa, waardoor je weet of je ergens wel of niet kunt snijden. Om dat te leren krijgen studenten nu een boek, snijzaal en eventueel nog een cursus op een simulator.” Maar lang niet voor alle operaties bestaan zulke simulatoren, waardoor beginnend artsen moeten leren in de patiënt. Van der Hage: “Dat is hetzelfde als een piloot voor het eerst leren vliegen in een vol vliegtuig. Wij gaan onderzoeken of we conceptueel denken kunnen verbeteren met een combinatie van 3D-technieken en onderwijstechnieken.”

Om onderwijs op een hoger plan te krijgen moet je het ook zichtbaar maken, is de overtuiging van Van der Hage. Om dit concreet te maken gaat hij werken aan de Clinical Teaching Academy, een groep mensen met een passie voor onderwijs. “Deze mensen krijgen het mandaat om het onderwijs vorm te geven en kunnen worden afgerekend op de kwaliteit ervan. Op die manier creëer je waardering en erkenning voor de rolmodellen voor goed onderwijs.”

Uiteindelijk draait het natuurlijk allemaal om de studenten. En dat is nu juist wat Van der Hage zo leuk vindt aan zijn werk. “Ik haal heel veel genoegen uit werken met jonge mensen die over het algemeen eager zijn en veel sneller en origineler denken.  Met deze leerstoel krijg ik de kans op dit op een meer diepgaande manier te doen.”