Bubbels als toekomst van de geneeskunde

Het lijkt op een eenvoudige schoonheidsbehandeling of tattoo, maar dan zonder naalden en zonder pijn. In plaats daarvan schiet een microscopisch straaltje met medicatie door de huid, dat niet alleen een behandeling achterlaat, maar ook een zichtbaar teken dat het werkt. Deze naaldloze ‘tattoo’ biedt een kijkje in een toekomst waarin bubbels en microstraaltjes naalden, pillen en zelfs sommige operaties kunnen vervangen. Voor professor David Fernández Rivas is dat geen sciencefiction, maar de richting waarin zijn onderzoek naar microbubbels en microjets zich ontwikkelt. Op 16 oktober 2025 spreekt hij zijn oratie uit op de Universiteit Twente.

Fernández Rivas richt zijn onderzoek op massatransport en stromingsverschijnselen op extreem kleine schaal: microfluïdica. Binnen deze microscopisch kleine kanalen gedragen druppels en luchtbelletjes zich anders dan in de gewone wereld. Dat verschil opent geheel nieuwe mogelijkheden om vloeistoffen en deeltjes met uiterste precisie te manipuleren.

“Elke microjet die we creëren met kleine bubbels is als een boodschapper,” zegt Fernández Rivas, hoogleraar microfluïdica aan de Universiteit Twente. “Hij brengt energie of medicatie precies waar we die willen hebben, zonder het omliggende weefsel te beschadigen.” Een van de bekendste toepassingen is de naaldloze injectie: een straaltje vloeistof dat pijnloos medicatie in de huid brengt. Maar hetzelfde principe kan ook worden toegepast in diagnostiek, bio-engineering en energiezuinige productieprocessen.

Als onderzoeker én ondernemer overbrugt Fernández Rivas de kloof tussen lab en samenleving. Met zijn spin-offs vertaalt hij microfluïdische ontdekkingen naar praktische toepassingen – van medische injectoren bij FlowBeams tot miniatuurreactoren die energie besparen bij BuBclean.

Buiten het lab werkt hij samen met kunstenaars en tatoeëerders om te onderzoeken hoe technologie de manier waarop we ons lichaam ervaren kan veranderen. Een tattoo kan zo zowel een artistieke als therapeutische betekenis krijgen. “Wetenschap en kunst hebben veel gemeen,” zegt Fernández Rivas. “Beide maken het onzichtbare zichtbaar – en veranderen hoe we naar onszelf kijken.”

Als het aan Fernández Rivas ligt, wordt de geneeskunde van de toekomst steeds preciezer en persoonlijker. In plaats van grote machines en ingrijpende behandelingen vertrouwen we straks op draagbare of zelfs onzichtbare systemen die onze gezondheid continu volgen en bijsturen. “Hoe kleiner we gaan, hoe dichter we bij de menselijke ervaring komen,” zegt hij. “Pas als technologie letterlijk in onze huid verdwijnt, wordt ze echt een deel van ons.”

Of het nu gaat om medicijnafgifte, diagnostiek of draagbare gezondheidsmonitoring – Fernández Rivas’ boodschap is helder: micro betekent niet minder impact. Kleine bubbels en straaltjes kunnen straks een grote rol spelen bij enkele van de grootste uitdagingen in de geneeskunde. Soms zijn juist de kleinste ideeën de meest baanbrekende.