Ziekenhuizen sterk afhankelijk van EPD-leverancier

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft eerder dit jaar aangekondigd om met een leidraad te komen waarin ze de kaders en verplichtingen voor ICT-leveranciers en andere marktpartijen verduidelijkt die voortkomen uit de mededingingsregels.

De toezichthouder heeft de afgelopen maanden verschillende vervolgstappen gezet op weg naar deze leidraad. Zo heeft de ACM de lopende contracten tussen ziekenhuizen en hun ZIS/EPD-leverancier opgevraagd en geanalyseerd, en daarnaast diverse verdiepende gesprekken gevoerd met deskundigen en andere toezichthouders. Na een verdere analyse en nadere informatie-inwinning bij onder meer ICT-leveranciers en ziekenhuizen zal de ACM medio 2022 de concept Leidraad ICT in de zorg ter consultatie aanbieden.

De eerste analyse van informatie uit de contracten en gesprekken bevestigt het initiële beeld van de ACM dat ziekenhuizen sterk afhankelijk zijn van hun huidige ZIS/EPD-leverancier. Doordat overstappen naar een ander ZIS/EPD-systeem ingewikkeld en duur is, hebben leveranciers al snel een sterke positie. Dit kan verschillende negatieve gevolgen hebben. Een sterke positie kan bijvoorbeeld leiden tot minder interoperabiliteit waardoor overstapkosten toenemen en uitwisseling van gegevens tussen zorginstellingen minder goed tot stand komt.

Ook kan het leiden tot onredelijke technische of contractuele beperkingen voor de gebruikers van de systemen. Mogelijk leidt het ook tot hogere tarieven dan tot stand zouden zijn gekomen zonder die overstapdrempels. Andere ICT-leveranciers die afhankelijk zijn van toegang tot het ZIS/EPD, kunnen ook moeilijk hun diensten aanbieden, bijvoorbeeld om nieuwe functionaliteiten te kunnen ontwikkelen, en er is daardoor voor ziekenhuizen minder keuze. Deze gevolgen hebben een negatief effect op de zorgkosten en innovatie. Uiteindelijk is de patiënt de dupe van een vendor lock-in door inefficiënte of lagere kwaliteit van zorg.